بازکاوی روش طبرسی در برخورد با دانش نحو و چگونگی کار بست آن در تفسیر »مجمع البیان« است. شیخ طبرسی به عنوان یک مفسّر، مانند هر پژوهنده ای که در تعامل با دانش مورد پژوهش خود از روش و متد ویژه ای پیروی می کند، روش خاصی در زمینه نحو، در تفسیر مجمع البیان در پیش گرفته است. نویسنده، نخست، شیوه ترتیب مطالب تفسیر مجمع البیان و جایگاه اعراب، نحو و لغت در این تفسیر را مشخص می کند و از فراوانی بحث های نحوی...

اعراب قرآنی و تجزیه و تحلیل این متن مقدس بر اساس قواعد عربی یکی از کهن ترین علوم اسلامی قرآنی است. از سویی دیگر، به اسبابی، گاهی بر یک یا چند لفظ عبارت قرآنی، اعراب های مختلفی ذکر شده که به توجیه صحت این اعراب ها یا نقد و بررسی صحت و سقم آن ها نیازمند می شود و از جمله مهم ترین مستندات و منابع توجیه این اعراب ها، علوم قرآنی(علوم مأخوذ از قرآن کریم) است. اما علم توجیه اعراب چیست؟ و علومی که کم و ...

ترجمه تفسیر طبری ترجمه ی فارسی«جامع البیان فی تفسیر القرآن» از محمد بن جریر طبری است. این ترجمه از کهن ترین آثار منثور فارسی دری است که به دستور منصور بن نوح سامانی (اواسط قرن چهارم هجری قمری) بوسیله-ی گروهی از فقیهان و علمای مذهبی خراسان و ماورالنهر انجام شده است. واژه ها و ترکیبات این کتاب به لحاظ ساخت واژی گونه هایی نادر در زبان فارسی قرن چهارم به شمار می روند. همچنین نحو جملات و ترتیب قرار ...

چه زبان گفتاری و چه زبان نوشتاری از یک زنجیرۀ خطی در بکارگیری کلمات و اجزای نقش دار جمله تشکیل شده است. اگرچه این امر شاید در زبان گفتاری کمتر مورد توجه قرار گیرد، اما در زبان نوشتاری عدم توجه به آن منجر به اشتباهات فاحش و عدیده ای در بیان صحیح جملات و ابراز دیدگاه های خاص نویسنده خواهد شد. اساس جمله سازی در زبان آلمانی، بر طبق دیدگاه معمول، کلمه است. اما بیان این که یک جمله از کلمات تشکیل یافت...

این مقاله هدفی دو گانه دارد: هم به بررسی دیدگاه های متأخر درباره رابطه میان زبان، تفکر و فرهنگ می پردازد و هم به ارائه راهکاری نوین در قالب طرحی جدید بر پایه آخرین دستاوردهای رویکرد کمینه گرا می انجامد. محورهای اصلی برای بررسی دیدگاه ها و برهان ها به صورت تمایزاتی سه گانه ارائه می شود: 1- تمایز میان نگرش های مبتنی بر وجود رابطه میان فرهنگ و زبان، در مقابل نگرش مبتنی بر نبودن رابطه میان این دو؛ ...

جملات و ساختارهای غیر شخصی در زبان روسی، از مسائل مهم دستور به شمار می آید. زبانشناسان توجه زیادی به این پدیده نحوی داشته اند. جملات غیر شخصی، جملاتی اند که در ساختار نحوی آن ها، فاعل دستوری و کنندهء کار که در حالت فاعلی قرار می گیرد، وجود ندارد. این ساختارها در ارتباط با پدیده های دستوری و عوامل متعددی که گفتار انسان به آن ها نیاز دارد، ساخته شده و بکار می روند. این جملات در وحلة اول بیان کنند...

این پژوهش، به توصیفِ کاربرد انواع بند، آرایش واژگانی و دستگاه های مربوط به آن، در نوشتار دانش آموزانِ پایه های دوم تا پنجم ابتداییِ شهر کرمان می پردازد. چارچوب نظری پژوهش، نظریة نقش گرای مقوله و میزان هلیدی (1961) است، که باطنی (1348)، بر روی زبان فارسی پیاده کرده است. نتایج به دست آمده، حاکی از این است که در ظهور ساخت های نحویِ نوشتاری نیز، همچون گونۀ گفتاری، سلسله مراتب وجود دارد. و ساخت های پیچی...

این مقاله واکاوی نوشتاری است دربارة گیلکی که در جلد دهم دانشنامة ایرانیکا[1] زیر مدخل «گیلان ـ زبان ها»[2] آمده است. در این مقاله سعی شده است ضمن بازخوانی، نقد و بررسی آنچه در ایرانیکا آمده است، برخی از ویژگی های دستوری گیلکی ـ آن گونه که شایسته است ـ توصیف شود. برآمد این واکاوی نشان می دهد که توصیف عرضه شده از گیلکی در دانشنامة ایرانیکا آن گونه که باید از عهدة تبیین برخی از ویژگی های دستوری ...