پلان بنای چارقاپی در حاشیه شمال شرقی شهر قصرشیرین، از نوع چهارتاقی است ولی اختلافاتی با دیگر نمونه های شناخته شده دارد. مهمترین این تفاوت ها، وجود واحدهای ساختمانی در جانب شرقی بنای چهارتاق چارقاپی است. تعدای از مورخین در مورد بناهای شهر قصرشیرین (عمارت خسرو، چار قاپی) اشاراتی داشته اند. این بنا مورد توجه بسیاری از محققین قرار گرفته و آنرا به عنوان بنایی از اواخر دوره ساسانی معرفی نموده اند. اک...

موضوع اصلی این پژوهش بررسی حضور یا فقدان دو مقوله ی آزادی و قانون در منظومه ی خسرو و شرین نظامی است و ما  کوشیده ایم از رهگذر بررسی دقیق منظومه‌ی خسرو و شیرین نظامی و قرار دادن این مفاهیم در منظومۀ فکری او نشان دهیم، علل اصلی ظهور یا غیبت مقولات مذکور در این داستان چیست. لوسین گلدمن در بررسی مفاهیم جامعه شناختی رمان از نظریۀ معروف ساختگرای تکوینی بهره برده است و ما ضمن وقوف کامل از این نکته که ...

با بررسی منظومة خسرو و شیرین از نظرگاه روانشناسی تحلیلی می توان دریافت که این منظومه، دوصدایی است. بدین معنی که صدای غرا و سرکوبگر نظامی در برابرصدای قهرمان مؤنث داستان قرار می گیرد و شگفتا که همین صدای خفه و خاموش شیرین بر بانگ غرای نظامی غلبه می کند. در حقیقت عملکرد و رفتار موقرانه و سنگین وار شیرین که برساختة داستان پرداز است، بلندترین بانگ در سراسر این منظومه، است که تا لحظة مرگ خاموش او اد...

نظامی گنجوی، داستان سرای بزرگ گنجه، در قرن ششم با به نظم درآوردن داستان های کهن ایرانی و عربی از جمله خسرو و شیرین توانست با ایجاد مضمون های تازه و بدیع، در قالب استعاره ها و تشبیه های زیبا و دل انگیز، به جایگاه خاصّی در ادبیات غنایی دست پیدا کند. به طوری که تا قرن های متمادی، همواره شاعران بی شماری به تقلید از آثار این استاد بزرگ پرداختند. خسرو و شیرین، از جمله داستان های ایرانی مربوط به اوا...

  نشان دادن هنر قافیه اندیشی نظامی در سرودن منظومه خسرو و شیرین و ارزش‌های نهفته در آن سبب آشکار شدن برجستگی این اثر در بین آثار نظامی و حتی آثاری است که به تقلید از آن سروده شده است. هر چند کمال هنری یک اثر را نمی‌توان به دسته‌ای از قواعد و اصول فرو کاست اما با بازاندیشی در فرم درونی و بیرونی منظومه خسرو و شیرین، می‌توان ساز و کار هنری نظامی و عواملی را که سبب ارتقای کیفی و ارزش زیباشناختی این...

در این جستار از توصیف آبتنی مارال در رمان کلیدر نوشتۀ محمود دولت‏آبادی خوانشی کهن‏الگویی ارایه کرده‏ایم. به دلیل همانندی این توصیف با آبتنی شیرین در مثنوی خسرو و شیرین نظامی، بر پایۀ تمایز میان کهن‏الگو و انگاره‏های کهن‏الگویی در نظریۀ یونگ، تکرار این انگاره‏ها یا بازنمایی‏ها را در متون قدیمی‏تر و کلاسیک فارسی ازجمله اوستا، شاهنامه، همای و همایون و.. و همچنین در فرهنگ و تاریخ باورهای ایرانی برر...