مدرنیته پدیده ای است که در چهارچوب اصول روشنگری به صورت فرایندی درون جوش و متناسب با شرایط تاریخی و فرهنگی اروپای غربی شکل گرفت و به تدریج دامن? آن به سایر کشورها و نظام های فرهنگی رسوخ یافت. این مقاله به دنبال بررسی پیامدهای ورود مدرنیته به کشورهای غیر غربی در سطح روشنفکری است و در این راستا کشورهای روسیه و ایران به عنوان موارد مطالعاتی انتخاب شده اند. استدلال نویسنده این است که ورود مدرنیته ب...

در پی ورود مدرنیته به خاورمیانه و جوامع مسلمان، نحوه ی رویارویی یا تعامل با این پدیده، به یکی از دل مشغولی های متفکرین و اندیشمندان آن ها تبدیل شده وگمانه زنی های بسیاری را درپی داشته است و هر پژوهنده ای از زاویه ای خاص و یا از نمایی کلی بدان پرداخته است. ظهور برخی جلوه های بنیادگرایی در این جوامع، محققان را به این باور رسانده است تا میان این دو مقوله ارتباط برقرار سازند. در پژوهش حاضر  سعی بر ...

در مباحث نقد ادبی سنت، و نوگرایی(مدرنیسم) یکی از اصلی‌ترین مسائل در حوزه هنر و ادبیات است. به ویژه در جوامعی که دوره گذار را طی می‌کنند، دشوارترین و در عین حال تکنیکی‌ترین مسأله است؛ به خصوص پیوند سنّت و نوگرایی. با ظهور آشکارای شعر نو در عرصه ادبیات فارسی چهره‌های سرشناسی پای در میدان نوپردازی نهادند که یکی از بارزترین این چهره‌ها هوشنگ ابتهاج(ه.الف.سایه) بود. شاعری که می‌توان گفت به ا...

وجه اشتراک جوامع اسلامی در مواجهه با غرب در دوران استعمارکلاسیک (قدیم)، احساس ناتوانی و عقب ماندگی شدید بود که همراه خود چالش های فکری دراز دامن را در عرصه های گوناگون برای یافتن راه حل و جبران عقب ماندگی ها، در بین متفکران و نخبگان سیاسی جوامع اسلامی درپی آورد. در مصر این جدال فکری و مناقشه ذهنی ناشی از مقایسه فروتری خود با فراتری رقیب، برای نخستین بار در اندیشه محمدعلی پاشا مجال بروز یافت. با...

ممکن است در برداشتی ساده نگرانه به نظر برسد سیر تکوین علوم معاصر از الگویی طبیعی و متعین پیروی می کند. ادموند هوسرل در کتاب بحران علوم اروپایی، این برداشت متداول را متزلزل می سازد. او با روشی خاص مفاهیم بنیادین علم معاصر را تا سرچشمه های اصلی و حوادث تاریخی که به پدید آمدن آن ها انجامیده است پی می گیرد. او در این راه با بررسی نمونه تاریخی شکل گیری فیزیک گالیله در زمینة تاریخی پس از رنسانس، جایگ...

مسکن به معنای مکان وقوع زندگی، می­تواند گستره وسیعی از کیفیات را شامل شود که وجه تولیدی انسان، یکی از آنهاست. در آموزه­های اسلامی، نگاه مولّد به حضور خانگی انسان، دارای مبانی مستحکمی است؛ این در حالی است که رویکرد مدرنیته به سکونت، با نگاه تفکیک کار از فراغت، منجر به «فراغتی» نگاه کردن به حضور خانگی انسان شده است؛ در این نوشتار، ابتدا با روش تفسیری تاریخی، ضمن بررسی نگرش اسلام به موضوع، تحوّل مور...

پژوهش حاضر با هدف مطالعه جامعه شناختی جنبش نوظهور فرهنگی-مذهبی در ایران می باشد. مسأله اصلی محقق در مورد چگونگی و شیوه عملکرد این جنبش می باشد و سؤال تحقیق نیز در مورد چیستی اهداف و آرمان ها وچگونگی سازماندهی، شیوه های عضوگیری و زمینه های اجتماعی آن می باشد. در این تحقیق برخی از مؤسسات فرهنگی مذهبی موجود در شهرهای مختلف ایران، که فعالیت آنها از یک جنس می باشد، جنبش بنیادگرای فرهنگی نام نهاده شد...

0

شکل از جمله ویژگی‌های ظاهری مهرهای اسلامی محسوب می‌شود. این ویژگی یکی از وجوه مشترک میان حوزه‌های مختلف مهرشناسی نیز هست، اما مهم‌ترین تعریف آن را می‌توان چارچوب محیط اثر مهرها بر اسناد و مکتوبات دانست که درواقع از شکل صفحۀ هر مهر حاصل می‌شود.شکل یکی از نشانه‌های اعتبار دیوانی مهرها در اسناد بوده است و لااقل انتخاب آن در مهرهای رسمی پیرو قواعد مشخصی انجام می‌پذیرفته است.در مقالۀ پیش رو جایگاه ش...

«جام گیتی‌نما» ابزاری برای یافتن قبله است که در رسالۀ ‌معرفت قبله و بعضی آلات از محمدرضا بن محمدهاشم یزدی (زنده در 1274ق) معرفی شده است. از نوشته‌های او چنین برمی‌آید که او درصدد برآمده است برخی آثار و ابزار به دست آمده از گذشتگان را بررسی و احیا نماید. یکی از ابزارهای مورد توجه محمدرضا یزدی، قبله‌نمایی است که اگر چه او به توصیف جزئیات آن نپرداخته است، با بررسی شیوۀ عرضۀ مطلب و استفادۀ او از رو...