کار ویژه نهاد صیانت‌کننده از قانون اساسی در هر نظام حقوقی، همواره حفاظت از آرمان‌های ملت و حقوق اساسی می‌باشد. این نهاد در کشورهایی که در حال گذار به دمکراسی می‌باشند؛ می‌تواند روند حرکت مردم را تسریع یا حتی تضعیف نماید. اعتماد عمومی به این نهادها، به طور تنگاتنگی با استقلال آن‌ها در ارتباط است. عامل موثر این استقلال، مرجع تعیین قضات دادگاه‌ها می‌باشد. با توجه به نظام‌های گوناگون انتخاب قضات دا...

بررسی حقوقی افزایش پدیده ریزگردها در ایران و کشورهای همسایه (با تاکید بر کشور عراق) طاهر حیدرزاده[1]- دکتر حمیدرضا جمالی[2]- محمدغلامی[3] چکیده:      هجوم ریزگردها به کشورمان از سوی کشورهای همسایه به ویژه عربی موجب ایجاد مشکلات زیست‌محیطی و انسانی بسیاری گردیده است. خطرات ریزگردها بر سلامت، بهداشت و اثرات و پیامدهای اقتصادی- اجتماعی و زیست محیطی فراوانی را در پی داشته است. وجود قوانین مستقی...

مرورزمان مانعی در راه اقامه دعاوی اعم از کیفری و حقوقی است. بسته به این‌که مرورزمان در چه نوع دعاوی مطرح شود، ماهیت و اهداف و آثار و قواعد حاکم بر آن متفاوت خواهد بود. در رابطه با استفاده از سلاح‌های شیمیایی و نقض قواعد حاکم بر ممنوعیت استفاده از آن‌ها، مسأله مرورزمان در هردو دسته دعاوی حقوقی و کیفری قابل طرح است. با توجه به گذشت مدت زمان مدیدی از اتمام جنگ ایران و عراق، امکان استناد به مرورزما...

مقاله حاضر ضمن درک اهمیت تغییر رژیم و فضای سیاسی – اجتماعی عراق جدید به تبیین عناصر و متغیرهای داخلی تأثیرگذار بر سیاست و رفتار خارجی این کشور می‎پردازد. سؤال محوری این است که منابع داخلی مؤثر بر شکل‏گیری سیاست خارجی عراق کدامند؟ فرضیه در پاسخ، مدعی است سیاست خارجی عراق جدید همانند دوران پادشاهی و جمهوری، تا حدود زیادی متأثر از منابع پایدار و ثابت داخلی است که ناسازگاری میان هویت و...

به رغم اهمیت شرکت ها و موسسات دانش بنیان در ارتقاء سطح دانش جامعه، بومی سازی فناوری های مورد نیاز و کاهش وابستگی های اقتصادی کشور، وضعیت این شرکت ها از نظر ماهیت، قواعد تشکیل و انحلال مبهم است. این ابهام می تواند، از رغبت اشخاص برای تشکیل شرکت ها و موسسات دانش بنیان بکاهد. در همین راستا، پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی می کوشد تا با رفع ابهامات موجود، موجبات ترغیب اشخاص به تشکیل این نهادهای دا...

سازمان های مردم نهاد یکی از مهم ترین بازیگران غیردولتی شمرده می شوند که به سبب کارکردهای مفیدشان، دولت ها مقرراتی در خصوص تأسیس و فعالیت آن ها تدوین کرده اند. این تحقیق در صدد تبیین موضوع تأسیس و فعالیت سمن ها در دو نظام حقوقی ایران و فرانسه است. در نظام حقوقی ایران مقرراتی در زمینۀ تأسیس و فعالیت سمن ها وجود دارد که در مقایسه با نظام حقوقی فرانسه قدری سخت گیرانه است. نظارت پیشینی در زمان تأسیس...

جمهوری عراق پس از سقوط رژیم بعثی، دچار تحولات اساسی گردید. مهم ترین پیامد اشغال این کشور و تثبیت ادعای دیرینه کردهای شمالی این کشور برای کسب خودمختاری در قالب جمهوری فدرال عراق بود. این امر با حمایت قدرت های بین المللی و نیز نهادهای رسمی داخل این کشور صورت پذیرفت. تحقق خود مختاری کردستان عراق در قالب دولتی نیمه مستقل الگوی جدیدی از سازمان سیاسی فضا را در خاورمیانه سبب شد. شکل گیری این پدیده ...

یکی از مؤلفه‌های سازندۀ نظام حقوقی، قاعدۀ حقوقی است و ایجاد آن از مباحث محوری تئوری حقوقی است. پویایی نظام حقوقی، به پویایی تولید قاعدۀ حقوقی بستگی دارد. مطابق نظریۀ کلسن، در باز‌سازی نظام حقوقی، قاضی نقش اساسی در ایجاد و اعمال قاعدۀ حقوقی دارد. پنج مشخصۀ اعتبار، وجود، نیروی الزام‌آور، پذیرش و اِعمال از مشخصات ذاتی قاعدۀ حقوقی هستند و اوصاف یاد شده، در تصمیمات قاضی به مثابۀ قاعدۀ حقوقی مؤثر است....

در‌خصوص مفهوم «عدالت حقوقی» در نظام اسلامی، دو دیدگاه وجود دارد: عدالت حقوقی به‌معنای عدالت عرفی و عدالت حقوقی به‌معنای عدالت واقعی. مفهوم عدالت حقوقی در نظام جمهوری اسلامی ایران، منطبق بر عدالت واقعی است. با توجه به تعاریف ارائه‌شده از عدالت در جهان‌بینی اسلامی، یعنی «دادن هر حقی به صاحب آن» و «قراردادن هر چیزی سر جای خود»، شناخت عدالت متوقف بر شناخت حق است و تعریف حق در اندیشه‌ی اسلامی‌، با ت...

هدف اصلی این پژوهش، بررسی و مطالعه تاثیر نقش قدرتهای بزرگ در آغاز، تطویل و پایان جنگ عراق علیه ایران است. بدلیل واکاوی علمی و پیوند میان دو متغیر مستقل و وابسته این پژوهش، ناچاریم از نظریه های سیاسی یا روابط بین الملل بهره ببریم. بدلیل نقش و عوامل تاثیرگذاری ساختار نظام بین المللی بر تحولات دوران جنگ فوق بهترین نظریه مورد استفاده، نظریه نو واقع گرایی والتس است. این نظریه به خوبی می تواند نقش عو...