برهان نظم، در پیشینه غربی آن، با تقریرهای بسیار متفاوتی روبه‌رو است؛ به گونه‌ای که این تقریرها گاه با یک‌دیگر تفاوت ماهوی یافته‌اند. برهان نظم، برهانی انّی و پسین در اثبات وجود خداوند است که از طریق تمثیل یا استقراء و با تکیه بر مصادیق جزئی یا کلی نظم در طبیعت در پی اثبات ناظمی هوش‌مند است. امّا در تقریرهای غربی این برهان ـ از آن‌جا که مفاهیم نظم و غایت ارتباطی استوار دارند ـ مفاهیم غایت‌مندی ا...

طرح برهان نظم در کلام اسلامی به عنوان یکی از راه‌های اثبات وجود خدا سابقه دیرینه‌ای دارد. به رغم این سابقه، پرسش‌ها و ابهام‌های فراوانی پیرامون صغری، کبری و تقریرات برهان نظم وجود دارد. آنچه بیش از همه بر ابهام می‌افزاید، تعریف «نظم» و تعیین قسم خاصی از نظم در تقریرات برهان نظم است. انحصار نظم در این برهان به نظم غایی، دلیل روشنی ندارد؛ با استفاده از نظم فاعلی نیز می‌توان برهان را تقریر کرد. نی...

آیت‌الله جوادی آملی از جمله اندیشمندان مسلمانی است که هیچ‌یک از تقریرهای برهان وجودی فیلسوفان غربی و مسلمان را نمی‌پذیرد و آن‌ها را نوعی مغالطه می‌داند؛ وی همانند منتقدان غربی این برهان، معتقد است که از هیچ مفهومی، حتی مفهوم خدا یا واجب الوجود، نمی‌‌‌توان وجود خارجی آن را نتیجه گرفت. وی این انتقاد را با مفاهیم فلسفۀ اسلامی توضیح می‌‌‌‌دهد و اشکال اصلی این برهان را در خلط حمل اولی ذاتی و شایع صن...

چکیده "تناسب و انسجام میان آیات وهم نشینی آنها در کنار هم وتدوین آنها از مباحث مهم نزد قرآن پژوهان مسلمان وغیر مسلمان بوده است،در این میان دو دیدگاه مطرح بوده است که یکی به عدم تناسب وپیوستگی میان آیات اعتقاد داشت و دیگری بر آن بود که تناسب وپیوستگی میان آیات اعجاز آن به شمار می رود.این پژوهش ضمن طرح دو دیدگاه بر پایه یافته های نگارنده از مبانی معناشناسی و زبان شناسی, می کوشد تا از حیث ساخت ...

منطقه مورد مطالعه در 45 کیلومتری جنوب خاوری بیرجند و در مرز بین دو پهنه ساختاری سیستان و لوت قرار گرفته است. براساس داده های مندرج در نقشه زمین شناسی 250000/1 بیرجند، واحدهای سنگی منطقه مورد مطالعه به دو بخش واحدهای کرتاسه و اولیگوسن تقسیم می گردد. واحدهای منسوب به کرتاسه مرکب از واحدهای مجموعه افیولیتی و رخساره فلیش و واحدهای منسوب به اولیگوسن شامل آندزیت، تراکی آندزیت، پیروکسن آندزیت، بازالت ...

چکیده: اعمال حقوقی از مباحث مهم حقوقی بوده که افراد در آن قصد ایجاد یک رابطه حقوقی را دارند. مهمترین رکن تشکیل دهنده عمل حقوقی اراده است؛ در واقع اراده اساس و بنیان عقود و تصرفات به شمار می آید. از آنجا که اراده امری نفسانی بوده، لازم است به طریقی ابراز گردد. اگرچه لفظ شیوه معمول بیان اراده است لیکن نوشته، فعل و اشاره نیز از طرق بیان اراده هستند. عدم اعلام اراده صریح یا ضمنی را سکوت گویند. سو...

چکیده اسرائیلیات جمع اسرائیلیه و منسوب به اسرائیل یعنی یعقوب بن اسحاق بن ابراهیم? است. وی پدر اسباط دوازده گانه بود، به همین دلیل فرزندان یعقوب? را بنی اسرائیل می نامند. اسرائیلیات در اصطلاح عبارت است از داستان یا حادثه ای که از منبع اسرائیلی روایت شود، این منبع اسرائیلی می تواند یهودی، نصرانی یا غیر این دو باشد و تنها از باب تغلیب اسرائیلیات نام گرفته است. اسرائیلیات در تفسیر و حدیث و تاریخ ا...

پادشاهی هخامنشی برای نخستین باردر تاریخ، نمونه تشکیلات حکومتی و اداری وسیعی را که شاهنشاهی می نامند، به جهان عرضه داشت. این حکومت بر اساس نظام شاهنشاهی با محوریت شاه، در رأس همه امور کشور مبتنی بر پذیرش تفاوت های مذهبی و قومی ملل تابعه با تقسیمات کشوری به بیست ساتراپی و کنترل نامحدود ساتراپ ها توسط حکومت مرکزی شکل گرفته بود، درحالی که بنیان حکومت اشکانیان برپایه نظام کذگ خوذایان (ملوک الطوایفی)...

هنر دوره ساسانی یکی از زیبا ترین هنرهای دوره تاریخی است که مانند دوران های پیش از خود بعضی از عناصر هنری را از سایر ملل مجاور به عاریت گرفته بود. فلزکاری یکی از هنر های است که در دوره ساسانیان به اوج شکوفایی خود رسید. در این میان به ظروف سیمین به دلایل مختلف اعم از تبلیغاتی، سیاسی و تزیینی توجه فراوانی شد. همچنین در دوره ساسانیان به دلیل برخورد ها و روابط بسیار با امپراتوری روم صنعت فلزکاری ساس...

یکی از مهم ترین عناصر مورد بحث در تاریخ تصوّف و عرفان اسلامی، موسیقی و سماع است که از بدو شکل گیری این نهضت تا دوران شکوفایی و در نهایت، ساختار کنونی آن، موضوع موسیقی، سماع و رابطة آن با سلوک معنوی بوده است که مورد تحلیل و بررسی و نقد واقع شده و به صورت گسترده ای در ترازوی امر و نهی، تأیید و تکذیب و نیز انفعال قرار گرفته است. در این میان، مولوی با رویکردی نزدیک به اصحاب سکر و با خوانشی مؤیّدانه و...