قرآن کریم به تبیین روش های گفتمان پرداخته و سه روش برهان حِکمی، موعظه حسنه و جدل احسن را به عنوان شیوه های دعوت رسول خدا(ص) معرفی کرده است. از سویی در علم منطق، پنج فن استدلال یا گفتمان متناسب با اهداف گفت وگو مطرح است که عبارت اند از: برهان، جدل، خطابه، شعر و مغالطه. روش های گفتمان قرآنی در اصول و غایت، تفاوت های بنیادین با روش های گفتمان منطقی و صناعات خمس دارد که در این مقاله کوشش شده است تا ...

نشانه شناسی واژه‌های قرآن بدین سبب از اهمیت خاص برخوردار است که اولاً خداوند آن را معجزه پیامبرش قرار داده و مخاطبان خود را به مبارزه طلبیده تا اگر قدر و توان آوردن یک سوره در برابر قرآن دارند، آن را عرضه نمایند، ثانیاً متن قرآن به خودی خود، دارای واژگانی است که با فرض حذف واژه قرآنی و جانشین کردن واژه دیگر، همه معنای عباراتی که در آیه آمده دچار اختلال می‌شود. یکی از این صدها واژه کلید در قرآن کر...

واژگان به کار رفته در قرآن کریم اغلب همان واژگان متعارف در میان عرب جاهلی بوده و در قبایل و محافل شعری خاص استعمال می شده است. کلمه ی «حکمت» مانند بسیاری دیگر از واژگان پس از ورود به قرآن تحت تأثیر نظامجهان شناختی آن واقع شده است و در میدان های معنایی جدید به کار گرفته شده و همراهی آنها با کلمات خاص، تلازم ها و تنافرهای موجود در آیات قرآن با حفظ هسته ی معنایی خود تعیّن خاص پیدا کرد و به اصطلاح د...

بسم الله الرحمن الرحیم چکیده شعر قدیم به شکل های متعدد، مورد خوانش قرار گرفته و پژوهشگران از زوایای مختلف، آن را موردبررسی قرار داده اند. ولی در این پژوهش شعر از یک زاویه جدید نگریسته شده و آن اسلوب هایاست؛ چرا که با مطالعه اشعار ناصر خسرو و حسن الهبل ، « محاجه » گفتمان به خصوص اسلوب نشانههای مهمی از محاجه در شعر آنها ملاحظه شد . هرچند بیشترین حضور محاجه ، به علت ارتباط آن با خطابه، در نثر اس...

تحلیل گفتمان انتقادی رویکردی نوین در تحلیل گفتمان است که در دهه های اخیر، در طیف وسیعی از پژوهش ها در رشته های ادبیات و روان شناسی به کار گرفته شده است. اگرچه رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی رابطۀ زبان، قدرت، ایدئولوژی و گفتمان را در اولویت قرار می دهد، اما ادبیات ملت ها را نیز می توان در چارچوب گفتمان انتقادی و نقد زبان شناختی تحلیل و تفسیر کرد. تاریخ بیهقی از جمله آثاری است که بررسی آن در چارچوب ...

عصر حضرت رضا(ع) صحنه برآمدن جریان ها و گفتمان های بسیاری در جهان اسلام است. این گفتمان ها در دو سطح درون گفتمانی و برون گفتمانی قابل تشخیص هستند. امام هشتم(ع) به واسطه مواجهه با موج گسترده این فرقه ها و (خرده)گفتمان ها و لزوم روشن کردن افکار مسلمانان، به انجام مناظرات و مقابله های فراوانی مبادرت کردند. این پژوهش به دنبال آن است تا ضمن تحلیل گفتمان مناظرات و کیفیت مجادله ایشان با گفتمان های رقیب...

تحلیل گفتمان دارای سه رویکرد ساخت گرایانه، نقش گرایانه و تحلیل انتقادی گفتمان است. نورمن فرکلاف از نظریه پردازان این شیوه در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین به بررسی متون پرداخته است. بر این مبنا، رمان مدار صفردرجه (1370) اثر احمد محمود از گونه های رمان سیاسی با این رویکرد تحلیل می شود. در تحلیل رمان هایی از این سنخ، بهترین رویکرد، نوع اخیر است؛ زیرا در این داستان دربارة این مباحث می توان بحث کرد ک...

زهرا خیراللهی[1] مهمترین اصل در حوزۀ معرفت وشناخت، تبیین کمال انسان است. حکمت وجودی  در انسان، ژرف تر از حکمت خلقت در سایر موجودات است، چرا که انسان وجود جامع وفرا گیری است نسبت به آن چه در عالم ملک وملکوت میگذرد. انسان عصاره لوح محفوظ وصراط مستقیم بین بهشت ودوزخ است.، بعد ملکوتی انسان سرّی است از اسرار الهی. و ظهوری است از خلافت الهی، که به حکم مظهریت«الظاهروالباطن»، می تواند درعالم ملک وملکوت،...

چکیده هجرت امام رضا (ع) از مدینه به ایران، خراسان را قبله دل های پیروان آل علی (ع) گردانید و ذهن و زبان شاعران پارسی گوی با سیره و سیمای رضوی پیوند یافت. سنایی غزنوی شاعر پارسی گوی قرن ششم هجری در پی تحوّلات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی پیشگام شد و پس از آن، پردازش سیمای رضوی یکی از موضوعات مهم در شعر شاعران پارسی گوی گردید. این پژوهش با هدف تبیین جلوه های سیمای امام رضا (ع) و برابری یا برتری آن با س...

چکیده ولایت یکی از ارکان اصلی و آموزه های اساسی دین مبین اسلام و به تعبیر دقیق تر، اصلی ترین و اساسی ترین آموزة آن است. هدف اصلی این تحقیق، بررسی مؤلّفه های ولایت مداری و عوامل مؤثّر بر تحکیم آن بر مبنای آیات قرآن کریم و روایات معصومین(ع) است. بخش های مختلف این تحقیق شامل دلایل اهمیّت ولایت مداری، مؤلّفه های ولایت مداری، عوامل مؤثّر در تحکیم ولایت مداری، آثار روحی و معنوی ولایت مداری و پیامدهای زیا...