چکیده فهم درست آیات قرآن کریم بر پایه فهم صحیح مفردات آن استوار است. برای پی بردن به معنای مفردات قرآن دو روش وجود دارد: شیوه نخست همان شیوه رایج و تقلیدی است که با مراجعه به منابعی مانند «مفردات الفاظ القرآن» راغب اصفهانی انجام می گیرد. شیوه دیگر روش اجتهادی است که در آن افراد می توانند پس از شناسایی مبانی و آگاهی از ضوابط و مراحلی خاصّ، خود به معنای دقیق واژه دست یابند. این راه از آن جهت مهمّ ...

 یکی از موضوعات مرتبط با دانش تفسیر معنی شناسی زبانی است که در کشف و پرده دری از مقصود قرآن کمک می کند. در سیر معنی شناسی دیدگاه های متفاوتی پدید آمده است که مهم ترین آن ها جایی است که کانون معنا تحت نظام اجتماعی قرار گیرد و عمل جمعی برا ی زبان و معنا نقش آفرین باشد. در تفسیر قرآن درباره معناشناسی چند موضوع مهم است، یکی معناداری و بی معنایی و یکی مباحث مربوط به بافت مناسب معنا و تشخیص خصوصیات آ...

قرآن کریم در آیات فراوان از "سمع" و "بصر" و "قلب" به عنوان ابزارهای شناخت نام برده است. نگاهی به آیات بیانگر آن است که "قلب" از منظر قرآن کریم، ابزاری برای تعقّل و تفقّه مطرح شده است و عمل فهم و ادراک به قلب نسبت داده شده است. قلب مرکز فهم و تدبّر صحیح و ابزار درک واقعیات و حقایق است. قرآن قلب را کانون ایمان، خشوع و محلّ الفت، رأفت و رحمت، رعب، نفاق، تکبّر و دیگر ارزش ها و ضدارزش ها معرّفی می کند. ...

چکیده «برکت» یکی از مفاهیم اساسی در قرآن و عهدین به شمار می­رود به طوری که در فرهنگ مسلمانان و سایر اهل کتاب حضور فعّال و روشنی دارد؛ با این حال به دلیل احساس وضوح معنا، کمتر به عمق معنای آن پرداخته شده است. در این مقاله می­کوشیم با استفاده از متدهای مختلف زبان­شناسی تاریخی، همانند معناشناسی و ریشه شناسی تاریخی، معنای این واژه را از قدیمی­ترین کاربرد آن در زبان موسوم به نوستراتیک باستان و آفروآ...

از مباحث مهم زبان‌شناسی در زمینه معناشناسی، اصطلاح «چند معنایی» است که از گذشته تا به امروز، یکی از مباحث ‏مهم زبان‌شناسی بوده است. در این جستار، پدیده‌ چند معنایی از جهت دلالت‌های یک واژه بر معناهای مختلف به ‏کنکاش گذاشته شده است. از ویژگی‌های زیباشناختی پدیده‌ چند معنایی در قرآن کریم، دلالت یک واژه بر چندین ‏معنا، در عین همخوانی هر یک از معانی ذکر شده با بافت کلی آیه است. این پدیده حتی در واژ...

وجه تمایز قرآن کریم ـ به عنوان متنی فراگیر و در هم تنیده ـ شیوه بلاغی اعجازآمیز آن است و ما این وجه تمایز را در هر سوره از قرآن و نیز هر آیه آن که هر کدام سبک بلاغی اعجاب برانگیز خود را دارد آشکارا ملاحظه می‏کنیم. به لحاظ ساختاری، سوره‏های کوتاه قرآن که عمدتاً مکّی هستند برومند، تند، خطابی گونه با جمله‏ها و عبارت‏های کوتاه هستند، البته هر یک از این سوره‏ها مختصات هنری خود را دارند و از همین روی ا...

هدف پژوهش امکان به کارگیری معانی و مفاهیم زیبایی شناسی قران کریم در طراحی شهری است. روش تحقیق مبتنی بر تحلیل متن قرآن کریم با محوریت تفاسیر موجود بوده است. با مطالعه دقیق معانی و مفاهیم زیبایی شناسی متن قرآن کریم در سه محور کلی واژگان و سامانه ها و نشانه ها؛ کاربرد آنها در طراحی شهری مورد پیشنهاد قرار گرفته است. واژگان مرتبط با زیبایی به کاررفته در متن قرآن کریم مشتمل بر پنج محور و دوازده واژه؛...

این پایان نامه با عنوان " مقایسه حوزه معنایی شادی و اندوه در دیوان های شاعران معلقات عشر و قرآن کریم" به موارد زیر می پردازد: - بررسی مباحث تئوری مرتبط با علم معناشناسی، مانند انواع معنا، توسعه معنایی، و روابط موجود بین واژگان از جمله: ترادف، مشترک لفظی، تضاد، و غیره. - بررسی ساختار واژگان حوزه شادی و اندوه در دواوین شاعران معلقات عشر، و قرآن کریم. - بررسی ساختار واژگان این دو حوزه، و معنای ...

برخی وجود الفاظ مترادف را در زبان عربی می پذیرند و برخی رد می کنند؛ چون معتقدند که هر یک از دو لفظ به ظاهر مترادف دارای معنایی متفاوت است. این مسئله در مورد الفاظ قرآن بحثهای بیشتری به همراه دارد؛ زیرا حتی بعضی از قائلان به وجود ترادف در زبان عربی، کاربرد واژه های مترادف را در قرآن منکر شده، و چنین کاربردی را منافی اعجاز بلاغی قرآن دانسته اند. پذیرش این اصل، کار ترجمۀ قرآن را سخت تر می کند؛ زیر...

چکیده عفو از مفاهیم برتر اخلاقی است که در سعادت و تعالی فردی و اجتماعی انسان‌ها نقش مؤثری ایفا می‌کند و دارای آثار و فوائدی است که از لحاظ رشد روانشناختی و تربیتی فرد و جامعه اهمیت فراوانی دارد. در مقاله حاضر بعد از معناشناسی واژه «عفو» و واژگان مشابه آن در قرآن، با بهره گیری از تفاسیر، آثار تربیتی عفو از دیدگاه قرآن کریم بررسی شده و این نتایج به عنوان آثار تربیتی عفو به دست آمده است: جلب رضایت...