یتناول المقال ظاهرة مصطلح التوسُّع أو الاتّساع فی اللغة و فی کلام العرب، و یتابع کیفیة ورود المصطلح فی مصادر الدرسات العربیة، هذا المصطلح الذی تکرَّر ذکرُه علی لسان علماء العربیة، بعبارات مختلفة، دون أن یقترن بمفهوم جامع، أو قاعدة عامة تُبَیِّن حدوده، و مدلوله الصریح. کما تکرّر الحدیث عن مصطلح التوسع اللغوی، فی معاجم الغة، و ذکره المعجمیون بعبارات مختلفة، و متباینة، و مشوبة بعدم الوضوح، لا یجمعها مفهوم و...

با توجه به ابعاد مختلف این خطبه بسیار مفید و ارزنده و تأثیر آن در تحکیم اصول اعتقادی و آرمانی ‘ نگارنده برآن شد تا به یاری خدا‘با بیانی ساده و آشنا تحلیل مختصر و در عین حال مفید‘ از این خطبه سازنده و روشنگر ‘ ارائه نماید. این سخنرانی نظر به موضوعات متنوع آن به بخشها و هر بخش به مواردی تقسیم شده است . در آغاز ‘ براعت استهلالی آمده ‘ آنگاه درباره خداشناسی و یکتاپرستی‘پرهیزگاری‘مهدی موعوداعظم و پی...

آغاز شکل گیری دانش تفسیر قرآن به زمان پیامبر اسلام( بازمی گردد که خود آن حضرت جمعی از صحابه را در این زمینه تربیت نمود؛ بعد از ایشان، صحابه بزرگ عهده دار تفسیر قرآن بوده اند، که از میان آن ها امام علی( به عنوان سرآمد مفسران قرآن، ابن مسعود، ابی بن کعب و ابن عباس از شهرت بیشتری برخوردار گردیدند؛ علمای اهل سنت درباره امیرالمومنین در حوزه تفسیر قرآن کریم، از تعبیراتی استفاده کرده اند که نشان می ده...

از آنجایی که انسان موجودی است بالفطره اجتماعی و نیاز به ارتباط با سایرین دارد تا هم نیازهای جسمی و مادی خود را برآورده سازد و هم با ارتباط عاطفی با دیگران به آرامش روحی دست یابد، "دوستی" از امور ضروری زندگی انسانی تلقی می گردد. مضافاً اینکه در انتقال صفات مثبت و منفی بسیار موثر است. از این رو حضرت علی (علیه السلام) در کتاب شریف نهج البلاغه در جای جای کلامشان به ضرورت های مختلف و موقعیت های متفاو...

چکیده یکی از پرمخاطره ترین مسائل در تاریخ اندیشه های کلامی، مسئله کلام خداوند است. متکلّمان مسلمان، نخست تحت تأثیر آیات قرآن و احادیث پیامبر(ص) و آنگاه در مواجهه با اندیشه های مسیحی دربارة تثلیث و فلسفة یونان، مسئلة صفات را ارائه داده اند. پس از آن بر مبنای تلقی های متفاوت از صفات الهی، اختلاف ها و مشاجره هایی دربارة متکلّم بودن خدا به وجود آمد. با توجّه به دیدگاه های متکلّمان مسلمان دربارة کلام خ...

چکیده: در پایان نامه حاضر، با تأکید بر آراء فخررازی و ملاصدرا به بررسی ماهیت کلام الهی و مسائل مربوط به آن پرداخته ایم. فخررازی، کلام الهی را از مقوله ی کلام نفسانی می داند و قائل است که این کلام ذاتی خداوند و وصفی قدیم است و همانطور که خدا عالم و مرید است، متکلم نیز هست. از نظر فخر، بحث نزول کلام الهی از چند جهت ضرورت دارد: 1) به دلیل نیاز انسان به قوانین و مقررات برای حفظ خود و اجتماع 2) ضعف...

گزارش تجربه‌گونه امیرمؤمنان علی(ع) از شناخت خدا به سست شدن عزیمت‌ها وگشوده شدن بسته‌ها راهی نو در خداشناسی است. مواجهه شارحان نهج‌البلاغه با این روایت، مسأله تحقیق حاضر است. بررسی تطبیقی شروح نهج‌البلاغه مواضع اختلافی و اشتراکی آنان در فهم کلام امام علی(ع) را توصیف و تبیین می‌کند. آنان با سه رهیافت درون‌دینی، فلسفی و کلامی به تقریر و تحلیل شناخت خداوند به فسخ عزایم پرداخته‌اند. تفسیر روایت به ش...