فرش‌های روستایی ایران منابع مهمی برای مطالعۀ هنر و فرهنگ روستایی ایران به شمار می‌روند. کاربرد نقوش و رنگ‌های به‌کاررفته در این فرش‌ها بازتاب فرهنگ، آداب و رسوم، هنر و تجربۀ زیست مردم منطقه است. حضور وجوه مشترک در نقوش به‌کاررفته در قاب‌های فرش‌های خشتی و رنگ آن‌ها حاکی از روح حاکم بر این آثار، تحت تأثیر معاشرت با طبیعت است. در این فرش‌های خشتی، تفاوت‌هایی از لحاظ ظاهری و تکنیکی وجود دارد که بر...

هرچند در دوران قاجار بنا به دلایل مختلفِ داخلی و خارجی، با افول هنر سفالگری مواجه هستیم، اما این به معنای زوال کامل این هنر نبوده و ساختِ بعضی از ظروف چینی با مشخصات متفاوت از ظروف وارداتی، اصالتِ هنری ایران را تداوم بخشیده است. وجود نمونه‌هایی شاخص از سفالینه های این عصر که اغلب در برخی از موزه های خارج از کشور مانند طارق رجبِ کویت و ویکتوریا و آلبرتِ لندن نگهداری می شود، شاهدی است بر این مدعا. تحق...

هنر گچبری، از هنرهای تزئینی معماری بناهای ایران است که از دیرباز زینت بخش بسیاری از کاخ ها و بناهای قبل از اسلام بوده است. از نقوش ناب در گچبری ایرانی می توان به نقوش گیاهی اشاره کرد. که در کاخ های ساسانی نمونه های متنوعی از آن به چشم می خورد. این نقوش در گچبری ها، نقوش چکیده نگاری شده ای از طبیعت اند و اشکال متنوعی را در بر می گیرند که عبارتند از نقوش: نخل، انگور، انار، گل نیلوفر آبی و گل چند ...

 چکیده در این پژوهش، با نگاهی جامع به هنر آهک‌بری در سه دوره صفویه، زندیه و قاجار به شناخت این هنر و بررسی سیر تحول آن در این سه دوره و میزان تأثیرپذیری و تأثیرگذاری آن پرداختیم. پرسش‌های مطرح‌شده در این پژوهش عبارت‌اند از: - نقوش آهک‌بری در کدام قسمت از حمام اجرا شده‌اند؟ - چه نقوشی در هر دوره بیشتر مورد توجه بوده‌اند و چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی میان نقوش اجراشده در هر دوره وجود دارد؟ مبا...

یافته های مطالعه بر جنبه های نمادین و نشانه ای نمادها و نشانه ای نقوش دست بافته های عشاسر بختیاری بیان گر آن است که این نمادها و نشانه ها را نمی توان تنها اشاره به طبیعت ـ که بستر زندگی عشایر است ـ و تنها برگرفته از آن دانست، بلکه در بخش عمده ای از این نمادها و نشانه ها می توان ردی از افکار و اندیشه ها، عقاید، سنت ها و آداب و رسوم عشایر بختیاری یافت.

چکیده نقوش چلیپایی در ادوار پیش از اسلام برای تزیین هنرهای مختلف بکار رفته است و این نقوش در تزیینات معماری دوره اسلامی نیز از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در این مقاله به بررسی مفاهیم، زیبایی شناسی و سیر تحول این نقوش در تزیینات معماری دوره اسلامی ایران از آغاز تا پایان دوره زند و قاجار پرداخته شده است. هنرمندان متفکر دوران اسلامی از همان ابتدا به اهمیت نمادگرایی و زیبایی شناسی این نقوش پی برد...

بدون شک یکی از هنرهای سنتی با ارزش و مطرح در سطح ملی و بین المللی هنر قلمکار و قلمکارسازی است که در حال حاضر در زمره ی چاپ های سنتی قرار دارد؛ این هنر نقش گسترده-ای در زندگی مردم داشته است. نقوش به کار رفته در هنر قلمکار نیز به دلیل تنوع آن همواره تفکر برانگیز بوده است. هدف نگارنده در این پژوهش معرفی هنر قلمکار و انواع و روش تولید و تحول آن است. نگارنده سعی بر جمع آوری نقوش قلمکار داشته و به بر...

ظهور اسلام و اهمیتی که مسلمانان و به ویژه ایرانیان برای زیباسازی قرآن قایل بودند سبب افزایش فعالیت هنرمندان در جهت زیباساختن نگارش آیات قرآنی شد. قاریان به منظور مکث و یا پایان تلاوت روزانه از علامت هایی بهره گرفتند و مذهبین به منظور زیباسازی آیات قرآنی این نشانه ها را تزیین نمودند. یکی از این نشانه ها نشان پنج آیه است. از آنجا که شیوه های گوناگون به کاررفته در تذهیب قرآن بخشی بزرگی از هنر این ...

در این پژوهش به جهت شناسایی و حفظ اصالت قومی و نیز اهمیت گیاهان، نقش مایه های گیاهی موجود در هنرهای بومی منطقه مورد شناسایی، دسته بندی، تحلیل واقع شده است. جنبه-های بصری و زیبایی شناسی نقوش گیاهی و بازتاب اعتقادات و باورهای نمادین آن ها بررسی گردید. با توجه به نتایج به دست آمده در مازندران، هم پایه انواع دیگر نقوش، نقش مایه های گیاهی، تحت باورهای دینی و فرهنگی منطقه به نصویر درآمده است.

شیخ شهاب الدین سهروردی بنیان­گذار حکمت نوریه است؛ او با ارائه جهان­شناسی مبتنی بر نور، خلقت انوار بی نهایت را، که ناشی از نظم و پویایی خاصی است، تبیین می کند. ایشان بر همین مبنا، «عالم نورانی خیال» را مطرح می کند، موضوعی که نقطة عطفی برای مسائل حکمی و خلاقیت­های هنری به حساب می آید؛ زیرا نور رمزی است که در هویت هنر اسلامی، نقشی اساسی دارد؛ از یک سو بر منشأ هنر، یعنی عالم خیال، تأکید می کند و از...