لغت­نامه یا فرهنگ لغت عربى‌ به ترکىِ اختریِ‌ کبیر،‌‌ تألیف «مصلح‌الدین‌ اختری»، افزون بر ارزش­ها و فواید فرهنگ­نامه­ای و با وجود اینکه هیچ­یک از دوسویِ زبان­هایش فارسی نیست، می­تواند نمونه و بستر مطالعاتی خوبی برای نشان دادنِ نفوذ و تأثیر زبان فارسی در میان اهل علم و ادب، لغت­شناسان و عربی‌آموزان ترکِ عثمانی در آسیای صغیر باشد و این­گونه می­تواند ارتباط فرهنگی و زبانی این دو سرزمین کهن و بزرگ را نما...

مسئلۀ این بحث، دست‌یابی به روشی قدم‌به‌قدم برای کشف معنای لغاتی است که در ادلۀ فقهی به‌کار رفته‌اند. در این بحث، با روش کتابخانه‌ای، پس از ارائۀ مبانی و پیش‌فرض‌های اصولِ ‌فقهی، مانند بررسی حجیت قول لغوی، ابتدا آسیب‌های محتمل در تحلیل لغوی برشمرده شده‌، سپس 13 گام اصلیِ دارای ترتیب، برای تحلیل رَوِشمند و حجیت‌دارِ یک لغت عرضه گردیده است. منابع لغویِ لازم به ‌ترتیبِ زمان معرفی شده‌اند، منابع پیرامونی ...

اهل حقیقت بر این باورند که زهد و ورع یا پارسایی دو مقام از مقامات سلوک است. زهد در لغت به معنی بی‌رغبت شدن است (لغت‌نامه دهخدا: ذیل لغت). اهل حقیقت با تکیه بر آیۀ 86 از سورة 11 قرآن کریم که می‌فرماید: " بَقِیَّة اللهِ خَیْرٌ لَکُمْ"، زهد را با همان بار معنایی بی‌رغبتی در سه چیز می‌دانند: دنیا، خلق، خود. ورع یا پارسایی نیز در لغت به معنی پرهیزگار شدن و پرهیزگاری و در اصطلاح عرفانی، اجتناب و خودداری کردن اس...

در کتابهای مربوط به سبک شناسی شعر در خصوص شعر خراسانی چنین آمده است که این اشعار گاه، ابیاتی خارج از وزن عروضی دارندو علاوه بر آن نیز در بسیاری موارد، هجاهای کوتاه و بلند را باید به هم تبدیل کرد یا مخففها را مشدد نمود تاوزن، قوام خودرا بازیابد و این امررا از نقاط ضعف شعرای سبک خراسانی دانسته اند.همچنین در کتابهای عروضی برای تقطیع این لغات مشکلاتی وجوددارد. هدف این مقاله نشان دادن این نکته است ...

در قرآن کریم برای روز رستاخیز نام های زیادی به کار رفته که مشهورترین آنها «قیامت» است. گاه در منابع لغت همه ی این نام ها به روز قیامت معنا شده است و مترادف بودن آنها را القا می کند. گاه نیز با توجّه به ارتکازات ذهنی، معنای دقیق این نام ها از سوی مخاطبان دریافت نمی شود. در مقاله ی حاضر با تکیه به فرهنگ و لغت عربی و سیاق آیات شریفه و بررسی موضوعی واژه ها، علاوه بر «یوم القیامه» به معناشناسی دوازده...

یادگیری لغات جدید به تنهایی یا در بافت کلام یکی از بحث برانگیزترین موضوعات در رشته زبان انگلیسی است. این مطالعه،تاثیر چهار نوع بافت کلام روی یادگیری لغات جدید توسط زبان آموزان دختر ایرانی درمقطع پیشرفته را بررسی کرده است. در این تحقیق به شصت و سه زبان آموز دختر ایرانی درمقطع پیشرفته در چهار کلاس (بدون تغییر در ترکیب کلاس)، صد لغت جدید در ده جلسه آموزش داده شد. سه گروه آموزش ها را در بافت کلام (...

اولین کسی که راه انتقاد علمی شعرهای رودکی را وضع کرده و با نشان دادن گوناگونی نسخه ها و شکل نوشتاری مختلف کلمه ها و عبارت ها این اشعار را ثبت کرده، سعید نفیسی است. متن تهیه شده ازسوی این دانشمند ایرانی باآنکه دارای ارزش علمی است، به درجۀ بلند اصول متن شناسی و طلبات آن ترتیب نیافته است. مسئلۀ تصحیح متن آثار رودکی و تهیه و تنظیم متن علمی- انتقادی که از طلبات روز است، نگارندۀ مقاله را واداشت با هم...

فرهنگ تحفه الاحباب حافظ اوبهی که در سال ۱۵۳۰م درزمینۀ لغت فرس اسدی طوسی تألیف شده است، یکی از سرچشمه های معتمد ادبی دربارۀ تاریخ ادبیات، به ویژه گردآوری و تحقیق اشعار و ابیات پراکندۀ فارس و تاجیک در سده های دهم و یازدهم میلادی به شمار می رود. اولین مقالۀ تحقیقاتی که عبدالرئوف فطرت براساس یکی از نسخه های قلمی این کتاب نوشته، تا به امروز اهمیت علمی خود را ازدست نداده است. در مقالۀ فطرت ملاحظه های...