گفتمان ها که در بستر جریان ها و بافت های موقعیتی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و ارتباطی شکل می گیرند، در هر زمانی می تواند تأثیر بسیاری در رویکرد مفسران در تفسیر قرآن کریم داشته باشد. در این میان دوران امام جواد(ع) که دوران شیوع مناظرات علمی و کلامی بین ادیان گوناگون و طرح شبهات و سؤال های کلامی مذاهب و فرق گوناگون بوده، تأثیر قابل توجهی بر رویکرد های‏ تفسیری امام جواد(ع) در تفسیر قرآن داشته است. ای...

همواره کیی از اهداف و دستاوردهای نظریه پردازی در حوزه ی مطالعات اجتماعی خانواده، الگوسازی از این نهاد بنیادین جامعه بوده است. این نظریه پردازی ها بیشتر برآمده از گفتمانی خاص است. از این رو، نوعی دوسویگی معرفت شناسی میان یک الگوی خانواده (به مثابه دستاورد نظریه) و یک گفتمان مشخص وجود دارد. در این مقاله تلاش می شود تا ضمن بازخوانی متون و طبقه بندی آنها و با استفاده از روش تحلیل گفتمان، به بازنمای...

در سایه توسعه مفهوم فراگفتمان، امروزه به این درک رسیده ایم که نوشتار علمی صرفا به داد و ستد معانی محتوایی نمی پردازد: آنچه که از طریق گفتمان علمی داد و ستد می شود به شدت با تبادل معانی اجتماعی و بین فردی در پیوند است. بر اساس این دیدگاه، مطالعه حاضر  با استفاده از الگوی ارائه شده توسط تنگ و جان در سال 1999 به بررسی ویژگیهای ذکر خویش در کتب علمی نوشته شده توسط استفان هاوکینگ پرداخته است. یافته ه...

چکیده تحقیق حاضر تلاش می کند تا با بررسی متون تاریخی دوره تیموریان، گفتمان های مسلط دو دوره تاریخی خاص از سال771 تا 853، یعنی دوران حکومت تیمور و دوره پس از مرگ تیمور تا مرگ الغ بیک را شناسایی کند. در ابتدا با انتخاب 3 متن تاریخی از هر دو دوره مورد بررسی، به گزینش یک گزارش سیاسی و یک گزارش فرهنگی در هر متون دست زده و با استفاده از ابزرارهای زبان شناختی، به تحلیل متون تاریخی پرداختیم. در متون ...

تحلیل گفتمان از رویکردهای تحلیلی و پژوهشی مهم در علوم انسانی معاصر است که به رویکردی محبوب و حتی "مُد پژوهشی" در میان محققان ایرانی بدل شده است. این مقاله درقالب روایت تورفینگ از سه نسلِ نظریة گفتمان (که در آن مفهوم نسل بر شیوة تحلیل دلالت می‌کند نه توالی و ترتیب زمانی) به ارزیابی پژوهش‌های ایرانی تحلیل گفتمان می‌پردازد. نسل اول نظریة گفتمان رویکردهایی مانند تحلیل گفت‌وگو و روان‌شناسی گفتمانی را ...

هدف از پژوهش حاضر، بررسی کاربردشناختی کلام امام خمینی(ره) در باب مفهوم مردم سالاری با ملاک قرار دادن نظریه گفتمانی لاکلائو و موفه است. در این پژوهش که روش آن توصیفی – تحلیلی است می کوشیم تا با مبنا قرار دادن چارچوب نظری گفتمان لاکلائووموفه در حوزه فلسفه سیاسی – اجتماعی از زاویه ای تازه به کلام امام خمینی(ره) در مورد مفهوم مردم سالاری نگاه کنیم. این مهم، از برجسته سازی گفتمان خودی و حاشیه رانی گ...

در ادبیات ایران شناسی شکل بندی اجتماعی ایران پیشا سرمایه داری بر حسب گفتمانهای فئودالیسم،آسیاتیسم(شیوه تولید آسیایی) و پاتریمونیالیسم(رویکرد وبرگرایان) مفهوم یابی شده است.در دو گفتمان نخست ،کلیت جامعه و اقتصاد عصر صفوی فاقد منطق اقتصادی مجزا و تابع اقتصاد روستایی است،و در گفتمان سوم،ایران آن عصر در سایه حضور نظام پاتریمونیالی(به عنوان یک عنصر سیاسی )تعریف می شود.در هر سه گفتمان،کلیت جامعه و اقت...

هدف تحلیل گفتمان انتقادی ایجاد ارتباط میان زبان­ شناسی، مسائل اجتماعی و سیاسی است تا موارد تبعیض و نابرابری در اجتماع را در گفتمان اصحاب قدرت آشکار سازد و اهمیت زبان را در روابط اجتماعی قدرت نشان دهد. این تحقیق با به کارگیری روشی توصیفی­­- تحلیلی، بر اساس تحلیل گفتمان انتقادی و با بهره‌گیری از مؤلفه­ های جامعه­ شناختی­-معنایی الگوی تحلیلی ون­ لیوون (1996)، در پی ارزیابی نحوه و میزان بکارگیری مؤ...

گفتمان مذهبی عهد قاجار متاثر از عوامل مختلف اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و مذهبی از طرفی دچار نوعی عوام زدگی و شعارگرایی و از طرف دیگر، بیگانه با وضع جدید اجتماعی شده بود. در این میان، اماکن مذهبی در نگاهی کلی، با وجود تعدد و تنوع درخور تامل، چندان قادر به ایفای رسالت ذاتی خود در هدایت و اصلاح و ارتقاء گفتمانی جامع و مانع، در عرصه مذهبی نبودند؛ مگر مساجدی که در کنار کارکرد عبادی خود، فعالیت های علمی ...

نقطه عظیمت الین مقاله تمایزگذاری میان گفتمان و گفتگو است.گفتگو جنبه بین الاثنینی و گفتمان ویژگی پارادایمی دارد و بیانگر الگو و منطق گفتگو ایت.گفتمان صرفا با عناصر نحوی و لغوی تشکیل دهنده جمله سروکار ندارد.بلکه فراتر از آن به عنوان بیرون از متن یعنب بافت موقعیتی،فرهنگی و اجتماعی سروکار دارد و به یک موضوع جامعه شناختی بدل می شود.در این مقاله به بیان (شانزده شاخص)دوازده شاخص مستقیم و چهار شاخص نام...