دین از مهم‏ترین عوامل تأثیرگذار بر شکل‏گیری و بقای «هویت ملی» است. هرگونه تحولی بر بروز اجتماعی دین می‏تواند هویت را دستخوش تغییراتی کند. مسئلة این نوشتار آن است که «پست‏مدرنیزاسیون دینداری» چه رابطه‏ای با «از خود بیگانگی ملی» دارد. نوشتار حاضر، به روش تحلیلی و نه پژوهش پیمایشی تلاش می‏کند که رابطة معنادار میان این دو را به اثبات رساند. در تحلیل دینداری پست‏مدرن، به ویژگی‏هایی می‏رسیم که برای ا...

در دوران پس از انقلاب اسلامی موج‌های متفاوتی از هویت‌سازی را شاهد بوده‌ایم که گاه به همنوایی و زمانی به گسست اجتماعی متمایل بوده است. در چنین هنگامه‌ای اغلب نظام‌های سیاسی می‌کوشند برای انسجام و وحدت ملی در فرایند هویت‌سازی دخالت کنند. بهره‌گیری از ارزش‌های نمادین یکی از مهم‌ترین روش‌های هویت‌سازی ملی است و در این میان، در جامعه ایران، ارزش‌های مربوط به ایثار و شهادت از برجسته‌نرین عناصر نمادین...

این فراتحلیل دربرگیرنده 50 مقاله فارسی موجود درباره هویت ملی در ایران است، که در کتاب‌شناسی هویت اجتماعی چاپ 1388 ذکر شده اند. برای انجام این فراتحلیل با بینش تلفیقی، فرمی جامع تهیه شد. به واسطه این فرم تمام اطلاعات هر مقاله در ارتباط با 22 متغیر تعریف شده، استخراج و با روش‌های کمی و کیفی تحلیل و بر اساس آن گزارش فراتحلیل مشتمل بر یک مقدمه و 8 بخش تنظیم شد. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که بیشت...

بر نهاد اصلی این مقاله بررسی زمینه ها و عوامل  سیاسی موثر بر ساخت یابی هویت ایرانی - اسلامی  به روش کیفی و توصیفی است. پیدایش واحدهای سیاسی جدید تحت عنوان «دولت - ملت»، موجب شکل­گیری مفهوم جدیدی از هویت جمعی، تحت عنوان هویت ملی شد. هویت ملی ایران نیز یک برساخته اجتماعی و محصول مهندسی سیاسی -اجتماعی است، اما این مهندسی نه محصول دوره کنونی بلکه پیامد جریانات سیاسی- اجتماعی و فرهنگی دوره­های تاریخ...

هدف پژوهش حاضر تعیین جهت و شدت حرمت خود جمعی و احساس هویت ملی است. روش پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه اراک بود. 225 دختر و 195 پسر دانشجوی کارشناسی دانشگاه اراک به روش نمونه گیری خوشه ای از 4 دانشکده انتخاب شدند و به پرسشنامه های مقیاس حرمت خود جمعی لاهتانن و کراکر(19992) و پرسشنامه هویت ملی و نفی هویت ملی (1374)پاسخ دادند یافته ها نشان داد رابطه می...

امروزه وجود خرده فرهنگ های متعدد در جوامع و ارتباط آن با وفاق اجتماعی به مسئله ای مهم در ساختار جهان مدرن تبدیل شده است.هویت قومی تنها یکی از هویت های جمعی چند گانه فرد است که چگونگی ارتباط آن با هویت ملی نقش مهمی در انسجام و یا عدم انسجام جامعه دارد . این مقاله با طرح برخی از دیدگاه های نظری در مورد هویت و تاکید بر نظریه تاجفل و جنکینز در خصوص نظریه هویت اجتماعی و مقوله بندی به بررسی رابطه بین...

پرسش از کیستی و هویت افراد، طوایف، اقوام و ملت ها از اساسی ترین مسایل فکری جامعه بشری بوده است و افراد و جوامع انسانی از دیر زمان در تکاپوی هویت فردی و اجتماعی خود در دوره های مختلف حیات خویش بوده اند. با تکوین و حاکمیت یک گفتمان هویتی، گفتمان های هویتی رقیب به حاشیه رانده می شود؛ ولی هرگز از بین نرفته و مترصد فرصتی است که مجدداً ظهور یابد و حاکمیت خود را احیا نماید. با توجه به موقعیت جغرافیایی...

تحول منزلت های هویتی سردرگم ‘ دنباله رو‘ بحران زده و هویت یافته و نیز تغییرات هویت ملی و هویت مذهبی در دانشجویان سال اول تا چهارم دوره کارشناسی مورد بررسی قرار گرفت . همچنین میزان حرمت خودو حالت اضطراب در منزلت های هویتی چهارگانه و هویت ملی وهویت مذهبی مورد مقایسه قرار گرفت . پژوهش حاضر با هدف بررسی میران تغییرات هویت ((من)) ‘ هویت ملی و هویت مذهبی طی چهار سال در دانشگاه از یکسو و نیز مشخص کردن...

شناخت عوامل زمینه ساز هویت مشترک در مناطق مهاجرپذیر جهت پیشگیری از چندگانگی هویتی و تعارض فرهنگی ضروری است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر انواع سه‌گانه سرمایه اجتماعی ـ پیوندی، فراگیر و ارتباطی ـ بر برساخت هویت اجتماعی و ملی مهاجرین است. جامعه آماری افراد  15-45 سال هستند که به شهر «شاهین شهر»، از شهرهای مهاجرپذیر اصفهان، مهاجرت کرده‌اند و از بین آنها 150 نفر به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای انتخاب و م...

در دهه‌های اخیر، زبان به عنوان هستة اصلی فرهنگ و مؤلفة کلیدی مؤثر در شکل‌دهی هویت مورد توجه اندیشمندان و صاحب‌نظران علوم انسانی و اجتماعی قرار گرفته است. در این میان، نقش زبان خارجی بر هویت مورد تأکید بوده است. بر این مبنا، رویکردهای نظری مختلف چون دیدگاه ورف و ساپیر، سوسور، برگر ، لوکمان، باختین و دیگران بر نقش زبان بر هویت تأکید  کرده‌اند....