یکی از مباحث مهم انواع رویکردهای هرمنوتیک بحث دور هرمنوتیکی است. این دور در رویکردهای متفاوت هرمنوتیک شکل های گوناگونی یافته است. فریدریش آست دور را میان جزء متن و کل متن برقرار می دید. فهم متن منوط به فهم جزء است و فهم جزء منوط به فهم کل. در هرمنوتیک دستوری و فنی شلایر ماخر نیز وجود دور کاملا مشهود است. در هرمنوتیک دستوری میان فهم واژگان از یک سو و فهم متن و جمله از سویی دیگر دور رخ می نماید...

بررسى و نقد همانندى‌ها و تفاوتهاى هرمنوتیک شلایرماخر با دانش تفسیر است. شلایر ماخر متکلم برجسته آلمانى، پایه‌گذار الهیات اعتدالى و هرمنوتیک جدید است. او به برخى از باورها و مراسم مذهبى نقدهاى محکمى دارد و در زمینه‌هاى خداشناسى، مسیح‌شناسى و کتاب مقدس نظریات جدیدى دارد. شلایر ماخر هرمنوتیک را از شکل ویژه آن خارج ساخت و از هرمنوتیک عام سخن گفت. او از ویژگى‌هاى هرمنوتیک خاص چشم پوشید و به نقاط مشت...

 هرمنوتیک هرش همانندى‌ها و تفاوت‌هایى با دانش تفسیر دارد. برخى هرمنوتیک را به تأویل و عده‌اى به تفسیر ترجمه مى‌کنند. اختلاف قرآن‌پژوهان در تعریف تفسیر و تأویل و تفاوت معنایى هرمنوتیک در دوره‌هاى گوناگون تحول آن دو خاستگاه اصلى اختلاف در ترجمه و مراد از هرمنوتیک است. برخى در مواجهه با هرمنوتیک به افراط کشیده مى‌شوند و گروهى تفریط مى‌کنند و هر یک دلایلى براى باور خویش عرضه مى‌کنند. بنابراین در رو...

واژة «هرمنوتیک» این فکر را به ذهن القا می‌کند که در علوم انسانی و اجتماعی تنها یک رویکرد روش‌شناسانة هرمنوتیکی وجود دارد. در‌حالی‌که این رویکردهای بسیار متنوع هستند. در هرمنوتیک برای مطالعة زندگی اجتماعی از دو مدل هرمنوتیک بازیابی یا سنتی و هرمنوتیک حدس و گمانی یا معاصر استفاده می‌شود. رویکرد هرمنوتیک سنتی یکی از روش‌های کیفی پژوهش در علوم اجتماعی برای دستیابی به معرفت دست‌اول از کنشگران اجتماع...

گادامر فهم را اساسی‌ترین فعل انسان دانسته و هدف خود را پدیدارشناسی و هستی‌شناسی فهم و توصیف آنچه که در هر فهمی روی می‌دهد، اعلام می‌کند. او فهم را واقعه‌ای می‌داند که ورای خواست و اراده ما برای ما رخ می‌دهد. از نظر او فهم, واقعه‌ای دیالکتیکی، تاریخی و زبانی است که حاصل تعامل، گفت‌وگو و در نهایت امتزاج افق گذشته با حال است. فهم با عواملی همچون سنت، افق، زبان، زمان، تاریخ، پیش‌داوری، دور هرمنوتی...

شکل گیری اجتهاد دین شناختی جامع گفتمان ولایت در فقه سیاسی شیعه در دوره از مشروطیت به بعد، بسط ساخت و گفتمان حسبه را در حاشیه قرار داد. بیان ویژگی های این اجتهاد جدید و آثار آن، هر چه باشد، خیلی برای این پژوهش مهم نبود، بلکه آنچه در درجه اول اهمیت قرار دارد، بیان عوامل شکل گیری این اجتهاد است.این پژوهش همراه با ملاحظه بعضی از اصول معرفت شناسی و بایدها و نبایدهای مکتب هرمنوتیک، چارچوب نظری را طرا...

تحولات مهم در تاریخ فلسفة علم در قرن بیستم عبارت اند از : گفتمان اول: پوزیتویسم و استقراگرایی، گفتمان دوم: ابطال گرایی کارل پوپر و برنامه پژوهشی لاکاتوش، گفتمان سوم: ساختارگرایی و نسبیت گرایی تامس کوهن و گفتمان چهارم: هرمنوتیک با چیره شدن هرمنوتیک بر عرصة فلسفة علم، تحوّل اساسی در زمینة روش شناسی صورت گرفت. انواع هرمنوتیک را می توان از دو دیدگاه طبقه بندی کرد : الف) از دیدگاه کاربرد آن ب) از ...

نوع برخورد و عکس العمل اندیشمندان عرب در برابر روشنگری و مدرنیته، تعیین کننده دستگاه نواندیشی آنان است. رویکرد اقبالی برخی از این اندیشمندان به اندیشه روشنگری و روشنفکری غربی، با گرایش به  ارزش های  مدنی و ویژگی های فکری و فلسفی تمدن اروپایی آغاز شد. سپس این رویکرد با گرایش به مطالعات جدید علوم انسانی مانند ساختارگرایی، زبانشناسی، هرمنوتیک، معناشناسی و انسان شناسی، توسط گروهی از روشنفکران برجست...

نصر حامد ابوزید دگراندیش مصری که افکارش در مکتب تفسیر ادبی امین الخولی شکل گرفت، سهم وافری برای هرمنوتیک در فهم متن قائل بود. هرمنوتیک دانشی است که نظریه‌های مربوط به فهم را مورد بررسی قرار می‌دهد و دارای دو رویکرد اساسی عینی‌گرا و نسبی‌گراست. ابوزید که در نظریات مکاتب مختلف هرمنوتیک تأمل نموده، کوشیده است تا از میان آن‌ها، به هرمنوتیکی متمایز دست یابد و روش برداشت از قرآن را بر مبنای آن استوار...