پرسشی بی ‏پروا: آیا ممکن است آرمان مردم گرایانه سکولاریسم، اعتقادی به ظاهر بدیهی باشد که کثرت گرایی آزاداندیشانه دموکراسی را آن گونه که اکنون تجربه‏اش می ‏کنیم، تهدید کند؟ پاسخی احتمالی: این شک به سکولاریسم را به یاری این واقعیت می ‏توان توجیه کرد که اغلب سکولاریست‏ها، سکولاریسم را بدون تفکر تقدیس می ‏کنند. شعار «بی سکولاریسم، دموکراسی ناممکن» از نظرشان شعاری مقدس است. سکولاریست‏ها گمان می‏کنن...

با اعلام مسیحیت به عنوان دین رسمی دعوای دین و سیاست در اروپا شروع شد و دولت خواستار دوری کلیسا از حکومت و تکفیک ساختارها و نهاد های دینی از ساختار های اجتماعی بود و به تدریج دین در جامعه به حاشیه کشیده شد و با آغاز دوران رنسانس و فروریختن حاکمیت کلیسا یکی از زمزمه های که مطرح شد بحث سکولاریسم بود. لذا سوال اصلی این پژوهش این است که دلائل ناکامی سکولاریسم در دوران پهلوی چیست؟ مفروض اصلی بر این ا...

براساس نظریه فطرت در ساده ترین تقریر؛ انسانها نوع واحدی هستند، دارای ماهیت مشترک؛که این ماهیت مشترک برخوردار از ویژگی ها و لوازم مشترکی است که در تمام افراد نوع وجود دارد. مطالعه آثار ملاصدرا نشان می دهد که وی در باب فطرت به مطالعه مستقل فلسفی یا عرفانی نپرداخته است؛ ولی مبحث فطرت در آثار او¬¬ به تفصیل و متأثر از انس او با آموزه های دینی ، به خصوص در آثار عرفانی و تفسیری اش نمایان است.صدرا همچو...

زیبایی به عنوان یکی از گرایش ها و ادراکات فطری انسان مطرح است و به سبب همراهی هنر با زیبایی، هنر نیز به عنوان علمی مستقل، به فطرت وابسته خواهد بود. این وابستگی از آنجا بیشتر اهمیت می یابد که با نظاره آثار هنری مدرن، شاهد تغییر نگرش هنرمندانش نسبت به زیبایی هستیم. قرآن کریم تمام انسان ها رادارای فطرتی ثابت معرفی می کند و این همان فطرت توحیدی است که برای آن نیز ویژگی هایی در قرآن و روایات ذکر می ...

این مقاله می‌کوشد تا ضمن کالبد شکافی «نظریه دو فطرتی» انسان (فطرت مخموره و فطرت محجوبه)، پیامدهای سیاسی آن را از منظر امام خمینی رمز گشایی کند. مدعا آن است که انسان از منظر امام «مستخدم بالطبع و مستهدء بالفطره» است و لازمه گریز ناپذیر آن، اندیشه سیاسی دو ساحتی است. به تعبیر دیگر، تفسیر دو ساحتی (دو فطرتی) فوق از انسان، بر روی نظریه حکومتی امام، کارویژه نظام سیاسی و جامعه مدنی مطلوب اسلامی، تأثی...

مقالة حاضر پژوهشی است بر رویکرد نظری امام خمینی(ره) دربارة سکولاریسم. مسلماً پرداختن به این موضوع مستلزم تعریف سکولاریسم، تفاسیر و برداشت‌های گوناگون از آن، و فرایند سکولاریزاسیون است. از این رو، پژوهشگر ضمن بیان مقدمات به آرا و مبانی نظری حضرت امام خمینی(ره) دربارة شاخص‌ها و مبانی سکولاریسم همچون خصوصی شدن دین، عقلانیت ابزاری، جدایی اخلاق از سیاست، و جدایی دین از سیاست می‌پردازد. انقلاب اسلامی...

در عصر گسترش چتر اخلاق و تأسیس و توسعه اخلاق‌های کاربردی و حرفه‌ای، چه امری مهم‌تر از علم و باور که هر دم با انسان همدم است و تهی بودن آن از اخلاق، می‌تواند علم را مخرِّب و مخدِّر سازد. بسیاری از سنت‌های فلسفی و معرفتی، از آداب و سلوک علمی سخن گفته‌اند؛ با وجود این به نظر می‌رسد باید «اخلاق علم» را به جد در قالب یک رشته علمی در نظر گرفت و از بنیان و بنای آن سخن گفت. با وجود نگاشته‌های فراوان در زمی...

در نظام تربیتی اسلام که هدفش به کمال رساندن انسان است، تربیت و پرورش، چیزی جز شکوفاکردن استعدادهای درونی، که به صورت بالقوه در انسان وجود دارد، نیست. این پژوهش به منظور بررسی تحلیل مفهومی و فرآیندی استعداد بر اساس منابع اسلامی طراحی شد. روش این پژوهش توصیفی‏ تحلیلی است. یافته‏ های پژوهش نشان داد واژه «استعداد» به معنایی که امروزه در متون روان‏شناسی و علوم تربیتی بدان پرداخته می‏شود، در منابع دی...

چکیده ترکیهازآغازتأسیستوسطمصطفیکمالآتاترک،یکیازپایه هاواصولاساسی نظامحکومتیخودرابرمبنای سکولاریسمقرارداده است. یکی از عوامل کلیدی سکولاریسم در ترکیه مدرن با میراث عثمانی، نظارت «نهادینه حکومت بر دین» است. با تأسیس جمهوری در سال 1923 دولت منافع خود را در چهارچوب سکولاریزاسیون و بنای ملتی برخاسته از گروه­های متنوع قومی و دینی تعریف کرد. پیروزی حزب عدالت و توسعه ترکیه در...

مطالعۀ انسان به‌عنوان موضوع محوری علوم انسانی و پرداختن به مبانی انسان‌شناختی به‌مثابۀ اساسی‌ترین پیش‌نیاز تحول و تولید علوم انسانی اسلامی ضرورت و اهمیت دارد. پارادایم‌های رایج در علوم انسانی غربی با محوریت اصالت انسان، هر کدام توصیف خاصی از ماهیت انسان دارند. مکتب اثباتی با نگاه شیء‌انگارانه و مکانیکی به انسان، مکتب تفسیری با رویکرد اصالت معنایی و تمرکز بر فهم کنش‌های اختیاری انسان و مکتب انتق...