در دورة ساسانی جامعة ایران به طبقات گوناگونی تقسیم شده بود. هر چند در بسیاری از منابع از ممکن نبودن تحرک طبقاتی در این دوره سخن رفته است ، اما شواهدی مبنی بر امکان تحرک و ارتقای طبقاتی وجود دارد. هم چنین، به  نظر  می رسد که جامعة طبقاتی عهد ساسانی بیش تر به منظور تخصص گرایی و هویت خاص هر طبقه مطرح بوده است. این موضوع سبب می شد مشاغل در خاندان ها موروثی شود و فرزندان تجارب نیاکان و پدران خود را ...

یک دسته از مواد فرهنگی دورۀ ساسانی که اطلاعات فراوانی در اختیار ما قرارمی‌دهند،  مهرها و گل­مهرها هستند. در موزۀ مقدم دانشگاه تهران تعدادی مهر و گل­­مهر مربوط به دوره­های مختلف وجود دارد که به طور شایسته­ای معرفی نشده‌اند. در این مقاله مهرهای دورۀ ساسانی این موزه با نقوش نمادین حیوانی معرفی می­شود. پس از تهیۀ اثر مهرها و عکس­برداری، مهرها با مجموعه­های مهم موزه­ای و خصوصی جهان و نیز مجموعة گل­م...

در این پژوهش 27 سکۀ نقرۀ هخامنشی، 62 سکۀ نقرۀ اشکانی، 66 سکۀ ساسانی آنالیز و بررسی شده است. سکه­های نقرۀ هخامنشی و بیست سکۀ اشکانی متعلق به موزۀ ملی ایران، 46 سکه اشکانی متعلق به موزة تماشاگه پول و سکه­های ساسانی به مجموعه­دار خصوصی تعلق دارند. با استفاده از روش آنالیز پیکسی، مقدار غلظت عناصر موجود در سکه‌ها اندازه­گیری شده است. سپس با استفاده از آنالیز آماری بر روی مقدار غلظت عناصر به ­دست آمد...

بخش عمده ای از مطالب مربوط به تاریخ ساسانیان در کتابهای تاریخ و کتابهای ادب ایرانیان‘جنبه داستانی دارد. منابع ایرانی حاوی تاریخ ساسانیان مربوط به دو دوره می باشند‘دوره قبل از اسلام و دوره بعد از اسلام. منابع قبل از اسلام در زمینه تاریخ ساسانی بسیار اندکند و شاید علت آن ‘ ازمیان رفتن برخی منابع و نیز وجود سنت حفظ سینه به سینه مطالب درآن اعصار است . در منابع قبل از اسلام‘ مطالب واقعی وتاریخی ‘ ان...

هنر ساسانی که از عناصر هنری کهن در قالب ذوق و سلیقه ی آن عصر شکل گرفت، تا اندازه ی زیادی دنباله رو سنتهای فرهنگی و هنری هخامنشی و اشکانی بود که با فتح ایران به دست مسلمانان، هنر اسلامی از آن تأثیر یافت. اینکه مسلمانان چگونه به هنر عصر ساسانی توجه کردند، به چند عامل بستگی دارد: اول آنکه مسلمانان خود فاقد هرگونه هنر و به ویژه معماری سنتی بودند که از عربستان به ایران و به تمدن ایران ساسانی وار...

هنر گچ بری یکی از هنرهای وابسته به معماری است که در هر منطقه و هر دوره زمانی، شکل و شیوه مخصوص به خود را داشته است. همان طور که از نام این هنر پیداست، مصالح اصلی بکار رفته در این هنر گچ می باشد. در ایران نیز گچ بری در دوره های مختلف تاریخی همراه با تفاوت هایی بوده است. گچ به دلیل داشتن خاصیت شکل پذیری، چسبندگی، رنگ مطلوب، کاربرد آسان، فراوانی و ارزانی کاربرد زیادی در هنرهای تزئینی دارد. عصر س...

هنر ایرانی یک پدیده تاریخی حائز اهمیت است. این هنر، که در همان مراحل اولیه به مرتبه بلندی رسیده بود، توفیق یافت که در زمینه‌های بسیار و با شیوه‌های گوناگون تا روزگار معاصر تداوم یابد. استاد مجید مهرگان، از نگارگران و پیشگسوتان معاصر، بیش از سایر هنرمندان نگارگر، آثاری پیوندخورده با دوران باستان خلق کرده است. علاقه وی در این زمینه باعث شده تا هنر وی تلفیقی از هنر ایران باستان و هنر دوران اسلامی ...

ظروف زرین و سیمین ساسانی، در زمره نفیس‌ترین مصنوعات هنر فلزگری ایران باستان به شمار می‌آیند. این اشیاء از نظر شکل و نقوش بسیار متنوع هستند و انواع ظروف از قبیل بشقاب‌ها، کاسه‌ها، جام‌ها، انواع آبخوری و گلدان با مضامینی نظیر شکار شاهانه، صحنه‌های رسمی درباری، صحنه‌های ضیافت، تصاویر گیاهی و جانوری، نیم‌تنه‌های انسانی، موضوعات اساطیری و غیره را شامل می‌شوند. ظروف مدالیون دوره ساسانی با نیم‌تنه اشخ...

در تمدن­های دوران باستان، باورهای مردمان دربارة خدایان و شاهان و چگونگی انجام مناسک و آیین­ها از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. یکی از آیین­های تمدن­های خاورمیانه باستان که در ارتباط با آن، مراسم گوناگونی بین این تمدن­ها رایج بوده، ادای احترام نسبت به خدایان و شاهان بوده است. از آنجا که بین این تمدن­ها در زمینه­های گوناگون زبانی، دینی و آیینی شباهت بسیاری وجود داشته و به دلیل ارتباط، تأثیرات متق...

اقوام صحاری آسیای مرکزی و حتی دوردستهای آن، یعنی چین، در جستجویسرزمین و مکان جدید به سوی غرب مهاجرت کردند. آنها در مسیر مهاجرت خود باامپراتوری ساسانی برخورد کردند، که در طی آن بیش از چهار صد سال جنگ، صلح و آمدو شد سفرا، میان آنها ادامه یافت.کوشانیان، ، ها خیونی کیدارها، هیاطله و، ترکان مهمترین همسایگان ایران در ادوارمختلف در دوره ساسانی بودند و تنها تصرف ایران توسط اعراب مسلمان بود که، رشتهارتب...