اندیشه ها، باورها  و اعتقادات دینی به گونه ای شگرف در زندگی انسان نقش آفرینی نموده اند. تحقیقات مرتبط با تاریخ علم تأثیر مستمر این افکار در علم  پزشکی را محرز داشته است. در ایران باستان با اعتقاد بر اینکه سلامتی موهبتی است الهی،  و درد و بیماری زاییده اهریمنان است، تلاش در جهت حفظ تندرستی یکی از وظایف دینی انسان به شمار می رفت. این باورها و اندیشه ها در پزشکی اسلامی نیز، با استناد بر اینکه انسا...

در سال‌های اخیر آثار فراوانی درباره علم دینی منتشر شده است و افراد متعددی کوشیده‌اند یا همچنان می‌کوشند تا از دیدگاه خود نشان دهند که علم دینی چیست و چگونه می‌تواند تحقق یابد. یکی از افراد پرکار در این زمینه عبدالحسین خسروپناه است که تأکید دارند کانون تحقق علم دینی روش‌شناسی است و آخرین اثرشان در این زمینه نیز با عنوان «روش‌شناسی علوم اجتماعی» بر آن است تا روش تولید علوم اجتماعی اسلامی را معرفی...

در میان متألهان دینی، شلایرماخر نه از منظر مابعدالطبیعه یا فلسفه اخلاق، بلکه از منظر احساس و شهود دینی ـ واژگان مورد علاقه خود اوـ به تبیین و تفسیر ماهیت دین و تجربه دینی می پردازد. وجه تمایز و حتی ویژگی ابداعی تفسیر او آن است که نه همانند متفکران معاصرش، دین را به یکی از مقولات اخلاق، علم، مابعدالطبیعه و هنر فرو کاهد، بلکه کوشش وی آن است که ضمن اثبات استقلال دین، عدم تعارض آنرا با دیگر ساحت ها...

کتاب «پارادایم اجتهادی دانش دینی» از کتب تأثیرگذاری در زمینه علم دینی است. در این کتاب با توجه به ظرفیت‌‌ها و محدودیت‌‌های مفهوم پارادایم در ادبیات فلسفه علم کوهن و مقایسه آن با واژگانی همچون مدرسه، مکتب و حوزه در ادبیات علوم حوزوی، تعریف جدیدی از پارادایم ارائه شده و نظریه‌‌ای بر مبنای آن عرضه گردیده و تلاش شده تا در مقایسه با مولفه‌‌های هستی‌‌شناختی، معرفت‌‌شناختی، روش‌‌شناختی و انسان‌‌شناختی...

چکیده نحوۀ مناسبات علم و دین همواره از جملة پرسش های مهم قرون گذشته بوده و پاسخ های متفاوتی نیز به آن داده شده است. در این تحقیق تلاش می شود تا نشان دهد که، به رغم پیشرفت های خیره کنندۀ علم و نقش فزایندۀ آن در حیات بشری، نسبت طولی، و نه عرضی دین و علم و منشأ الهی و وحیانی دین باعث شده است که دین همواره از جمله نیازهای اساسی بشر باشد، و این دین بوده که پرسش های بنیادین انسان را پاسخ گفته است؛ ل...

با پیدایش نهضت علمی و پیشرفت علوم تجربی، چالش‌های فراوانی میان علم و دین به وجود آمد و دیدگاه‌های گوناگونی در این‌ باره پدیدار گشت. علی‌رغم سایر دیدگاه‌ها، اندیشه برخی افراد در رابطه علم و دین از برجستگی ویژه‌ای در میان روشنفکران دینی برخوردار است. برخی از روشنفکران با استفاده از یافته‌های علوم تجربی، تلاش در توجیه علمی آموزه‌های دینی داشته و بر این باورند که علم و دین دارای دستاوردهای مشابهی ه...

امکان دینی ساختن علوم انسانی و از جمله دانش تربیت، از مباحث مهم فراروی اندیشمندان مسلمان است. در این مقاله پس از ارائة تعاریفی از علم دینی دو تعریف اختیار شده است: 1.‌‌ دانش تجربه‌ای که از مبانی، اهداف، اصول و آموزه‌های دینی متأثر شده و رنگ و عطر جدیدی یافته است. 2. مجموعه‌ای از معارف دینی که در یک موضوع خاص (مثل تربیت) استخراج، تدوین و تنظیم شده‌اند. به نظر می‌رسد امکان دینی ساختن دانش تربی...

«معیار علم دینی» عنوانی است که در این مقاله، مورد تحقیق و بررسی قرار خواهد گرفت. در این زمینه دیدگاه‌ها و روی‎کردهای مختلفی مطرح است که دیدگاه مرحوم علامه طباطبایی از جمله آن می‌باشد. دینی‌بودن علم را می‌توان در عناصر و مؤلفه‌های مختلفی نظیر مبانی، موضوع، مسائل، روش، هدف و... جست‏وجو نمود. این ملاک‌ها را می‌توان در اضلاع سه‌گانه علم، عالم و معلوم ترسیم نمود. اضلاع مرتبط با عالِم و معلوم،...

تعارض علم و دین از چالش‌های اساسی فرا روی عالمان دینی از گذشته تاکنون بوده و هست. آنان همواره در پی تبیین سازش میان این دو مقوله بوده‌اند. از جمله امام محمد غزالی تلاش‌های فراوانی در این زمینه انجام داده و از تأویل، در جهت حل تعارض علم و دین بهره برده است. در مقالة حاضر، نخست به راهکارهای عمدة در مسأله تعارض علم و دین اشاره شده و پس از آن دیدگاه غزالی در این خصوص، تبیین گردیده و در ادامه به نگر...

رساله ی حاضر در جستجوی « ویژگی های دین شناسی سید حسین نصر» است. این مقصود را در قالب چهار محور و زیر عنوان مورد بررسی قرار دادیم ؛ دین و معرفت دینی، دین و علم جدید، فلسفه و دین و بحث تکثر ادیان. در این پژوهش با طرح چهار مبحث فوق، اهم نظرات نصر در باب مکتب سنت گرایی نیز، مورد توجه و بررسی قرار گرفته است. در رسیدن به نتایج مورد نظر از برخی مباحث میانی استفاده کرده ایم، مواردی چون بیان تمایزاتی که...