بحث از مفاهیم قرآن کریم همواره مورد توجه دانشمندان اسلامی و به خصوص مفسّران و فقیهان بوده و مفاهیم گوناگونی از این کتاب آسمانی استخراج شده است. این مفاهیم به سه دستة کلی، یعنی مفاهیم عرفی و مفاهیم منطقی و مفاهیم اصولی منقسم است. شایعترین معنای مفهوم، عبارت از معنا و مدلول الفاظ است و شامل معانی حقیقی و مجازی می گردد. دلالت الفاظ بر این معانی به طرق دلالت مطابقه و تضّمن و التزام و همچنین دلالت صر...

کلمه ممتیک از ممیک به معنای تقلید مشتق شده است. بر اساس علم ممتیک، نگرشها، رفتارها، افکار و باورها می‌توانند همانند ویروس‌ها از فردی به فرد دیگر منتقل شوند. مم یک ایده، فکر و یا مفهوم است که می‌تواند از طریق ذهنها انتقال پیدا کند . مم می‌تواند هر چیزی باشد مانند یک لحن جذاب که شما به‌صورت ناخواسته پیدا کرده‌اید، زمزمه‌ای که به‌صورت ناخودآگاه از طریق شعار یک آگهی تجاری حفظ کرده‌اید و یا ایده‌های...

چکیده ندارد.

آیا هویت میراثی به‌جای‌مانده از گذشته است یا انتخابی برای آینده؟ در این پرسش، مفهوم «زمان» پیش‌فرض گرفته شده است. ازاین‌رو، تحلیل مفهوم زمان نقطۀ عزیمت ماست. زان پس به بررسی نسبت مفهوم زمان با نظریۀ اجتماعی می‌پردازیم و برمی‌نهیم که جامعه‌شناسی نه علم «زمان» بلکه علم «مکان» است. علم «زمان» اما «تاریخ» است که در روایت هگلی‌اش نسبتی وثیق با پارادایم فلسفۀ آگاهی دارد. این پارادایم، اجازۀ تأسیس جام...

تامس کوهن فیزیکدانی است که رفته رفته به تاریخ علم علاقه مند شده و به مطالعه در آن حوزه پرداخته است. وی پس از سال ها فعالیت در تاریخ و فلسفه علم، و با تکیه بر مطالعات تاریخی- جامعه شناختی دیدگاهی را به جامعه علمی عرضه کرد که با عنوان انقلاب های علمی و یا پارادایم های علمی شناخته می شود. وی در این دیدگاه به این نتیجه رسید که آنچه علم را به عنوان رشته های علمی هدایت می کند پارادایم است. پارادایم د...

هدف پژوهش پیش رو پاسخ به این پرسش است که بر بنیادبینش »آیه بودن عالم» به عنوان پیش فرضی دینی، چه نگرش ویژه ای نسبت به جریان علم ورزی و همچنین تبیینو تفسیر پدیده های عالم ایجاد می شود [ناظر به چیستی علم]، و بر اساس نگرش یادشده، فرآیند آموزش چگونه باید صورت بپذیرد و به طور خاص محتوای درسی چگونه باید تنظیم شود[ناظر به چگونگی آموزش علم]. در این پژوهش از روش های تحلیل و تفسیر مفهومی و شیوه های آن (ا...

در این مقاله ابتدا مفهوم تحقق چندگانه توضیح و نشان داده می‌شود که چگونه این مفهوم از نظر برخی اندیشمندان تقلیل‌پذیری علوم خاصی را مسدود می‌کند. سپس یکى از رویکردهاى اخیر به این مفهوم، یعنی رویکرد علّى، شرح داده می‌شود؛ و در ادامه استدلال خواهد شد که پذیرش رویکرد علّی می‌تواند استدلال تقلیل‌ناپذیری را با پرسش‌هایی مواجه سازد. در بخش پایانى مقاله نیز به این نکته ‌پرداخته می‌شود که حتى اگر تحقق چندگ...