در طی چند دهه اخیر تأکید برنامه­ریزی و مدیریت شهرها، بیش از هر زمان دیگری به سطوح  پایین تر و ابعاد ملموس زندگی شهری متوجه شده است. که به نوعی سیاست گذاری، برنامه­ریزی و مدیریت شهری را از خُردترین واحد، یعنی محله در شهر هدف قرار داده است. به عبارت دیگر، محله­های شهری به مثابه کوچک ترین واحد سازمان فضایی شهر، در پایداری شهری نقش اساسی ایفا می­کنند. رویکرد محله محوری با مبنا قرار دادن محله­ها درمد...

در دهه های اخیر تأکید بر اجتماعات محله ای و شروع برنامه ریزی از سطح محله، در شهرها مطرح شده است (رویکرد پایین به بالا). توجه به معیارهای پایداری در محلات و برنامه ریزی به منظور توسعه در سطح محله، راهکاری مناسب برای ارتقای کیفیت محلات است. در این پژوهش، هدف از نگارش، یافتن پاسخی نظام مند و منسجم در خصوص اهمیت نقش محلات شهری در حرکت به سمت توسعه پایدار شهری و بررسی شاخص های تأثیرگذار محله در ساما...

محله به عنوان سکونت گاهی اجتماعی محل استقرار شهرنشینان بوده است. این واحد اجتماعی که رکن جامعه ایرانی ـ اسلامی و برآیند ترکیب این دو جامعه محسوب می­شد، ساختار کالبدی شهرهای ایران باستان را در قالبی متفاوت در ایران اسلامی به نمایش گذاشت. عوامل متعدد سیاسی ـ اداری، اقتصادی و اجتماعی ـ فرهنگی موجب شکل­گیری فضای کالبدی محله در شهر شده که از این میان، عوامل اجتماعی و فرهنگی به واسطه ارتباط مستقیم با...

توجه به تحولات چشم گیری که در عرصه شهرسازی پدید آمده است، ضرورت استفاده از روش های نوین شهرسازی جهت دستیابی به کیفیت کالبدی مطلوب احساس می شود. یکی از عناصر مهم شهر جهت رسیدن به کیفیت کالبدی مطلوب آن توجه به یکی از اجزاء اصلی آن یعنی محله است. محله به دلیل داشتن نقش پایه ای در شکل گیری این کیفیت کالبدی است و در این راستا توجه به طراحی مهمترین جزء آن یعنی مرکز محله احساس می شود. مرکز محله در شه...

یکی از مهمترین عوامل سازنده کیفیت مطلوب طراحی شهری، "امنیت شهری" است. مفهوم امنیت شهری بر مصون ماندن افراد اجتماع از خطرات و آلودگی ها در محیط شهری دلالت دارد. وجود محیطی امن برای زندگی در کنار سایر نیازهای اساسی فیزیولوژیکی انسان، از ضروریات و نیازهای اصلی انسان می باشد. نابهنجاری های اجتماعی و جرائم که از سوی عاملین و مجرمین در محیط های شهری به وقوع می پیوندد، از جمله موارد اصلی ناامنی محیط ز...

پرسش آغازین در این پژوهش عبارت است از «آیا سیاست‌گذاری‌های محلّی بر ارتقای سطح احساس تعلق به محله کوهسار مؤثر بوده است؟» برای انجام این پژوهش یک روش ترکیبی طراحی شد. در بخش کیفی از دو روش مطالعه‌ی میدانی و اقدام پژوهی و در بخش کمّی از روش پیمایش استفاده شد. ابزار گردآوری اطلاعات در مطالعه‌ی میدانی مصاحبه‌ی نیمه‌ساخت یافته بود و در اقدام پژوهی از تکنیک‌های مختلف PRA و در پیمایش نیز از پرسشنامه برا...

دستیابی به توسعه پایدار هدف نهایی توسعه محله های شهری می باشد. از جمله شاخص های مرتبط با پایداری محله ها می توان به شاخص های رویکرد نوشهرسازی اشاره کرد. ارائه یک روش تحلیلی مناسب برای سنجش نوشهرسازی در محله و ارائه راهکارهای مداخله مبتنی بر این رویکرد، تا به حال کمتر موضوع بحث قرار گرفته است. این پژوهش هدف مبنا و کاربردی می باشد که هدف آن ارائه روشی برای سنجش میزان دستیابی محل هها به توسعه پاید...

به دنبال رشد وسیع فیزیکی شهرها و گسترده شدن دامنه مبادلات انسانی موضوع هویت یابی در محله های مسکونی و سازماندهی روابط ساکنین شهری با سکونتگاه های زیستی در شهر، واحد محله شهری به یکی از لوازم ضروری ساماندهی شهر تبدیل شده است. در دهه های اخیر محله، محیط اجتماعی و انسانی آن به ویژه در سطح روابط اجتماعی زمینه را برای برنامه ریزی بهتر بازسازی شهری فراهم کرده است. از لحاظ علمی و نظری موضوع محلات شهری...

رشد سریع شهرها و توسعه کالبدی آن‌ها، موجب بروز بحران‌های مختلف در زندگی و نزول کیفیت محیط شهری شده است. زیست‌گاه انسانی هنگامی می‌تواند بیش‌ترین مطلوبیت را برای انسان دربرداشته باشد که انتظارات وی را در ابعاد مختلف، زیست‌محیطی، اجتماعی، کالبدی، اقتصادی و... برآورده سازد. چنانچه هریک از این عوامل، در محیط زندگی یک فرد، فاقد کیفیات مطلوب باشند، بر احساس و ادراک وی از فضا و درنتیجه بر سطح رضایت‌من...

مشارکت فعال و اثرگذار شهروندی، زمینه­های شکوفایی استعدادها و توانمندی­های شهروندان و ارتقای عملکرد مدیریت شهری را به دنبال دارد. به گونه ای که از نظر بسیاری از پژوهشگران و سیاست مداران توسعه روزافزون مشارکت مردمی بایستگی اجتناب ناپذیر نیل به شهری پایدار است. در دهه­های اخیر به دلیل وجود مشکلات متعدد، در کلان شهر تهران نیز بحث مشارکت مورد توجه ویژه­ای واقع شده است. بر این اساس این مقاله با روش پ...