این مقاله برآن است تا به معرفی بنیان‌گذاران مطبوعات تاجیک بپردازد و از نحوۀ پیدایش و محتوای مطبوعات، روزنامه‌ها و هفته‌نامه‌ها شرح مفیدی به‌دست دهد. محمودخواجه بهبودی از شخصیت‌های معروف زمان بود که از سال 1900م بارها به ممالک مختلف شرق سفر کرد و از مطبوعات رسمی و خصوصی ترکستان، مطبوعات تاتاری و آذربایجانی روسیه استفاده کرد و مقاله‌های زیادی به‌طبع رساند. وی سه ماه بعد از بسته شدن روزنامۀ بخ...

کولاب یکی از شهرهای باستانی کشور تاجیکستان است که در طی قرن های گذشته خاستگاه شخصیت های بزرگ علمی، فرهنگی و ادبی بوده است. در چند دهۀ اخیر نیز از این منطقه شاعران و نویسندگان جوان وارد عرصۀ ادبیات شده اند. این ادیبان پروردۀ زمان استقلال بعد از فروپاشی شوروی هستند؛ بدین سبب موضوع و مسئله های مورد تصویر ایجادیات این ادیبان با جریان هایی که در کشور صاحب استقلال تاجیکستان رخ می دهد، به شدت در ارتبا...

چکیده: یکی از مهم ترین ساز و کارهایی که ادبیات کودک از آن بهره می گیرد تا بامخاطب خویش ارتباطی خلاقانه برقرار کرده و زمینه ساز تفکر خلاق در وی شود، ویژگیِ تمرکززدایی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تطبیقی کتاب های داستانی-تصویری عربی، فارسی و انگلیسی بر مبنای شگردهای تمرکززدایی است. برای نیل به این مقصود یک کتاب داستانی-تصویری فارسی، یک کتاب داستانی-تصویری عربی و یک کتاب داستانی-تصویری انگلیسی از میا...

رابطه انقلاب و ادبیات را در سه دوره متمایز می توان مفصل بندی کرد. در دوره اول پیش از برقراری نظم انقلابی، ادبیات موتور محرکه شعارهای انقلاب و گسترش دهنده آن به لایه های طبقاتی و اجتماعی است. در مرحله ثبات و نهاد سازی انقلاب، ادبیاتِ مستقل طرد و حذف می شود و در دوره سوم، با تردید نسبت به آموزه های انقلابی ادبیات مسیری یکسر متفاوت از انقلاب در پیش می گیرد. کتاب سه گانه «ادبیات و انقلاب» نوشته یورگ...

حسن عرفان، مترجم و روزنامه‌نگار معروف، زاده و پروردة یکی از مراکز اصیل فرهنگ فارسی‌زبانان یعنی سمرقند باستان است و در آنجا رشد و کمال یافته است. کتاب یادداشت در کلبة کاسبان که در سن کمالات حسن عرفان تألیف شده، منبع پرارزشی دایر به اوضاع اجتماعی، سیاسی و اقتصادی سمرقند آغاز سدة بیستم و دارای معلومات گرانبهایی دربارة شخصیت‌های معروف آن زمان کسانی مثل عطاءالله‌خان طبیب افغانی، شیخ‌ابوالقا...

مبارک وخانی (۱۸۲۴-۱۹۰۲)، عارف، شاعر و هنرمند توانا و از بنیان گذاران کلام اسماعیلی در عرصۀ فرهنگ ملت تاجیک است. نکتۀ مرکزی افکار فلسفی او در کلیات، حاجات و مناجات، قطره البحر، طالب و مطلوب، و دیگر آثار وی آشکارا بیان شده است. ازلحاظ شکل و قالب شعر، کتاب طالب و مطلوب و سایر کتاب های مبارک وخانی به جز دیوان اشعار او، همه به سبک مثنوی سروده شده اند. آثار وخانی، خصوصاً طالب و مطلوب، از لحاظ سبک و مف...

درباره دانش تفسیر در سنت یهودی - مسیحی آثار چندانی به زبان فارسی موجود نیست، از این رو تقویت ادبیات این موضوع برای جامعه علمی ما امری لازم و ضروری است. کتاب حاضر که ترجمه کتاب علم التفسیر است، به معرفی جامع تاریخچه، مکاتب و روش های تفسیری کتاب مقدس از آغاز پیدایش تا عصر حاضر پرداخته است. شناخت کتاب مقدس، تحولات تفسیری آن، گزارش و بررسی رویکردهای فلسفی، هرمنوتیکی، زبان شناختی، ادبی و بلاغی به تف...

حصار، وادی حصار یا ملک حصار شادمان، سرزمین پر از فیض و دیار تاریخی تاجیکستان است. این ناحیه همچون مرکز سیاسی، اداری و فرهنگی در طول تاریخ در حیات مردمان ماوراءالنهر نقش کلیدی ایفا کرده است. در این مقاله که با هدف بررسی دایرۀ ادبی حصار شادمان به نگارش درآمده، پیوند حیات ادبی این سرزمین با ادبیات و فرهنگ تاجیکستان و نیز ارتباط آن با ادبیات تمام فارسی زبانان مورد توجه قرار گرفته است. دایرۀ ادبی حص...

گل‏رخسار صفی‏ اوا (تولد 1947م) یکی از برجسته ‏ترین نمایندگان ملی‏ گرایِ شعرِ معاصر تاجیک است. وی با قرار گرفتن در فضای ناسیونالیسم فرهنگی و پناه بردن به خاطرات قومی ـ ملی، حسِ نوستالژیک عمیقی در مخاطب نسبت به گذشتۀ مشترک ایجاد می‏کند. مسئلۀ اصلی پژوهش این است که شاعر در مسیر تحول اندیشگانی خود از دوران شوراها تاکنون (2016م)، چه تعریفی از وطن در ذهن خود داشته و این مفهوم چگونه در دیوان وی منعکس شده...

چکیده الادب المقارن، اثر محمد سعید جمال‌الدین، ازجمله آثار قابل توجه در موضوع ادبیات تطبیقی است که نخستین‌بار در 1990 منتشر شد. نویسنده مباحث را با رویکرد مکتب فرانسه و با تأکید بر ادبیات فارسی و عربی نگاشته است. اگرچه این اثر مشخصات کتاب درسی را ندارد، ولی با توجه به اهمیت مباحث آن و با عنایت به این‌که به عنوان کتاب کمک‌درسی قابل استفاده است، نقد و بررسی آن به منظور تبیین نقاط قوت و ضعف آن ضر...