عقلانیت یکی از چالش برانگیزترین مباحث معرفت شناسی در قرن اخیر است. اندیشمندان حوزه ی عقلانیت همواره در پی تعریفی برای باوری عقلانی بوده اند. هرکدام بر اساس پیش فرض های بنیادی شان درخصوص وجود یا عدم واقعیت مستقل، نیز امکان یا عدم امکان دست یابی به آن، تعریف های مختلفی از عقلانیت ارائه داده اند. تریگ فیلسوفی است که با اتخاذ رویکردی واقع گرایانه، در پی آن است که عقلانیت را هم از چارچوب تنگی که تجر...

مقالة حاضر به بررسی نظام اندیشه آگوستین در حوزه معرفت شناسی می پردازد. وی مسأله اصلی خود را در قلمرو معرفت شناسی اثبات این معنا می داند که برای انسان امکان دستیابی به معرفت وجود دارد. ابزار کسب معرفت با توجه به متعلق شناسایی انسان، متفاوت است. امور مادی و طبیعی از طریق حسّ و عقل دریافت می شود. معرفت ما در این حوزة معرفتی نسبی است. بخش دیگر از معرفت انسان حاصل اشراق است، اشراقی که نتیجة تأثیر نور...

در این مقاله، سالمون به بررسی انتقادی تاریخ اندیشه‌های مربوط به معرفت در علوم طبیعی از راسل تا کوهن می‌پردازد. او الگوی قیاسی -فرضی، کل‌گرایی و نظریه بیسی و نیز مشکلات مربوط به استقرا و مشاهده را مورد بحث قرار می‌دهد. در پایان، نظریه کوهن را مطرح کرده و نقدهای خود را بر آن می‌آورد.  

شاید مهم ترین مسألۀ زبان دین، موضوع «معناداری، ارجاع، و شأن معرفت شناختی گزاره های دینی» است؛ به این معنی که آیا گزاره های دینی، به ویژه گزاره های مربوط به خداوند و ویژگی هایش، معنادار، ارجاع دهنده، و حکایت گر امور واقع هستند یا خیر؛ و آیا زبان دین، معرفت زاست یا غیرمعرفت زا؟ در پاسخ، می توان گفت با یک تقسیم بندی کلی، فیلسوفان دین به دو دیدگاه معتقدند: بنا به دیدگاه نخست، برگرفته از دیدگاه ویتگ...

حق و تکلیف، ممنوع و مجاز، و خوب و بد مهم ترین مفاهیمی اند که در فلسفۀ ارزش و به ویژه در فلسفۀ حقوق و اخلاق محور گفت و گو قرار می گیرند. یکی از عمده ترین جنبه های بحث از آنها جنبۀ معرفت شناسانه است. پرسش اصلی در این پژوهش ناظر به منشأ گزاره های حقوقی و اخلاقی است. آیا این گزاره ها ملاک صدقِ واقعی و خارجیِ مستقیم دارند؛ یا منشأ مستقیم آنها چیزی جز تصمیم، جعل و صلاحدید صاحبان تصمیم و قرارداد نیست؟ ط...

چکیده شناخت هنر اسلامی فارغ از مباحث هستی شناختی و معرفت ذوقی و شهودی متأثر از ورود آثار هنری به موزه (به مثابه محصول فرهنگی تمدن غرب) و نظام معرفت شناختی متمایز آن است. حرکت هنر اسلامی در امتداد زمان و مکان و حضور در نظام اندیشگانیِ دیگری، بر کیفیت حصول معرفت مخاطب تأثیر می گذارد. پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و بهره گیری از منابع اسنادی می کوشد تا چگونگی حصول معرفت هنر اسلامی را در سیری تا...