عرصه‌های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران شاهد تحوّلات وسیعی در دوران پهلوی بودند. این تحوّلات، اثرات فرهنگی، جمعیّتی و کالبدی وسیعی بر جای گذاشتند. در این دوره، تمرکزگرایی، مهاجرت و سیاست‌های توسعه موجب رشد فزآیندة جمعیّت تهران شدند و به این ترتیب کمبود مسکن و گرانی زمین در پایتخت پدید آمد. در چنین شرایطی، کوی‌های مسکونی متعدّدی با بهره‌گیری از اصول معماری و شهرسازی نوین در اطراف تهران ساخته شدند که ...

مداخله طراحی شهری در ابنیه معماری ایران، موضوع چالش معماران و طراحان شهری بر سر حیطه و قلمرو حرفه ای آنان، طی سال های متمادی است. در ایران همواره کنترل ابنیه معماری راه افراط و تفریط را پیموده است. این هدایت و کنترل، گاه منجر به حذف جایگاه معمار شده است و گاهی با فقدان هدایت مناسب، عرصه و فضای شهری را به اغتشاش کشانیده است. این مقاله پس از مرور ادبیات نظری موضوع که تحت موضوعات: قلمرو و حیطه طرا...

یکی از موضوعات مهم در حوزه تاریخ‌نگاری معماری ایران که از اقبال و توجه کمتری برای پژوهش برخوردار بوده است، جایگاه اجتماعی معماران و مهندسان در برهه‌های مختلف تاریخ است. مطالعه و جست‌وجوی پاسخی برای این پرسش که در حلقه ساخت‌وساز یک اثر معماری که عوامل ذی‌نفع و ذی‌نفوذ زیادی در آن دخیل است، نقش معمار و بانی و حامی در آن تا چه حد بوده است در تدوین و نوشتن تاریخ معماری ایران می‌تواند ابعاد نو و کمت...

بیان مسئله:از آغاز ورود اسلام، طراحی مساجد برای معماران اسلامی نه تنها اهمیت ویژه‌ای داشته، بلکه اهمیت آن در طراحی تمام عناصر آن به چشم می‌خورد و مسجد را به‌ عنوان شاخص‌ترین بنای معماری اسلامی معرفی کرده است. از دیرباز معماران و طراحان مساجد، از حفظ جهت‌گیری الهی تا سیر حرکت انسان از بدو ورود تا قرارگیری در راستای محور قبله، حفظ سلسله‌مراتب حرکتی، اصولی را ارزشمند دانسته‌اند.لذا مهمترین مسئلة ا...

روابط هنری ایران و اروپا در قرن 11ه.ق/17م به دنبال برقراری روابط سیاسی و تجاری میان سلاطین صفویه به ویژه، شاه عباس اول و کشورهای اروپایی از جمله امپراتوری هابسبورگ به اوج خود رسید. از این رو هیأت های سیاسی و تجاری بین این دو امپراتوری به منظور عقد قراردادهای سیاسی و تجاری به آمد و شد پرداختند. از رویدادهای دیگر قرن11ه.ق/ 17م آمدن سیاحان اروپایی به ایران عصر صفوی بود که با نوشتن گزارش هایی در مو...

در زمان حمله تیمور به ایران برخی از شهرهای خراسان ویران شده و جماعتی به هلاکت رسیدند و در برخی از مناطق از جمله توس و سبزوار نیز مردم حاضر به اطاعت نبوده و سر به شورش می نهادند اما اکثر این قیام ها بلافاصله سرکوب می شدند. تیمور به هر یک از پسران و نوادگان خود سرزمینی را واگذار کرد. خراسان در ابتدا به میران شاه و سپس شاهرخ، فرزندان و نوادگانش تعلق گرفت و پس از آن ها ابوسعید بن میران شاه و در نها...

قوام الدین بن زین الدین شیرازی، معمار دوره تیموریان، از بزرگترین معماران ایران در دوره فعالیتش در طی سالهای 813- 842 ه.ق با حمایت دو هنرپرور مهم آن عصر، شاهرخ و همسرش گوهرشاد، بناهای باشکوهی در خراسان بزرگ ساخت. آثار منسوب به او عبارت است از: خانقاه و مدرسه ای در هرات، مسجد گوهرشاد مشهد، مجموعه معروف به مصلای گوهرشاد (شامل مسجد و مدرسه و مقبره) در هرات، مقبره خواجه عبدا.. انصاری در گازرگاه هرات...

پس از مروری بر تعاریف مربوط به اطلاعات و نظام اطلاعاتی، مهم ترین کاربردهای اطلاعات در زمینه های مختلف مهندسی ساختمان مورد بحث قرار خواهد گرفت. ابعاد مختلف نیاز به اطلاعات متنوع و گسترده در شاخه ساختمان و مسکن مطرح می شود و انواع گوناگون نظامهای اطلاعاتی مورد نیاز در محدوده این مبحث مورد بررسی قرار خواهد گرفت. هدفت از ارایه این مقاله، ایجاد دیدگاهی وسیع و زمینه ای جامع برای مهندسان ساختمان و معم...

ابعاد متافیزیکی معماری به همان اندازه ی ابعاد فیزیکی سابقه و اهمیت داشته است. افلاطون در مدینه فاضله خود روی این جنبه تاکید می نماید، ویلیام بلیک شاعر انگلیسی در شعری اورشلیم را شهر خدا می خواند و در نزد متفکرین اسلامی نیز به همین ترتیب این جنبه اهمیت می یابد. در مقاله حاضر به چهار وجه از ابعاد متعدد متافیزیکی معماری اسلامی پرداخته می شود. این وجوه عبارتند از: نقش متافیزیکی رنگ، نقش و طرح در مع...

: صنعت ساختمان‌سازی بخشی حیاتی از نظام اقتصادی است که تأثیر چشمگیری بر محیط زیست دارد. عملیات ساخت‌وساز، بهره‌برداری و تخریب ساختمان‌ها، از مهم‌ترین عوامل انسانی مؤثر بر محیط زیست به‌صورت مستقیم (از طریق مصرف مصالح و انرژی و آلودگی و هدررفت ناشی از آن) و غیرمستقیم (از طریق فشار بر زیرساخت‌های ناکارامد) است. با توجه به تأثیر چشمگیر صنعت ساختمان بر مخاطرات زیست‌محیطی (چه از منظر آسیب‌هایی مانند ت...