یکی از ابعاد إعجاز قرآن کریم إعجاز بیانی، صوتی و موسیقایی است که از دیر باز مورد توجّه دانشمندان قرار گرفته است. موسیقی و ضرب آهنگ بر آمده از الفاظ و عبارتهای قرآن به نحوی است که معانی را در پیش چشم خواننده مجسّم می نماید. اگر چینش و نظم آهنگ حروف و حرکات را جزئی از إعجاز بیانی بدانیم در این صورت نباید از مقوله ای به نام مدّ که در بسیاری از کلمات قرآن کریم نمود یافته غافل گردید. چرا که کشش حروف مدّ...

بسیاری از اندیشمندان اسلامی در آثار و نظرات خود، میان احکام اخلاقی و فقهی قرآن تمایز نهاده اند؛ در حالی که با بررسی ساختار، مبانی، قلمرو، هدف و موضوع گزاره‌های اخلاقی حوزه خانواده و تطبیق آنها با گزاره‌های فقهی قرآن می‌توان به نتایج همسانی بخصوص در مسأله الزام دست یافت. این پژوهش از طریق بررسی منشأ الزام در فقه و اخلاق و نمایاندن همسانی منشأ آنها، عدم تمایز الزام را در برخی گزاره‌های فقهی و اخل...

 تفسیر مجمع‌البیان که در دوره گذار از روش تفسیر نقلى به تحلیلى، سامان یافته، نقطه پیوند اسلوب قدیم و جدید و در شمار اندک تفسیرهایى است که داراى اسلوب، سیاق عالمانه و مکانت علمى همه زمانى مى‌باشد. پژوهنده، در آغاز، تفسیر نامبرده را بلند آوازه‌ترین تفسیر از میان تفسیرهاى سه‌گانه شیخ طبرسى مى‌شمارد که اگر چه از تفسیرهاى معاصر و پیش از خود چون »الکشاف« و به ویژه »التبیان« شیخ طوسى الهام گرفته اما ب...

نوشتار پیش‏رو رویکرد جدیدی به ساختار قرآن است که به بررسی مسئلة انتظام متنی قرآن با رویکرد زبانشناسی می‌پردازد. با الگو قرار دادن مطالعات زبان‌شناسی متن، ابعاد تازه‌ای از این انتظام مشخص می‌شود. منظور از «انتظام» در این جستار، صرف بررسی تناسب معنایی از نظر قدما نیست، بلکه به نظام چیدمانی و ساختار آوایی قرآن توجه دارد. روش مورد اتخاذ در این پژوهش، منجر به تقسیم آیات به دو سطح خرد و کلان شده‌است....

در آیه 112سوره نحل تعبیر چشانیدن لباس ترس و گرسنگی به کار رفته است. این استعاره­ قرآنی از دیرباز در کانون توجه مفسران ادبی قرآن مجید بوده و حتی از زیبایی­های ادبی قرآن قلمداد شده است. اخیراً برخی نویسندگان، این تعبیر را از جمله شواهد رؤیاپنداری قرآن مجید دانسته­اند. این مقاله برای وارسی صحت و سقم این ادعا، درون­مایه و نظم محتوایی و ادبی این آیه را واکاوی می­کند. مقاله با تحلیل دو استعاره موجود د...

تشکیل حکومت دینی و تأکید بر رعایت موازین دین در جامعه، ذیل قرائت­های مختلفی از نظم سیاسی در فقه شیعه ارائه شده است. این قرائت­ها که در ادوار مختلفی بیان شده­اند، در قالب سه مدل اساسی قابلِ ارزیابی­اند. برخی از آنها مختصّ زمان حضور امام معصوم7 است که می­توان از آن به نظم نبوّت و امامت یاد کرد و برخی دیگر در زمان غیبت معصوم7 توصیه شده­اند و مشتمل بر دو گونه قرائت نظم مردم­سالار و نظم مردم سالاری دین...

یکی از اسلوب‏های بیانی قرآن کریم، که در این کلام الهی، بسیار استفاده شده، اسلوب اعتراض است. این اسلوب عبارت است از آوردن یک یا چند جمله که محلی از اعراب ندارند، در‏میان یک یا دو کلام که معنایی به‏هم‏پیوسته دارند، با هدفی غیر‏از دفع ایهام. اسلوب اعتراض در قرآن، زاید نیست؛ بلکه در جای خاص خود قرار گرفته و به‏مقتضای حال، کاربرد پیدا کرده است؛ به طوری که با شناسایی موارد کاربرد آن، زمینۀ فهم درست پ...

بیان‏ المعانی نخستین تفسیر تنزیلی است که در آن تمامی سوره های قرآن کریم را با الهام از مصحف امام علی(ع) و تکیه بر سیاق و نظم آیات و توجه به مقتضیات زمان نزول، از منظری تاریخی و بر اساس ترتیب نزول مورد بررسی قرار داده است. او بهترین روش تفسیری را روشی می داند که در بستر عصر نزول قرآن و بر اساس ترتیب نزول آن باشد. از آنجا که قرآن کریم به زبان عربی نازل شده، درک و فهم و تفسیر آن، آشنایی با علوم اد...

چکیده نظریۀ «انگیزه‎های انسانی» مازلو یکی از شناخته‎شده‎ترین و تأثیرگذارترین نظریات روان شناسی از زمان پیدایش آن بوده ‎است. در این نظریه، نیازهای اساسی انسان به ترتیب اهمیت در قالب یک هرم گنجانده شده‎است و بر اساس آن، نخست می‎بایست نیازهای اولیه‎ای همچون نیازهای فیزیولوژیک، نیاز ایمنی و ... برآورده شوند تا بتوان به بالاترین سطح نیازها یعنی نیاز خودشکوفایی و تعالی متوجه گردید. به این ترتیب، یک ن...

هیچ تردیدی وجود ندارد که نظم عمومی مفهومی کلیدی از نهادهای داخلی هر نظام حقوقی به ویژه نظام های حقوقی موضوعه است؛ مفهومی که به رغم برداشت های مختلف، کارکرد خود را در تمامی گرایش های حقوقی اعم از داخلی و بین المللی بازی می کند و سایر نهادها و قواعد حقوقی را در نسبتی معنا دار با خود سامان می دهد. نظم عمومی می تواند انجام یک قرارداد را کان لم یکن و معلق سازد و یا موجب جرم انگاری گردد، حقوق و آزادی...