پیش از پیدایش صورتگرایی ، هر آنچه در ادبیات و نقد ادبی رواج داشت ، نویسنده محور و آمیخته به شرایط تاریخی و اجتماعی وی بود . پس از ظهور این مکتب ، نویسنده محوری کنار گذاشته شد و متن محوری معیار نقد و تحلیل آثار ادبی قرار گرفت و چون متن ، برساخته زبان است ، رویکردی زبانشناختی بدان کاملاً قابل قبول است . این رساله به بررسی فرم – مهمتریـن ویژگی یک اثـر ادبی از دیدگـاه فـرمالیست ها – می پردازد ...

فرمالیسم روسی از مکاتب نقد ادبی است که به بررسی ادبیات از دیدگاه زبان‎شناسی می‎پردازد. به اعتقاد فرمالیست‎ها یک اثر هنری با توجه به تمهیداتی که در استعمال زبان و طرز بیان خویش به کار می‎‎برد از دیگر آثار متمایز می‎شود. فرمالیست‎ها برای آنکه نشان دهند تمهیدات ادبی چگونه نتایج زیباشناسانه به بار می‎آورند و به متن ادبیت می‎بخشند به ارائه نظریاتی چون آشنایی‎زدایی، برجسته‎سازی، هنجارگریزی، قاعده‎افز...

رجسته­سازی یکی از اصطلاحات مرتبط با فرمالیسم روس است. بر اساس این نظریه دریافت ما از زندگی همواره در اثر عادت ملال­آور می­شود چرا که جریان خودکارسازی همه چیز را فرسوده می­کند، لذا نویسندگان از طریق صناعات چشمگیر زبانی و هنجارگریزی­های خلاقانه می­توانند زبان را رو به جلو هدایت کرده و از وضعیت پس­افتادگی، ایستایی و رکود بیرون آورند. در این مقاله داستان­ کوتاه «دوباره از همان خیابان­ها» اثر بیژن ن...

در نقد ادبی امروز از سه دیدگاه نشانه شناسی، هنجارگریزی و تصویر خیال به بررسی این موضوع پرداخته اند که چگونه و چه عواملی زبان خودکار را به زبان شعر نزدیک و تبدیل می کند. نکته جالب توجّه این جاست که هر سه دیدگاه مذکور به یک نتیجه کلّی رسیده اند و آن این که زبان خودکار در حوزه شعر و ادب از کارکرد عادی و روزمرّه خود خارج می شود؛ امّا طرز تعبیر و پرداختن به جزئیّات و شرح این موضوع در این سه نظریّه در بعضی...

0

زبان از مهم‏ترین عناصر شعر است.در مکتب فرمالیست روس و فرزند آن ساختارگرایی، بررسی زبان بسیار اهمّیّت دارد. پایه‏ی فکری این مکاتب بیشتر درباره‏ی برجستگی متون ادبی و غرابت و دوری آن از زبان عادی است. یکی از راه‏های برجسته‏سازی متون ادبی، هنجارگریزی است و یکی از راه‏های هنجارگریزی در اثر ادبی برای ایجاد زیبایی، کهن‏گرایی است. اگر شاعر یا نویسنده‏ای در زبان خود رویکردی قدیمی داشته باشد و به شیوه‏ی که...

هنجارگریزی از نظریه‌های ادبی جدید است که در آن شاعر با بکارگیری اسلوب‌های خاص، ساختار متداول زبان را بر هم زده، و زبانی ناآشنا می‌آفریند. هم‌زمان با نشر جریان نوگرایی در شعر، شاعران معاصر فارس و عرب به نوگرایی در مفاهیم و زبان شعری خود روی آوردند. بسیسو(1926-1984م)، و شفیعی کدکنی(1318ش) از شاعرانی هستند که با گریز از هنجارهای زبان معیار، بعد زیباشناختی و تأثیرگذاری اش...

هنجارگریزی از نظریه‌های ادبی جدید است که در آن شاعر با بکارگیری اسلوب‌های خاص، ساختار متداول زبان را بر هم زده، و زبانی ناآشنا می‌آفریند. هم‌زمان با نشر جریان نوگرایی در شعر، شاعران معاصر فارس و عرب به نوگرایی در مفاهیم و زبان شعری خود روی آوردند. بسیسو(1926-1984م)، و شفیعی کدکنی(1318ش) از شاعرانی هستند که با گریز از هنجارهای زبان معیار، بعد زیباشناختی و تأثیرگذاری اش...

بیدل دهلوی از شاعرانی است که شگرد سبکی و زبانی خاص خود را دارد. وی در مواردی با شکستن معیارهای مرسوم و با دور شدن از اصول حاکم شعر، زبانی متفاوت عرضه می‌دارد. هنجارگریزی‌های صرفی و نحوی او در غزلیاتش جالب توجه، بررسی هر یک آنها بیانگر خلاقیت زبانی و ادبی او است و این شگردها در‌کنار دیگر تصاویر شاعرانه شعر او را تخیلی‌تر نهاده است. در این مقاله سعی شده است به ساختارهای جدید نحوی در اشعار بیدل اش...

هنجارگریزی یکی از مؤثرترین روش‌های برجسته‌سازی زبان و آشنایی‌زدایی در شعر است که بسیاری از شاعران از آن بهره برده‌اند. در شعر معاصر، نیما نقش زیادی در پایه‌ریزی این هنجارگریزی‌ها داشته است و پیروان وی نیز از این روش بسیار استفاده کرده‌اند. این پژوهش سروده‌های دو شاعر معاصر حسین پناهی و منوچهر آتشی را از نظرگاه آشنایی‌زدایی و هنجارگریزی مورد بررسی قرار می‌دهد. از آن رو...