به طور کلی ساخت های اسنادی شده ساخت های نحوی نشانداری هستند که یک گزاره منطقی ساده را توسط دو بند بازنمایی می کنند. ارتباط این ساخت ها با ساخت های پایه ای تر با توجه به چارچوب نظری معین می شود که برای تحلیل به کار می رود. از سوی دیگر مطالعات گشتاری به دنبال این هستند که با استفاده از ویژگی های ساخت های اسنادی شده ساخت زیربنایی آن ها را تعیین کنند. چنانچه جملات اسنادی به عنوان ساخت‎ پایه برای سا...

حوزۀ رایانه و فناوریِ اطلاعات یکی از حوزه هایی است که متخصّصان فرهنگستان زبان و ادب فارسی را بر آن داشته تا به منظور رعایت اصول موضوعۀحفظ زبان فارسی و در جهت بقای زبان فارسی به عنوان زبان علم، به واژه گزینی سازمان یافته و روشمند مبادرت ورزند. تحقیق حاضر شامل دو بخش می باشد. بخش اول به بررسی فرایندهای معادل یابی فرهنگستان در حوزۀ رایانه و فناوری اطلاعات می پردازد که از جمله این فرایندها: واژۀ قرضی...

هدف مقاله حاضر مطالعه ساختار مکالمات تلفنی به زبان فارسی در ایران در چارچوب الگوی شگلاف (1968) می باشد. در این راستا میزان انطباق ساختار آغاز مکالمه تلفنی فارسی با چنین الگویی بررسی شده و تمایزات میان زبان های فارسی و انگلیسی در این زمینه و همچنین تاثیر عوامل آشنایی و جنسیت در ساختار آغازین مکالمات تلفنی در زبان فارسی مورد ارزیابی قرار گرفته است. داده ها شامل 54 مکالمه بین زنان و مردان 20-65 سا...

زبان انگلیسی و ترجمه از این زبان، به عنوان جزء لاینفک جامعهء ایران و زبان فارسی درآمده است. کثرت و گستردگی ترجمه سبب شده تا زبان فارسی آماج آسیب ها و صدمات متعدد و گوناگونی گردد. مقالهء حاضر به دو موضوع توجه دارد: یکی آن که آسیب شناسی زبان فارسی باید از حد واژگان که معمولآ بحث رایج محافل است، فراتر رفته و واحدهای مهم تر و بزرگ تری همچون عبارات و جملات نیز مد نظر قرار گیرد. مسئلهء دیگر آن ک...

در مقاله پیش رو، نویسنده، شماری از ویژگی‌های غزل معاصر را با نمونه‌هایی از دفتر "نه ترنجی، نه اناری"، غزل‌نامه مشهور سعید بیابانکی، شاعر جوان اصفهانی بررسیده و در طی آن نشان داده که امروزی بودن سبک، ایهام، استعاره‌های تو بر تو، ابهام، بازی‌های تحسین‌برانگیز با واژگان، نوآوری در احیا و استفاده از معانیِ جانبی و ایحاییِ واژگان، در ترکیب‌سازی‌های جدید، در تعابیر بی‌سابقه و در تشبیه‌های ابتکاری، برخو...

چکیده وام گیری واژگانی به عنوان بارزترین شکل اثرپذیری زبان فارسی از عربی از سده های نخست هجری آغاز شد و در قرن چهارم و پنجم افزایش چشمگیری یافت. در جریان این وام گیری کلمات بی شماری از زبان عربی ـ با آنکه معادل فارسی آنها در زبان فارسی وجود داشته ـ وارد این زبان شده است. این تأثیرات در آثار شعرا و نویسندگان به وضوح دیده می شود. یکی از بزرگ ترین شاعران قرن چهارم هجری، رودکی نخستین شاعر صاحب دیو...

چکیده پردازش واژگانی بخصوص ابهام واژگانی بعنوان یکی از موضوعات بحث برانگیز در تحقیقات روانشناسی زبان به شمار می رود. براساس زبان شناسی نظری ابهام واژگانی پدیده همگونی نمی باشد بلکه به دو نوع تقسیم می شود: جناس و چند معنایی. در این تحقیق اهتمامی برای یافتن تفاوت بین پردازش سه نوع واژگان مبهم توسط فارسی زبانان فراگیر انگلیسی صورت گرفت. نقش بسندگی نیز در این نوع پردازش مورد بررسی قرار گرفت. تعدا...

ترجمه انتقال افکاری است که در یک زبان توسط گروهی از مردم بیان می شود و به زبان دیگر منتقل می گردد و در بر گیرنده ی فرایند تجزیه و تحلیل فرهنگی است. طبق گفته ی پیتر نیومارک، ترجمه هنری است که از طریق آن سعی می شود تا پیام نوشتاری یک زبان جایگزین پیام نوشتاری یکسانی در زبان دیگر شود. البته این نکته در مورد ترجمه ی واژگان فرهنگ محور صدق نمی کند. این ها واژگانی هستند که عمیقا وابسته به فرهنگی خاص ه...

چکیده یکی از مشکلاتی که مترجم طی فرایند ترجمه با آن مواجه می‌شود، ترجمه واژگان فرهنگی و انتقال تأثیر مطلوب این واژگان به زبان مقصد است. این مسئله در متون دینی از جمله قرآن که واژگان فرهنگی بخش قابل توجهی از آیات قرآن را شامل می‌شود، نمود بیشتری پیدا می‌کند. در این پژوهش کیفیت ترجمه آربری و یوسف‌علی از جنبه معادل‌گزینی واژگان فرهنگی و میزان انتقال مفاهیم به زبان انگلیسی ارزیابی شده است. ازاین‌...

شعر فارسی در سیر تاریخی خویش از عوامل بسیاری تأثیر پذیرفت که از جمله آنها عناصر زبان عامیانه است، البته تأثیر این عناصر در همه ادوار ادب فارسی به یک اندازه نیست. زبان عامیانه به عنوان گونه­ای زبان زیرِمعیار دربردارنده عناصر گوناگونی است که به مقدار قابل­توجهی در شعر شاعران معاصر نمود یافته است. حمید مصدق از جمله شاعران نوگرای معاصر، به پیروی از نیما، به مقدار قابل­توجهی، از عناصر زبان عامیانه در...