نقاشی ایرانی نوین در تبارشناسی تاریخی خود، دارای اشتراک و افتراق نسبی با دیگر مکاتب سنتی نقاشی ایرانی و حاوی کارکردها و مفاهیم خاص خود است. مسئله این پژوهش، نخست «طبقه بندی موضوعی» آثار بهزاد و فرشچیان و سپس بررسی تطبیقی و تحلیلی «موضوع» در آثار این دو هنرمند جریان ساز بوده است. هدف این نوشتار نیز، روشن نمودن چگونگی بهره گیری این دو هنرمند از موضوعات و آشکار نمودن افتراق و اشتراک آثار آنها در م...

چکیده: هدف رساله حاضر ریشه یابی عوامل موثر بر انسان نگاری در نقاشی مکتب اصفهان بوده، شرایطی را که موجب بوجود آمدن این نوع نگرش به انسان در نقاشی شده مورد ارزیابی قرار می دهد. ضرورتهای سیاسی، اجتماعی، مذهبی و فرهنگی موجب شد که در نگارگری دوره شاه عباس اول به تصویر انسان بیشتر توجه شود و انسان محور و مرکز نقاشی قرار گیرد. این ضرورتها ناشی از تحولاتی بود که در آن دوره بواسطه ارتباطات این حکومت در ...

هنر حکیم توس و تشخیص زبانی و سبکی او، اثری را پدید آورد که یکی از بزرگترین و بی نظیرترین آثار حماسی جهان شد و امروز ما به واسطه ی آن برخود می بالیم و آن را فرّماندگاری زبان و هویت ایرانی می دانیم. از وجوه برجسته ی کلام حکیم توس در شاهنامه، کاربرد کنایه است که از یک سو سخن است و از سوی دیگر نقاشی. کنایه نقاشی زبانی است، یعنی سخن را تا حد تصویر اعتلامی بخشد و می تواند مفهوم پیام را نشان دهد و دو ب...

حضرت محمد (ص) مظهر توحید ، عقل اول ، اولین اصل از اصول دین اسلام و بیانگر انسان کامل و جبرییل (ع) روح الامین و فرشته ی وحی ، زینت بخش قسمت اعظمی از نگار گری در آثار هنر های اسلامی هستند. نقش پیامبر (ص)به عنوان نماد و نمود بصری انسان کامل و جبرییل(ع) به عنوان یکی از زیباترین نمادهای راهنما و هدایت گر، در هنر اسلامی به شمار می رود. نگاره های پیامبر(ص) و جبرییل(ع)که به ضرورت موضوعی داستان معراج پ...

نگارگری متاثر از ادبیات و فرهنگ ایرانی، به تصویر نگاری متونی پرداخته است که بخش ویژه ای از آنها شامل داستان های جانوران و روایت پند و اندرزهایی از زندگی آنهاست و به نگارگری کتاب هایی علمی همچون منافع الحیوان پرداخته است که فواید حیوانات مختلف را بازگو می کند. که در بسیاری از تصاویری که برای کتاب های فوق الذکر طراحی شده است، در چهره حیوانات، مشابهت هایی با چهره انسان دیده می شود. این پژوهش بر ...

شاهنامۀ فردوسی بیشتر از هر اثر ادبی دیگری در تاریخ نگارگری ایران مصور شده­­است. گسترۀ مطالعاتی که تاکنون بر روی نگاره­های مذکور انجام شده­است را می­توان به دو رویکرد عمده تقسیم کرد. در غالب این مطالعات، آثار صرفاً بازنمودی از متن مکتوب بشمار می­آیند. تمرکز بررسی­ها بر فُرم، تکنیک­های اجرای آثار و دسته­بندی­های مکتبی بوده­است. بخش دیگر، وارد حوزۀ معناشناسی آثار شده­اند و هدفشان دست­یافتن به دلالت­...

چکیده: زمان و مکان مفاهیمی است که از دیرباز علی رغم توجه دانشمندان علوم مختلف در هنر نیز جایگاه ویژه ای یافته است. این دو عامل در نگارگری سنتی ایران با عالم مثال درآمیخت و نگارگری ایرانی توانست در یک زمان، اشیاء و اماکن را از زوایای مختلف ترسیم نماید و باعث ایجاد دو عامل هم زمانی و هم مکانی در نقاشی ایرانی گردد. جریانی که از نگاه هنرمند غربی پنهان نماند و در دوره کوبیسم با پشتوانه علمی وارد...

مبحث فرم در موسیقی را می توان هم از نظر خُرد ساختاری و هم از نظر کلان ساختاری بررسی کرد. از نظر کلا نساختاری، در فرهنگ های موسیقاییِ مختلف، فرم های معینی وجود دارد که از پیوستن چند قطعة مشخص تشکیل م یشوند. این فرم های ترکیبی در ادبیات قوم موسیق یشناسی معمولاً «سوئیت » یا «سیکل » نامیده می شوند، اما در مورد موسیقی ایرانی و به تأسی از رسالات قدیمیِ این نوع موسیقی، می توان آن را نوبت نامید. فرم نو...

پژوهش حاضر با هدف شناخت عوامل موثر بر پذیرش اجتماعی هنر مدرن و پیدایش هنر ملی آغاز شد. اهداف فرعی عبارت اند از شناخت تغییرات انگاره های ادراکی دریافت اثر هنری در ذهن مخاطب و نیز شناخت عوامل اجتماعی موثر بر رشد گرایش به هنر اروپایی از دوره صفویه تا پهلوی. بر پایه نظریه بُرد متوسط (theories of middle range)، الگوهای تبیینی و روش شناسی برگرفته از بررسی تاریخی و نظریه تمایز (differentiation)، شالوده...

هنر روزگار ساسانیان در بسیاری از ویژگی های خود، چکیده ای بسیار پربار از زمینه های هنری ایران باستان و در واقع واپسین نمود آن شناخته شده است. در هنر ساسانیان، هم ویژگی درباری و هم نمودهای مذهبی به چشم می آید. در این نوشتار، تأثیر هنر ایرانی- ساسانی در زمینه جلوه های شکارگاه شاهانه در آفرینش هنر درباری امویان، با مقایسه موردی یکی از کاخ های اموی (قُصَیر عَمره) و یک اثر ارزنده از دوران ساسانیان در با...