با نگاهی گذرا بر آثار بزرگان ادب فارسی پیداست که بسیاری از عبارات و تعبیرات و اشارات آنان به اقتباس یا الهام از این کتاب مبین و یا احادیث ائمه معصومین (ع) است. تمکین از ادبیات قرآنی توسط شاعران و نویسندگان عامل مهمی در اعتلا وفخامت بخشیدن به آثار آنان بوده است. اصولاً نمی‌توان در حوزه تاریخ ادبی ایران اثری یافت که متأثر از قرآن و حدیث نباشد. در قرن چهارم که اوج تمدن اسلامی بوده سهم ایرانی‌ها چه...

  تاریخ بیهقی، یکی از متن­های مهم زبان فارسی است که به جز اهمیت­های تاریخی و جغرافیایی و ادبی و اجتماعی، از نظر شیوۀ نویسندگی نیز اهمیتی خاص دارد. نثر بیهقی ـ که دنبالۀ نثر استادش ابونصر مشکان است ـ ویژگی­هایی دارد که از یک سو با نثر دورۀ سامانی مرتبط است و از سوی دیگر، حلقۀ واسطه­ای است که به نثرهای فنّی می­پیوندد. علاوه بر این، ویژگی­هایی در آن هست که آن را از مشابهات خود ممتاز می­سازد. به جز...

در دوره قاجار به دلیل کمبود وسایل ارتباط جمعی از یک سو و گسترش سطح عمومی سواد از سوی دیگر باعث شد تا احوالات افرادی از طبقات مختلف(شاهان و شاهزادگان، طلاب و روحانیون، تحصیلکرده­های روشنفکر، شاعران و نویسندگان و حتی مردم عامی) مطرح، بلکه بسیاری از مسائل روز در نامه‏ها بیان ‏گردد که در مکاتبات رسمی و اداری به دلیل‏ مسائل امنیتی و سری، کم‏تر به آن پرداخته می‏شده است. این دوره در حالی که از منظر تا...

مسألة برتری شعر یا نثر و سخن دربارة هریک، مسألة تازه­ای نیست، بلکه همزمان با پیدایش دانش­های زبانی، یعنی: نحو، بیان و بلاغت مطرح گردید و به عنوان مشکلی حل نشدنی تاکنون باقی مانده است. بطور کلی ادبا و اندیشمندانی که به این موضوع پرداخته­اند به دو دسته تقسیم می­شوند: گروهی طرفدار نظم یا شعرند و گروه دیگر طرفدار نثر. در این میان گروه سومی نیز وجود دارد که دیدگاه منصفانه­ای داشته و تاکید دارند که ا...

چکیده در این پایان نامه ترجمه ی هزار بیت از جلد اوّل دیوان شریف رضی، شاعر دوره ی طلایی زبان و ادبیات عرب، یعنی سده های چهارم و پنجم هجری قمری آمده است. معنی فارسی لغات و اصطلاحات مشکل هر بیت نگاشته شده و نقش نحوی برخی کلمات، ذکر گردیده و از این طریق پیچیدگی معنوی بیت کم شده است. همچنین مرجع ضمایر، تقدیم و تأخیر، حذفیات دستوری و اسلوب جمله های انشایی و دیگر مواردی که به نحوی در ترجمه از عربی به ...

دیوان فروغ فرّخزاد، اثری ارزشمند و ماندگار در ادبیات فارسی است. که تحلیل و بررسی این دیوان، از دیدگاه نقد فرمالیستی، جلوه ها و زیبایی های ظاهری و باطنی اثر را آشکار می سازد. فرمالیست به بررسی جنبه های شکلی و صوری اثر می پردازد و اثر را فارغ از مسائل تاریخی، اجتماعی، روانی و حواشی متن بررسی می کنند. در این رساله، روش فرمالیستی، بر مجموعه شعر فروغ فرّخ زاد، به کار رفته است، بدین شکل که در آغاز به م...

بدون شک فرامرزنامه یکی از زیباترین آثار حماسی ایران بعد از شاهنامه ی عظیم حکیم ابوالقاسم فردوسی است که شناخت هر چه بهتر و بیشتر این اثر، بر میزان درک، فهم و پی بردن به میزان جذابیت شاهنامه تأثیری مستقیم خواهد داشت. در این پایان نامه که موضوع آن بررسی "صور خیال در فرامرزنامه" است، با کمک علم بیان به بررسی تصاویر شعری اثر پرداخته شده است و با معرفی عناصر سازنده صور خیال، راه برای شناخت بیشتر علاق...

مراعات نظیر، مؤثرترین آرایه­ی ادبی است که شاعر با انتخاب واژگان متناسب آن را می­آفریند. این آرایه که به نام های «تناسب» و«توافق» و«مؤاخات» نیز نامیده می شود، سبب فعال شدن دیگر آرایه­های ادبی نیز می­شود. با این همه در کتب صناعات ادبی تعریفی جامع از این آرایه صورت نگرفته است که نیاز به بازنگری دارد. این مقاله کوشیده است با آوردن مثال های متعدد، تعریف صحیحی از آرایه مراعات نظیر به دست دهد

صنایع بدیعی از دیرباز مورد توجه و استفاده ی شاعران و نویسندگان بسیاری بوده است. علی رغم تغییراتی که در شعر نو به وجود آمده و با وجود اظهارات صریح نیما مبنی بر ناکارآمدی دانش بدیع، حضور آرایه های ادبی را در شعر نو نمی توان انکار نمود. بررسی و تحلیل ویژگی های کمی و کیفی این صنایع در شعر چهار تن از مشهورترین شاعران نوپرداز یعنی نیما، سپهری، اخوان و شاملو هدف این پژوهش است، که در آن ضمن بررسی تاریخ...