فقهای امامیه درباره مفهوم عدالت آرای گوناگونی ارائه داده‌اند. به‌طورکلی اختلاف آنها دراین‌باره در سه حوزه اساسی قابل طرح است: 1. فقهایی چون شیخ انصاری و امام خمینی، مفهوم عدالت را از قبیل ملکه دانسته‌اند؛ در مقابل، فقهایی مانند وحید بهبهانی و مرحوم خویی، ملکه ‌بودن عدالت را نپذیرفته‌ و اشکالات فراوانی بر آن وارد نموده‌اند؛ 2. مشهور فقها، گناهان صغیره را در صورت عدم اصرار مضر عدالت نمی‌دانند؛ ام...

بسامد در زبان‌شناسی هم‌چون دیگر حوزه‌های علوم مختلف کاربردهایی فراوان دارد و برهمین اساس تعاریفی متنوع برای آن ارائه شده‌ است.  آن‌چه در این پژوهش از مفهوم بسامد برمی‌آید، تعداد دفعات ظهور یک عنصر زبانی در یک متن است و از همین روی مستلزم انجام کارهای آماری است. در این مقاله نگارندگان بر آنند تا به بررسی «قانون زیف» یعنی رابطة میان بسامد و طول واژه در متون فارسی بپردازند. به همین جهت دو متن قدی...

واژه «نظر» در شعر حافظ بسامد بالایی دارد و در هر کاربرد آن، طیفهای معنایی متفاوتی برجسته می‌شود؛ زیرا حافظ با توانمندی ویژه خود، از تمام ظرفیتهای معنایی که این واژه در زبان فارسی و عربی دارد، استفاده می‌کند. او تعبیر شاعرانه «علم نظر» را با استفاده از همین ظرفیتهای معنایی واژه می‌سازد و همه افراد را در کنش نظربازی سهیم می‌داند. اما در میان نظربازان، نظربازی او از لونی دیگر است. نظربازی حافظ، نظ...

بررسی شیوة گزینش واژه در سخن سعدی نشان می‌دهد که واژه‌های کلیدی در جمله یا بیت معمولاً با هم مرتبط هستند و بر هم تأثیر می‌گذارند. معیار سعدی در انتخاب واژه، تناسب در معنای کلّی و عام در جایگاه همگرایی کلمات است؛ حتی انگیزۀ او در استفاده از استعاره، تشبیه و ترکیبات دارای معنای کنایی نیز تاحدّی رعایت همین تناسب و هماهنگی بین واژه‌ها در محور همنشینی است. سعدی هنرمندانه از شگردهای زبانی خاص برای پرهیز...

پژوهش پیش رو به بیان روش معناشناسی مفاهیم و واژه های قرآنی بر اساس مکتب معناشناسی فرهنگی و قومی (بُن) می پردازد. این روش در چهار گام به چگونگی تبیین و تفسیر واژگان و مفاهیم قرآنی به شیوة معناشناسانه می پردازد که شامل 1- ­معناشناسی واژگانی، 2- میدان های معناشناسی (واژه های هم معنا و مترادف، واژه های متضاد، واژه های مرتبط از لحاظ فعالیت و انفعال، و ملازم ها)، 3- مطالعات متنی و 4- مطالعات فرامتنی م...

برپایه معنی شناسی تاریخی سنجشی. سرگذشت د«وام واژه » ها را  نیز _مانند واژه های ناب و نژاده در زبان _ می توان کاوید و بررسید و به دست داد. بدین سان. چگونگی راه بردن واژه از زبانی به زبان یا زبان های دیگر اشکار خواهد شد و دگوگونی های که واژه درگشت وگذار خویش یافته است. پدیدار یکی از وام واژه های ایرانی در زبان های تازی و اروپای که سرگذشتی شگفت داشته، واژه «گنج» است. در این جستار، سرگذشت معنی شناخ...

ویژگی های آوایی و الگوی تکیۀ زیروبمی در گروه واژه بست و کلمۀ واجی نشان می‏دهد که گروه واژه بست با کلمۀ واجی متفاوت است. الگوی تکیۀ زیروبمیh* بر‏روی هجای آخر کلمۀ واجی و در گروه واژه بست، بر‏روی هجای قبل از واژه بست قرار می گیرد؛ بنابراین، از‏نظر نوایی واژه بست مستقل از کلمۀ واجی است؛ همچنین هیچ نشانه ای از نواخت کناری خیزانh- بعد از گروه‏های تکیه ای غیرپایانی یا غیر هسته دیده نمی شود؛ بلکه نواخ...