هدف مقاله، معرفی حوزه مطالعاتی میان‌رشته‌ای «نام‌شناسی اجتماعی‌ـ‌شناختی» است. نام‌شناسی، شاخه‌ای از زبان‌شناسی اجتماعی است که در آغاز به‌عنوان یک دانش درزمانی، به ریشه‌شناسی نام‌ها می‌پرداخت، ولی زبان‌شناسی اجتماعی با اتخاذ دیدگاه هم‌زمانی، نام‌شناسی را از یک دانش کهن‌گرا به دانشی برای مطالعه اجتماع معاصر تبدیل کرد. نام‌ها، عنصرهای زبانی هستند که بخشی از دانش زبانی را که نتیجۀ‌ مراودات اجتماعی ...

این مقاله ضمن بحث درباره تمایز بین زبان و گفتار و اهمیت نقش زبان در مناسبات و تعاملات اجتماعی، زبان رسانه‌ها را مصنوع و غیرطبیعی دانسته که فعالان رسانه‌ای در شکل‌دهی و استفاده ابزاری از آن بسیار موثرند.   نگارندگان با طرح موضوع سلطه زبانی از طریق شبکه‌های الیگارشیک ارتباطی از جـمله رسانـه‌ها و برجـستـه‌سازی ضرورت مقابله با این پدیده، در برابر سلطه زبانی رسانه‌ای، عدالت زبانی در رسانه‌ها را طرح...

در حالیکه مطالعات در حوزه تعلیم و تربیت، زبانشناسی، جامعه شناسی زبان، و تجزیه و تحلیل کلام بر اهمیت نقش جنسیت در تعاملات زبانی تاکید می کند، تنها مطالعات کمی در یادگیری زبان به بررسی نقش جنسیت بر تعاملات زبانی فراگیران زبان انگلیسی پرداخته است. بنا بر این مطالعات تفاوتهای عمده ای میان تعاملات زبانی خانم ها و آقایان در گروه های یکسان و غیر یکسان وجود دارد. لذا مطالعه حاضر به بررسی نقش جنسیت در ت...

هدف: در پژوهش حاضر، بیان نوشتاری دانش آموزان عادی و دانش آموزان دارای اختلال یادگیری فارسی زبان شهر تهران با توجه به استفاده از ابزارهای مختلف انسجام مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته اند. روش: طرح تحقیق از نوع پژوهش های پس رویدادی (علّی– مقایسه ای) است. رویکرد زبان شناسی اتخاذ شده رویکردی نقش گرا است و نظریه هلیدی و متیسون (2004) برای تحلیل داده های گرد آوری شده استفاده شده است. نمونه آماری مورد ب...

پژوهش حاضر به بررسی، توصیف و طبقه بندی ساختاری و معنایی صفت های چندجزئی در فارسی معیار می پردازد. برای این منظور 240 داده که از میان مکالمه های روزمره، برنامه های صداوسیما، وبلاگ ها، وبگاه ها و شبکه های اجتماعی گردآوری شده است مورد بررسی قرار گرفت و داده ها در سه دسته کلی صفت های با درون داد صرفی، صفت های با درون داد نحوی و صفت های دوگانه طبقه بندی شد. پس از بررسی مشخص شد صفت های چندجزئی با درو...

آمیختگی (تداخل) زبان فارسی با عربی موجب پدید آمدن مطابقت‌هایی میان برخی الگوهای زبانی فارسی و عربی شده‌است. سعدی از شاعران و نویسندگانی است که موارد متعددی را از این مطابقت‌ها در آثارش می‌توان یافت. صرف نظر از آنکه این موارد وامگیری زبانی به حساب آید، یا توارد و تشابه، نقش راهگشای آن‌ها در شناخت دقیق‌تر ساختار دستوری زبان سعدی و فهم روشن‌تر آثار او، قابل چشم‌پوشی نیست. بر این اساس، در مقالة پیش...

در زمینه یادگیری زبان دوم، نقش دانش صریح زبانی در شکل گیری دانش تلویحی زبانی برای محققان موضوعی بحث برانگیز بوده است. کرشن (1993) بر این باور است که تاثیر آموزش صریح زبان کوتاه مدت بوده و به توانایی زبانی اکتسابی فرد افزوده نخواهد شد. به گفته وی تاثیر آموزش صریح دستور زبان جانبی است. اما نیک الیس (2002) و راد الیس (2002) معتقدند که دانش صریح زبانی نقشی تسهیل کننده در شکل گیری دانش تلویحی زبان د...

یکی از زمینه های مطالعاتی رویکرد شناختی، بررسی ماهیت و چگونگی تغییرات درون زبانی و شکل گیری مقولات زبانی است. مقولات زبانی همواره در معرض تغییرات درون زبانی و برون زبانی هستند و بازنمود این تغییرات در صورت و کارکرد عناصر زبانی قابل مشاهده است. این در حالی است که در آن سوی تغییرات صوری و به موازات آن ها، تحولات شناختی نیز در ذهن گویشوران زبان در حال رخ دادن است که می تواند مبنای تغییرات صوری باش...

یکی از راه‏های مطالعۀ تغییرات زبانی جامعه، مطالعۀ محصولات فرهنگی جامعه از قبیل داستان‏ها، رمان‏ها، تولیدات موسیقیایی، فیلم‏ها و سریال‏هاست. از مقولات مورد توجه رسانه‏ها، که در بازنمایی‏ها جایگاه مهمی را به خود اختصاص داده است، مقولۀ جنسیت و به‏طور ویژه بازنمایی جنسیتی زنان است. بازنمایی زن در فرهنگ‏های مختلف متفاوت بوده و نحوۀ به تصویر کشیدن زن متأثر از نگاه خاص یک فرهنگ به نقش و جایگاه او در آ...