مقالة حاضر به بررسی ساختهای کنایی در گویش هورامی میپردازد. گویش هورامی در ساختهای گذشتة ساده از الگوی حالت کنایی گسسته بهره میگیرد. این گویش علاوه بر استفاده از سازکار مضاعفسازی واژهبست ، برای نشان دادن الگوی حالت کنایی از سازکار دیگری نیز بهره میگیرد که منحصر به این گویش است و در سایر گویشهای کردی دیده نمیشود. در ساختهای برآمده از سازکار دوم بیان الگوی کنایی، سازه ها ی فاعل و مفعول مستقیم به ت...

هدف از این پایان نامه بررسی و توصیف گویش گرگانی می باشد. این گویش با دارا بودن ساخت¬ها و واژگان اصیل فراوان یکی از گرانبهاترین گنجینه های زبان فارسی است. مطالعه در مورد گویش این منطقه نشان می¬دهد که گویش مذکور مانند بسیاری دیگر از گویش¬های زبان فارسی رو به نابودی است و گردآوری و توصیف آن امری ضروری به نظر می رسد. پژوهش حاضر که اولین بررسی زبان شناختی و نظام مند درباره گویش گرگانی است، نظام آوای...

مقالۀ حاضر با هدف توصیف واکه‌های ساده در گویش لکی نورآبادی در تقابل با فارسی نوشتاری معیار نگاشته شده است. بر این مبنا، به دنبال مقدمه‌ای کوتاه مشتمل بر جای‌گاه این گویش در خانوادة زبان‌های ایرانی، به ارائۀ مجموعه‌ای از تحلیل‌های ساختاری در آن می‌پردازیم. تحلیل فوق، با تأکید بر نقش واجی کشش واکه‌ای در گویش، واکه‌های ساده در آن را در چهار دسته: 1. پسین و گرد [/u/, /:ɔ/, /ɔ/, /:ɑ/, /ɑ/]، 2. پیشین...

  مقالة حاضر به توصیف و تحلیل برخی از مهمترین فرایندهای واجی گویش گیلکی در شهرستان رودسر می‌پردازد. بدین منظور از ده گویشور بومی این گویش مصاحبه به عمل آمد. نیز از شمّ زبانی یکی از نگارندگان به عنوان گویشور بومی و برخی از منابع مکتوب برای جمع آوری داده­ها استفاده شده است. همگونی (همگونی همخوان‌ها، هماهنگی واکه‌ها)، حذف (حذف همخوان پایانی، حذف همخوان میانی)، تبدیل خوشه‌های [-nn] به صورت [-nd-]، ت...

جستار حاضر به بررسی نسبیتِ زبانی با تأکید بر اصطلاحات خویشاوندی در گویش لکی دره‌شهر می‌پردازد. گویشِ لکیِ دره‌شهر از گویش‌های زبان کُردی (کُردیِ جنوبی) و گویش اغلب ساکنین شهرستان دره‌شهر، از توابع استان ایلام، می‌باشد که در نبردی نابرابر با زبانِ فارسیِ معیار در حال تغییر و دگرگون‌شدن است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی است. برای نمونه‌برداری اطلاعات و داده‌ها، از روش میدانی استفاده شده است. به این صو...

      جیرفتی یکی از گویش­های ایرانی نو است که در شهرستان جیرفتِ استان کرمان رواج دارد. ویژگی­های آوایی و ساخت دستوری این گویش نشان می­دهد که به شاخۀ زبان­های ایرانی جنوب غربی تعلق دارد. در این مقاله، منتخبی از واژگان گویش جیرفتی ریشه­شناسی شده­اند. در مورد هر واژه، با ذکر گونۀ فرضی ایرانی باستان و برابر آن واژه در زبان­های دورۀ میانه و دیگر گویش­های استان کرمان به ریشه­شناسی آن پرداخته شده است. ...

مقاله‌ی حاضر به بررسی و توصیف «گویش اردستانی» می‌پردازد. اردستان در شمال شرق اصفهان واقع شده است و با شهرهای گرمسار، کوهپایه‌ی اصفهان، شهرستان اصفهان، نائین، نطنز، آران و بیدگل همسایه است. گویش اردستانی در مجموعه‌ای همسان به‌نام گویش‌های مرکزی ایران قرار دارد. در مجموعه‌گویش‌های ایران مرکزی، «گویش اردستانی» به همراه گویش‌های انارکی، بهدینی، نائینی، زفره‌ای و کلیمیان یزد و کرمان جزء «گویش‌های جن...

حـالت­نمایی افتـراقی پدیده­ای در نظام صرفی زبان‌هایی است که مشخّصۀ حالت را به­شکل آشکار و به­وسیلۀ وندهای تصریفی بر روی گروه‌های اسمی نمایش می‌دهند. این پدیده در زبان‌های دارای نظام حالت مفعولی، به شکل حالت‌نمایی افتراقی سازۀ مفعول و در زبان‌های واجد نظام کنایی، به شکل حالت‌نمایی افتراقی سازۀ فاعل است. این مقاله ضمن معرّفی و توصیف موارد فاعل‌نمایی و مفعول‌نمایی افتراقی در گویش هورامی، شرایط ظهور ...

بررسی لهجه‌های زبان‌های اقوام مختلف سال‌هاست که موضوع تحقیق علمای زبان‌‌شناس قرار دارد. در کشور کنونی تاجیکستان، چندین گویش وجود دارد که یکی از آن‌ها گویش مردم خجند است. این گویش طبق بررسی محققان منسوب به شاخۀ فرغانۀ غربی گویش‌های شمالی است. یکی از ویژگی‌های عمدۀ این گویش وجود لغات و عناصر زبانی بسیار قدیمی است که اکنون در زبان معیار منسوخ شده‌اند؛ اما در گویش مردم ناحیۀ خجند محفوظ مانده‌اند. ا...

نگرش زبانی که ناظر بر هرگونه احساس و تلقی یک فرد از زبان خود یا دیگری است، با مفاهیمی مانند فرهنگ، هویت و سازوکارهایی همچون برنامه ریزی زبان سروکار دارد. در این پژوهش براساس سه شاخص «تفاوت گویشی»، «صحیح بودن» (اعتبار اجتماعی) و «خوشایندی»، نگرش شهروندان تبریز در خصوص تنوعات گویشی زبان ترکی آذری در سطح استان آذربایجان شرقی ارزیابی شده است. به این منظور پرسشنامه ای شامل سه نقشۀ استان در اختیار 38...