منظومۀ عاشقانۀ حُسن و دل سیبک نیشابوری یکی از داستان های تمثیلی ادب فارسی است که با وجود برخورداری از ظرایف ادبی و شیوۀ منحصر به فرد نگارنده، در استفاده از داستانی عاشقانه برای تبیین سلوک نفسانی و سیر الی الله، کم تر مورد توجه محققان و ادیبان قرار گرفته است. این مقاله تلاشی است در معرفی و شناساندن برخی از جنبه های درخور تأمل ادبی و عرفانی این اثر به علاقه مندان ادبیات فارسی و عرفان و تصوف اسلامی...

رزم نامۀ کنیزک حماسه­ای ملی و روایتی از یادگار زریران است. این حماسه بخشی از دستنویس منظومۀ هفت­لشکر به زبان گورانی و بازتابی از یک نوعِ ادبی شاهنامه­سرایی در غرب ایران است. ساختار رزم نامه و رویکرد نمایشی آن در دو نگاه یادآور یادگار زریران است. در نگاهی جزیی، بخش میانی رزم نامه دقیقاً روایتی از یادگار زریران پهلویست که در آن زردشتی­زدایی و نام­گردانی صورت گرفته ­است. در این بررسی رزم نامه در مقا...

رزم نامۀ کنیزک حماسه­ای ملی و روایتی از یادگار زریران است. این حماسه بخشی از دستنویس منظومۀ هفت­لشکر به زبان گورانی و بازتابی از یک نوعِ ادبی شاهنامه­سرایی در غرب ایران است. ساختار رزم نامه و رویکرد نمایشی آن در دو نگاه یادآور یادگار زریران است. در نگاهی جزیی، بخش میانی رزم نامه دقیقاً روایتی از یادگار زریران پهلویست که در آن زردشتی­زدایی و نام­گردانی صورت گرفته ­است. در این بررسی رزم نامه در مقا...

چکیده آنّا آخماتووا، شاعر سدۀ بیستم روسیه، در اشعار خود به جلوه های مختلف وطن و پایداری پرداخته است. وضعیت اجتماعی دورۀ حیات شاعر در روسیه از عوامل تأثیرگذار در آثار و زندگی اش بود که در اشعارش بازتاب ویژه ای داشته است. در اشعار آخماتووا، تاریخ روسیه در دورۀ حکومت استالین منعکس و طنین وطن از مضمون های خاص اشعار او شده است؛ به طوری که، بدون وطن، عشق، خانواده، و زندگی برای او معنا نداشت. سرنوشت غ...

منظومۀ بانوگشسب­نامه، ریشه در ناخودآگاه جمعی ملّت ایران دارد. این اثر را می­توان از دیدگاه­های مختلف مورد بررسی قرار داد. یکی از این دیدگاه­ها، دیدگاه روان شناسی تحلیلی یونگ است که از موضوعات عمده در نقد ادبی بشمار می­رود. این پژوهش درصدد است تا دو عنصر آنیما و آنیموس را در روان شخصیّت­های منظومه مورد تحلیل قرار دهد. این دو عامل، ﺗﺄثیری شگرف در ایجاد حوادث و روی دادهای داستان دارد و زمینه­های کشم...

منظومه‌های عاشقانه یکی ازگونه های شعر غنایی است. این نوع منظومه سرایی در ایران رواج بسیار زیادی یافت چنان که بیش از یکصد داستان از زوجهای ادبی با ده ها نظیره از این داستان های عاشقانه و تنها به نظم در دست است. در مطالعات ساختاری این منظومه ها در می‌یابیم صرف نظر از نام ها و برخی تفاوت های اندک، تمام این منظومه ها بر یک شیوه و ساخت بنا شده اند. در این مقاله پس از آشنایی با چگونگی منظومه های عاشق...

چکیده آنّا آخماتووا، شاعر سدۀ بیستم روسیه، در اشعار خود به جلوه های مختلف وطن و پایداری پرداخته است. وضعیت اجتماعی دورۀ حیات شاعر در روسیه از عوامل تأثیرگذار در آثار و زندگی اش بود که در اشعارش بازتاب ویژه ای داشته است. در اشعار آخماتووا، تاریخ روسیه در دورۀ حکومت استالین منعکس و طنین وطن از مضمون های خاص اشعار او شده است؛ به طوری که، بدون وطن، عشق، خانواده، و زندگی برای او معنا نداشت. سرنوشت غم...

داستان لیلی و مجنون از داستان های عاشقانۀ پرآوازه در ادب پارسی و عربی است. نخستین بار در ادب فارسی، حکیم نظامی گنجوی این داستان را به نظم درآورد. در مقام جواب گویی و تقلید از او، شاعران بسیاری این داستان را منظوم ساخته اند. در میان این روایات، منظومۀ نوفل نامه یا نوفل و مجنون سرودۀ میرزاشفیع کُلیایی، شاعر کُردزبانِ سدۀ دوازدهم و اوایل سدۀ سیزدهم هجری، روایتی تازه است که ناشناخته مانده است. اهمیت ا...

در سپهر ادبیات جهان کم تر اثر عاشقانه ای را می توان یافت که یارای هماوردی با منظومۀ عاشقانه «خسرو و شیرین» نظامی گنجوی را داشته باشد. شاید تنها اثری را که می توان با این شاهکار ادبی قیاس کرد، داستان عاشقانۀ تراژیک «رومئو و ژولیت»، سـرودۀ ویلیام شکسپیر، شاعر و نمایشنامه نویس بی مثال ادبیات انگلیس باشد که سرشار از ظرایف و دقایق ادبی و غنایی است. این نوشتار بر آن است تا با خوانشی مقایسه ای، به برر...

قول به ماهیتی مستقل از ارادۀ آدمیان برای تکنولوژیِ، از سوی هر اندیشمندی که ارائه شود، تأثیرات درازدامنی بر کل منظومۀ تأملات او دربارۀ تکنولوژی بر جای می نهد. هایدگر را در زمرۀ قائلین به ماهیت مستقل برای تکنولوژی (ذات گرایان یا essentialists) آورده اند. رأی هایدگر به این ماهیت، مؤکد و سازگار با سایر پاره های تفکر او در باب تکنولوژی است. این قول حتی تا نهایت فلسفه ورزی او دربارۀ تکنولوژی یعنی آنجا...