چکیده از مهم ترین مباحث مطرح در حوزه علوم قرآنی، نسخ است که در بسیاری از روایات، اِشراف بر جوانب آن، از جمله ویژگی های مفسران قرآن به‏شمار آمده است. از سویی، قرآن پژوهان، این پدیده را بر سه قسم، شامل نسخ حکم و بقای تلاوت، نسخ حکم و تلاوت، و نسخ حکم بدون تلاوت تقسیم کرده و از این میان، تحقق یافتن مورد اول را بیشتر مفسران و پژوهشگران در حوزه علوم قرآن پذیرفته اند؛ اما بر سر دو قسم دیگر، ا...

در این مقاله ابتدا موضوع مجسمه سازی در آیات و روایات به طور مختصر بررسی شده و سپس به ذکر اقوال فقهاء در دو قسمت پرداخته شده است. در قسمت اول نظر فقهای شیعه که به پنج قول محدود می شود، ذکر شده است که عبارتند از: 1- حرمت مطلق تصویر (اعم از حیوان و غیر حیوان، مجسمه و نقاشی) 2- عدم حرمت مطلق تصویر (اعم از حیوان و غیر حیوان، مجسمه و نقاشی) 3- حرمت خصوص مجسمه اعم از حیوان و غیر حیوان 4- حرمت مجسم...

 بررسى و نقد جایگاه و نقش اسباب نزول در تفسیر »جامع البیان عن تأویل آى القرآن« اثر محمد بن جریر طبرى (310 ه .ق.( است. یکى از ویژگى‌هاى این تفسیر، بهره‌گیرى گسترده از اسباب نزول است. هر چند طبرى درباره اهمیّت اسباب نزول سخن نگفته، امّا تفسیر او نشان از تأثیر پذیرى بسیار از اسباب نزول دارد. این تأثیر پذیرى گسترده، از یک سو، به جهت اعتماد طبرى بر نقلها و احادیث است و از سوى دیگر به جهت حجّیت قول صحاب...

یکی از مسائل حائز اهمیت در فرهنگ اسلامی، موضوع اسرائیلیات است. اسرائیلیات به قصص و خرافاتی گفته می¬شود که از مصدر یهودی و نصرانی وارد تفسیر و منابع روایی اسلامی شده است. از مهم ترین علل نفوذ اسرائیلیات می توان به شباهت و ایجاز داستان های قرآن و در مقابل، تفصیل کتب اهل کتاب و علاقه ی مسلمانان به جزئیات داستان¬های قرآنی اشاره نمود، که توسط افراد تازه مسلمانِ اهل کتاب ازجمله: تمیم داری، کعب الاحبار...

سوره حج در زمره سوره هایی قرار دارد که محققان درباره زمان نزول و مکی یا مدنی بودن آن اختلاف دارند. پیدایش این اختلاف، متأثر از مطالب سوره و روایات ترتیب نزول است. با این همه، بیشتر روایات ترتیب نزول به نزول سوره حج در مدینه دلالت دارند. در این میان، قول مشهور مفسران، مکی بودن و قول جمهور آنان، آمیخته ای از مکی و مدنی بودن را نشان می دهد؛ چنان که بیشتر روایات سبب نزول، بر مدنی بودن تأکید می کنند...

تفسیر قرآن به قرآن به عنوان یکی از کارآمدترین روش‌های تفسیری در قرن حاضر مطرح شده است. علامه طباطبایی در تبیین مبانی این روش کوشید و بر اساس آن در یک دورة کامل، قرآن کریم را تفسیر کرد. مقالة حاضر درصدد ارزیابی کارآمدی این روش در آشکار ساختن مفاهیم قرآن است و می‌کوشد نشان دهد که چه کاستی و ضعفی، به لحاظ روشی، بر آن وارد است و چگونه می‌توان آن را تکمیل کرد. این مقاله، پس از طرح مبانی و ادلة این ر...

چکیده در این نوشتار که به نقد و بررسی نظریه ی تناسخ از منظر عقل و نقل پرداخته شده است در ابتدا و در فصل اول بحث با تعریف لغوی و اصطلاحی آموزه ی تناسخ آغاز شده است و با ذکر انواع تناسخ، پیشینه ی تاریخی آن و معتقدان به آن پایان یافته است. فصل دوم در باب دلایل معتقدین به تناسخ و بررسی و نقد آنهاست. در ادامه به بیان دیدگاه ها و ادله ی عقلی منکرین تناسخ، فیلسوفان و عالمان مسلمان از جمله، ابن سینا...

چکیده : در بیشتر منابع حدیثی وتاریخی اهل سنت از جمله صحیح بخاری، صحیح مسلم،تفسیر طبری(جامع البیان عن تاویل آی القرآن) ، الدر المنثور،تاریخ طبری( تاریخ الرسل والملوک)و...روایاتی در باب آغاز نزول قرآن نقل شده که مورد استناد نظرات اهل سنت در مباحث علوم قرآنی،کلامی و...قرار گرفته است.نگارنده ابتداء به نقل این روایات پرداخته وسپس آن را ازجهات سندی ومتنی مورد ارزیابی قرارداده است.ودرنهایت نتیجه ای که...

در کتب روایی اهل سنت، احادیثی به چشم می‌خورد که ایشان بر مبنای آن به حلیت، بلکه استحباب استعمال برخی از آلات موسیقی حکم داده‌اند. در این نوشتار به نقد این احادیث پرداخته شده است. بیش از بررسی سندی، مدلول معنوی روایت مد نظر نگارنده بود. با توجه به برخی از تناقض‌ها در مدلول معنوی روایات که حتی با آرای جمهور فقهای اهل سنت ناسازگار هستند، می‌توان به این نتیجه رسید که حداکثر حکم قابل اخذ از این روای...