در این مقاله به بررسی تطبیقیِ موضوع سلامت معنوی به عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان سلامت که اخیراً در سازمان جهانی بهداشت به مؤلفه‌های قبلی سلامت، یعنی جسمی، روانی و اجتماعی اضافه شده است، از دیدگاه دکارت به عنوان مؤسس فلسفة جدید غرب، و علامه طباطبائی به عنوان نمایندة فلسفه و فرهنگِ اسلامی، می‌پردازیم. نزد دکارت، سلامت معنوی به لحاظ نگرش اومانیستی او، جنبة انتزاعی دارد و صرفاً به ساحت آگاهی و بینش عقلا...

در این مقاله به­طور مشخص این نکته مورد توجه قرار می‌گیرد که چگونه آگاهی هرمنوتیک به نحوی که در هرمنوتیک فلسفی‌هانس گئورگ گادامر بیان شده – از برخی جهات در واکنش به آگاهی روش شناسانه دکارت شکل گرفته است. آگاهی روش شناسانه دکارت به مفهومی از عقلانیت نظر دارد که مبتنی بر سوبژکتیویته است. بر اساس مفهوم عقل معطوف به سوژه خاستگاه عقلانیت ، یک ذهن مجرد است که جهان عینی به­عنوان موضوع شناخت در برابر آن...

رویکرد «نظریه محور» در باب شک دکارتی1این مقاله به دنبال تحقیق در شک دکارتی و پی افکندن نگاهی دیگر به این موضوع است. در این نوشتار پس از تعیین روش‌شناسی تحقیق در فلسفة دکارت و تفکیک دو مقام رویکرد و روش در دو منظر درونی و بیرونی، به این نکته پرداخته می‌شود که تا حال در نزد بیشتر دکارت‌پژوهان با دید حداقلی به موضوع شک نظرشده است؛ درحالی که آرای دکارت نشان از این دارد که می‌توان با دید حداکثری نیز...

یکی از مهم‌ترین پیش‌فرض‌های نادرست گرتلر این است که چون گمان می‌کند نظریۀ دکارت یا دست‌کم نظریۀ دکارت‌گرایی، طبق برداشت متعارف نظریه‌ای درون‌گرایانه است، پس باید معیار مطلوب ما برای ویژگی «نفسی برای شناسا» به‌گونه‌ای طراحی شود که حتماً نظریه دکارت یا دست‌کم دکارت‌گرایی کماکان در زمرۀ درون‌گرایی طبقه‌بندی شوند. این پیش‌فرض نادرست موجب شده است گرتلر در چهار معیار نخستین خود با منحصر‌ساختن ویژگی‌ها...

اندیشه پیشرفت را از پیش‌فرض‌های مدرنیته غرب دانسته‌اند که اگر این را بپذیریم، باید آن ‌را در شمار محورها و مبانی فلسفه‌ اوایل دوران مدرن جای دهیم و برای دکارت ‌ــ که او را به‌مثابه پدر فلسفه ‌مدرن می‌شناسند ــ در شکل‌گیری این اندیشه نقشی ‌به‌سزا قائل شویم. میان تفکر فلسفی غرب و تبدیل آرمان پیشرفت به یکی از واقعیات مسلم تمدن غرب، پیوند وثیقی در کار است که این امر را روشن‌تر از همه‌جا، می‌توان در...

آیر‘در این مقاله تلاش دارد تا ماهیت این اصل اساسی دکارت را روشن ساخته و با طرح سؤالاتی که بعضی از آن جنبه روانشناسانه و بعضی دیگر فلسفی و نیز گاهی شناخت شناسانه دارد ‘ زوایای تاریک آن را روشن نماید. شاید کل این مقاله را بتوان در این عبارت خلاصه نمود که ((به راحتی نباید از کنار(( می اندیشم پس هستم )) گذشت ‘ چرا که توفیق و شکست فلسفه دکارت ‘ هر دو در گرو آن است )). اما جالبترین نکته مقاله‘مفتوح ...