علم دینی و تقابل آن با علم سکولار مسئله‌ای تمام‌ناشدنی است. آیت‌الله جوادی و استاد مصباح، که از بزرگان حوزوی و اندیشمندان برجسته تمدن اسلامی معاصر هستند، در حوزه چیستی و امکان علم دینی و تقابل آن با علم سکولار نظریه‌پردازی کرده‌اند. مقاله حاضر مقایسه‌ای است میان دیدگاه‌های این دو اندیشمند در خصوص معیار دینی و سکولار بودن علم. در این رهگذر هر یک از ایشان علی‌رغم اختلاف در تعریف و معیار علم دینی،...

در این مقاله تأثیر رویکرد تفسیری محمد مجتهد شبستری به­ عنوان یکی از نوگرایان ­دینی و آیت‌الله مصباح یزدی به ­عنوان یکی از نمایندگان جریان اسلام سیاسی فقاهتی بر نوع نگاه آنها به الگوی نظم سیاسی دموکراتیک مورد بررسی قرار گرفته است. محمد مجتهد شبستری از روش ­های­ جدید برای تفسیر متون ­دینی استفاده کرده و با اتخاذ روش هرمنوتیک، دین را به گونه­ ای تفسیر کرده است که قابلیت پذیرش یک نظام دموکراتیک را ...

آیات قرآن و روایات شریفه به شکل های مختلف از قانون مندی جامعه و پدیده های اجتماعی سخن گفته اند که از خلال بررسی مضامین این آیات و روایات و بر اساس روش تفسیر موضوعی (اجتهادی)، دیدگاه های قرآنی در مورد این سنت ها شناخته می شوند. از جمله سنت های اجتماعی در قرآن می توان به سنت های اختیار انسان، سنت امداد مومنین، سنت ارسال رسل، سنت هدایت، سنت ازدیاد هدایت مومنان و ضلالت کافران، سنت تقابل حق و باطل، ...

سیطر? گفتمان مارکسیسم به مثابه یک مکتب مبارز و پیش رو، در فضای فکری و روشنفکری دهه های چهل و پنجاه جهان اسلام و ایران، پرسش ها و مباحثی را برانگیخت و گفتمان دینی و سنتی موجود را به چالش کشید. جامعه و تاریخ یکی از محورهای اساسی اندیش? مارکسیسم بود که متفکّران مسلمانی را که نسبت به فضای فکری روز آشنا و اندیشه مند بودند، برانگیخت تا به پرسش ها و مباحث مذکور پرداخته و با رجوع به منابع دینی پاسخ ها و...

از جمله مراتب قوای نظری نفس، بنابر تقریر ابن سینا، قوه ای است که استعداد کسب معقولات را دارد و عقل هیولانی نامیده می شود و با «مشکاۀ» در آیۀ نور مطابقت می کند؛ در مسیری که نفس به یک قوۀ خاص استکمال می یابد و به کمال خاصی می رسد، که همانا حصول شهودی و حضوریِ معقولات بالفعل در ذهن است و مصداق «نورٌ علی نور» در آیه است؛ از این کمال و قوه به ترتیب به عقل مستفاد و عقل بالفعل یاد می شود. سرانجام، عقل ف...

صوفی و عارف از نامهای کسانی است که برداشت و تفسیر خاصّی از مسائل دینی و الهیات داشته و مباحث نظری و عملی را در راستای اندیشه های خود، بنیان نهاده اند. تحقیق حاضر، بر مطالعه و بررسی مفهومی، پیرامون این دو نام در عرفان اسلامی، به ویژه کتب و آثاری که اسامی آنها در مطاوی پایان نامه آمده است، متمرکز می باشد. دربار? اشتقاق لفظی، معنای اصطلاحی و آداب و رسوم صوفی و عارف، نظراتِ متعدّد و متنوّعی یافت می شود...

یکی ازاصلی ترین مباحث در حوزه اخلاق تحلیلی این است که ایا خاصه های اخلاقی نظیر خوب ،بد ،درست ونادرست درعالم وجود دارند واین خاصه ها ازامیال ،احساسات وگرایش های انسان مستقل هستند.مهم ترین دیدگاه ها دراین زمینه ذیل دوعنوان کلی واقع گرایی اخلاقی وناواقع گرایی اخلاقی قرا رمیگیرند.واقع گرایی اخلاقی بدین معناست که اوصاف اخلاقی درعالم وجودی منحاز ومستقل ازباورها وگرایش های انسانی دارند.واقع گرایی اخلا...