در ادب فارسی و در تفاسیری از قبیل اطیب­البیان فی تفسیر­القرآن، ترجمة تفسیر­طبری و کشف­الاسرار از هشت بهشت سخن به میان آمده است؛ در حالی که در دو روایت جداگانه­ای که از ابن عباس نقل شده از هفت بهشت بحث شده است و امام باقر(ع) در کافی، تعداد بهشت­ها را چهار بهشت می­داند. علاوه بر ­این آراء­گوناگون در زمینة تعداد بهشت­ها، اسامی آنها نیز به طور یکسان روایت نشده است؛ لذا در این پ...

تحلیل ساختاری شعر «عقاب» خانلری و «خانه سریویلی» نیما¬یوشیج براساس نظریه¬های برمون و گریماس محمود آقاخانی¬بیژنی*/ دکتر اسماعیل صادقی**/ دکتر مسعود فروزنده*** چکیده روایت بستری مناسب برای گزارش ترتیب واقعی رویداد¬ها¬ست. در پژوهش حاضر طرح شعر «عقاب» خانلری و «خانه سریویلی» نیما¬یوشیج به عنوان یکی از اجزای تشکیل دهنده آنها، از دیدگاه برمون و گریماس بررسی و تحلیل شده¬اند. علت توجه به این دو شعر روا...

اسدالله وجهی از این خاندان به مقام ملک‌‌الشعرایی دربار رسید. او شاعر و نویسندة والامقام اردو و فارسی بود که به غالب دکن شهرت یافت. وجهی نخستین نثرنگار اردوست که کتاب سب‌رس او را نخستین اثر منثور ادبی زبان اردو می‌دانند. کتاب دیگر او هم به نام قطب مشتری، سبب شد که او را اوّلین نقّاد ادب اردو بنامند. وی در این کتاب به بیان معیارها و اصول نقد شعر و شاعری پرداخته است، کتابی که هنوز ...

سخن از تقابل میان عاطفة ازلی بی­زوال شورآفرین «عشق» است و بارقة نخستین خلقت یعنی «عقل». دو مقوله­ای که همواره تعارض آن دو از مهم­ترین مسایل مورد بحث در طول تاریخ عرفانی ادب فارسی بوده  است. موضوعی که پژوهش­ها و نقدهای بسیاری در پی داشته است. یافتن پیشینة تاریخی این تقابل از میان آثار بزرگان عرفان و تصوف، خود در خور مقالة مفصلی است که در این مجمل نمی­گنجد. این مقاله سعی دارد تا دیدگاه عطار را به...

شعر آزاد به عنوان راهکاری نوین برای به تصویرکشیدن احساسات شعرا از اهمیت به سزایی برخوردار است. میان ناقدان، اختلاف دیدگاه فراوانی دربارة تاریخ دقیق پیدایش آن و عیب ها و برتری های آن در مقایسه با شعر سنتی وجود دارد. برخی عقیده دارند شعر آزاد زبان عربی ریشه در موشح- نوعی شعر عامیانه که در آندلس پیدا شد- دارد. عده ای دیگر معتقدند ریشة شعر آزاد به «بند»- اگرچه پیدایش دقیق بند نیز مشخص نیست- می رسد،...

«رنگ» یکی از مؤثّرترین ابزارهای آفرینش هنری‌ـ ادبی است. با آنکه نمود این عنصر در گذشتة ادبیات فارسی، گوناگونی امروزه را نداشت، امّا همواره نقشی مهم و تعیین‌کننده در القای مفاهیم به مخاطب و تصویرسازی‌های ادبی، به‌ویژه در حوزة شعر داشته است. بررسی میزان و نحوة کاربرد انواع رنگ در شعر کهن و معاصر، کوششی راهگشا برای ورود به دنیای عواطف و اندیشه‌های شاعران است. براساس همین اهمّیت، هدف مقالة حاضر، تحلیل...

شعر غنایی یا عاشقانه که شاعر در آن، احساسات و عاطفه‌های درونی خود را آشکار می‌سازد از عمده‌ترین نوع شعر به شمار می‌رود و کاربرد اشعار عرفانی و ستایشی در این نوع شعر بسیار گسترده‌تر از غنائیات اروپایی است. اشعار عاشقانه و غنایی در شعر فارسی از سال‌های میانی سدة سوم، یعنی از نخستین روزگار پیدایش شعر دری آغاز شد و قدیم‌ترین نمونۀ آنها را در ابیات بازمانده از حنظلة بادغیسی می‌یابیم، لیکن دورة کمال...

مقالة حاضر دربارة بررسی تأثیر متغیر طبقة اجتماعی در گسترش واژگانی و ساختاری زبان نوشتاری دانش آموزان دختر مقطع ابتدایی شهر مشهد است. در این مقاله، در چارچوب نظریة بازیل برنشتاین که به بررسی تأثیر متغیر طبقة اجتماعی بر روی گونة زبانی دانش آموزان مقطع ابتدایی و کاربرد تعدادی از مقوله های دستوری شامل : تعداد واژه ، اسم ،... می پردازد، پرداخته شد تا به سؤالات تحقیق پاسخ داده شود. برنشتاین (1975) در...

از آنجا که اثر بزرگ ملی میهنمان با نام خداوند جان و خرد آغاز شده است، این آغاز زیبا ارزش و منزلت خرد را از جنبه های مختلف بیان می دارد. حکیم توانا و چیره دست با بینش و اندیشه ای ژرف، زندگی راستین را در صحنه های رزم می جوید و با معرفی و نشان دادن محاسن اخلاقی، و با برحذرداشتن انسان ها از رذایل اخلاقی، هدف والای شادزیستن را جست وجو می کند: جهان چون گذاری همیب گذرد         خردمند مردم چرا غم خورد...