بحث «وحدت وجود» در عرفان و فلسفه اسلامی به عنوان بحثی پرمناقشه شناخته می شود. این بحث در حکمت متعالیه که محل تلاقی جریانات فکری پیش از خود بوده، نیز به گونه ای جلوه گر شده است. یکی از پرسش های اساسی مطرح در این زمینه چگونگی راه یافتن این بحث به فلسفه اسلامی است؛ پرسشی که در این مقاله برآنیم تا پاسخش را در بحثی نزد ابن سینا بیابیم که می توان آن را «حقیّت خدا» (انتساب حق به خدا) نامید. چنین به نظر...

چکیده فساد، اعتماد سرمایه گذاران را سلب می کند، صاحبان مؤسسات را در تولید به تحمل مخاطره و هزینه بیشتر وامی دارد، اعتبار کشور را تنزل می دهد، قابلیت اعتماد صاحبان حرف و مشاغل و دولت را به میزان زیادی از بین می برد و جامعه عزت نفس و اطمینان به حکومت قانون و نهادهای دولتی را از دست می دهد. کاهش سرمایه گذاری های داخلی و خارجی ناشی از فساد، مانع پیشرفت اقتصادی و سبب بروز مشکلات اجتماعی عدیده می شود...

ایدۀ امنیت اجتماعی با مکتب کپنهاگ و از اوایل دهۀ 1990 مطرح شد. بعدها با توسیع و تعمیق مفهوم امنیت، ابعاد جدیدی مانند امنیت وجودی پدیدار شد که می تواند در مقولۀ امنیت اجتماعی قرار بگیرد، زیرا آن هم در مقابل تهدیدات اجتماعی معنادار می‎شود. در این نوشتار، پس از بحثی تئوریک در باب امنیت اجتماعی، پاسخ های لیبرالیسم و جامعه گرایی به این مسئله و پاسخ حکومت مردم سالاری دینی به امنیت اجتماعی بررسی خواهد...

حقیقت وجود مهم‌ترین مسئلۀ محوری در حوزۀ فلسفه و عرفان اسلامی به‌شمار می­رود و اندیشمندان این دو حوزه، دیدگاه­های متفاوتی دربارۀ وحدت یا کثرت وجود ارائه نموده‌اند. گرچه خاستگاه وحدت وجود را باید عرفان دانست لکن به‌دلیل تناسب با موضوع فلسفه، این مسئله به قلمرو حکمت نیز وارد شده و بر فضای تفکر فلسفی تأثیر گذاشته است. صدرالمتألهین یکی از حکیمانی است که تلاش گسترده­ای در جهت برهانی نمودن مدعای عارفا...

رابطه وحدت و کثرت وجود از جمله مباحثی است که از دیر باز مورد توجه متفکران قرار دارد و همواره برای بشر این مسئله مطرح بوده، که آیا بر جهان وحدت حکم فرما است یا کثرت؟ آیا آن چه هست واقعاً یکی است و کثرت موهوم است و یا بر عکس؛ کثرت، امر واقعی است و وحدت موهوم است و این ذهن بشر است که وحدتی از این کثرت ها انتزاع می کند. حکما و بزرگان اسلامی از جمله صدرالمتألهین شیرازی(ره) و به تبع ایشان امام خمینی(ر...

چکیده: یکی از بنیادی‌ترین و حتی شاید بتوان گفت بنیادی‌ترین نظریه در بین نظریه‌های فلسفی و عرفانی در سنت‌های فکری شرقی و غربی، نظریه وحدت وجود است. در سنت فکری اسلامی نیز نخست ابن‌عربی و سپس ملاصدرا به‌عنوان نقاط عطف تاریخی در عرفان و فلسفۀ اسلامی به این نظریه پرداخته و کمابیش نظام فکری خود را بر آن نهاده‌اند. پیدایش و رواج این تعبیر اصطلاحی حداقل در عرفان اسلامی جز به‌منظور تقریر دقیق و نهایی «...

پس از حمله مغول، به علت ویژگی های خاص جامعه ایران، عرفان و تصوف در جامعه رواج پیدا کرد و آموزه های عرفانی در تمامی بخش های جامعه گسترش یافت به طوری که عرفان را می توان ارزشی مؤثر بر هنر‏ دوران تیموری به شمار آورد که از طریق عوامل مختلفی بر آن بازتاب یافته است. با توجه به این موضوع، هدف این پژوهش بیان چگونگی پیوند عرفان اسلامی و هنر در دوره تیموری، به علت رواج تصوف در این دوره، از طریق بررسی ویژ...

قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، بازار سنّتی ایران به عنوان یکی از گروه های تأثیرگذار در جامعه مدنی، مطرح بود و توانست در اتحّاد با روحانیون نقش مهمّی در تحدید دولت پهلوی ها و پیروزی انقلاب اسلامی داشته باشد. پس از پیروزی انقلاب، رابطه ی بازار با دولت دگرگون شد. در بررسی این دگرگونی، فرضیه مقاله تدوین شد؛ پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، بازاری های سنّتی به جامعه سیاسی وارد شدند و در بعضی از جای...