هدف از پژوهش حاضر به دست دادن فهرست کاملی از مشتقات و ترکیبات زبان فارسی امروز است تا در برنامه ریزی ماشین های حسابگر فرهنگستان مورد استفاده قرار گیرند. بدین منظور چهار مقوله اسم + فعل + صفت و قید با ملاکهای آوایی، صرفی، نحوی و قاموسی دسته بندی شده و با معیارهای زبانشناسی دستورزبان زایشی و دگرسازی [زایشی - گشتاری] مورد ارزشیابی قرار گرفته اند. مهمترین ملاک آوایی واژه تکیه و مکث است . ملاکهای صر...

امروزه واژه نظر و هم خانواده های آن مانند نظرگاه، منظر و منظره با بسامد زیاد در زبان فارسی مورد استفاده قرار می گیرند. پس از انتخاب واژه منظر به عنوان برابر نهاد واژه انگلیسی لنداسکیپ ( landscape)پیگیری ریشه های زبان شناختی آن و کشف نسبت آن با واژه نِگر فارسی با عنایت به سابقه منظرین تمدن ایرانی، مورد توجه برخی از زبان شناسان و متخصصان رشته معماری منظر قرار گرفت. به نظر می رسد شباهت ظاهری و معنا...

بسیاری از واژه های زبان فارسی به جهت نامشخّص بودن ریشه و پیشینه آنها، باید سیر تحوّل آوایی شان، مورد بررسی قرار گیرد تا ریشه واژه ها، حتّی به صورت فرضی معلوم گردد. واژه دهیو، یکی از واژه هایی است که از دیرترین ایّام، یعنی از هندواروپایی تا فارسی نو، معانی متفاوتی در طول زمان به خود گرفته و در هریک از دوره ها، معنی خاصّی داشته است. در این مقاله، کاربرد این واژه در متون تاریخی و فرهنگ واژگان، بر اساس ...

رساله حاضر ترجمه فصل پنجم از کتاب "مقدمه ای بر زبانشناسی نظری" اثر لاینز است . در این فصل سه واحد مختلف توصیف دستوری یعنی جمله، واژک [تکواژ] و واژه بررسی شده است . طبق اظهار بلومفیلد "جمله یک صورت زبانی مستقل است ، نه اینکه بوسیله هر گونه ساختمان دستوری در هر صورت زبانی بزرگتر گنجانیده شده باشد" . نکته اصلی تعریف وی را می توان به اختصار بصورت زیر بیان کرد: جمله بزرگترین واحد توصیف دستوری است که...

ترکیب از جمله مقوله‌هایی است که بسیاری از زبان‌شناسان از دیرباز مورد توجه و مطالعه قرار داده‌اند. شاید زایابودن این فرایند، دلیلی موجه برای این امر در بسیاری از زبان‌ها، از جمله فارسی است. از آنجا که این نوع واژه‌ها هم در زبان محاوره، توسط عامۀ مردم و هم توسط صاحب‌نظران ساخته می‌شوند، زبان فارسی می‌تواند از این امکانِ موجود بهرۀ کافی ببرد و بسیاری از نیازهای خود را جهت یافتن برابر‌نهاد‌های مناسب...

مرکب زدایی کاغذهای مخلوط باطله اداری به روش متداول شیمیایی، علاوه بر مصرف زیاد مواد شیمیایی و انتشار قابل ملاحظه آلودگی های زیست محیطی، دارای کارآیی به نسبت کمی است. از سوی دیگر، مرکب زدایی آنزیمی کارآیی مرکب زدایی را، حتی با کاهش آلودگی های زیست محیطی افزایش می دهد ولی ممکن است باعث کاهش ویژگی های مقاومتی خمیر کاغذ مرکب زدایی شده گردد. در این مقاله ویژگی های فیزیکی و مقاومتی خمیر کاغذ مرکب زدا...

«تدبّر» از جمله مفاهیم کلیدی در قرآن کریم به شمار می آید که با استناد به آیه 29 سوره ص  به عنوان هدف نزول قرآن کریم معرفی شده است. اگرچه مفهوم مذکور تنها در چهار آیه در قرآن کریم به کار رفته، ولی به دلیل جایگاه و پردازش هایی که در سه دهه اخیر درباره آن صورت پذیرفته است، خوانش های گوناگونی در فضای علمی عصر حاضر نسبت به آن بوجود آمده است. آنچه به ابهام واژه تدبّر در پژوهش های امروزین می افزاید، عدم...

عفاف به عنوان یک فرهنگ، روش و منش مسلمانان را تبیین می کند و به آنها چگونه بودن و چگونه زیستن را آموزش می دهد . هر جامعه دارای فرهنگ معین و با اهدافی از پیش تعریف شده می باشد، فرهنگی که قرآن به جوامع اسلامی عرضه می کند، فرهنگ عفاف است که هدف آن امنیت جنسی زن و مرد و رسیدن به کمال مطلوب می باشد، بخش عظیمی از این فرهنگ باشکوه را حجاب تشکیل می دهد.  به عبارت دیگر این دو، جدایی ناپذیرند و بدون یکدی...

بحثی درباره واژه های مترادف در قرآن است. نویسنده پس از گزارشی مختصر از تاریخچه ترادف در میان لغویان و مفسّران و فقها به تعریف ترادف در لغت پرداخته و وقوع ترادف در زبان عربی را از دیدگاه موافقان و مخالفان مورد نقد و بررسی قرار داده است. سپس عوامل پیدایش ترادف در زبان عربی را بر شمرده و فرق ترادف و تأکید و عطف دو مترادف بر یکدیگر را با استناد به آیات قرآن ذکر کرده است. در ادامه وقوع ترادف در قرآن ...