تمثیل از انواع ادبی است که کاربردی دیرینه دارد و بلاغت نویسان از گذشته‌های دور تاکنون دربارۀ آن نظرات گوناگون و متفاوتی ارائه کرده‎اند. یکی از این بلاغت نویسان محمود بن محمّد بن احمد قندزی، ادیب ایرانی قرن نهم هجری و نویسندۀ اثری به نام بلاغت است. از این رو در پژوهش حاضر سعی بر این است که تمثیل از نگاه قندزی و دیگر بلاغت نویسان معاصر و کلاسیک بررسی و مقایسه شود. برای رسیدن به این منظور پس از معر...

یکی از مهم‌ترین منابع تاریخی دورۀ اسلامی که آگاهی‌های ارزنده‌ای دربارۀ تاریخ ایران باستان، به‌ویژه دورۀ ساسانیان، و البته تاریخ اسلام تا مرگ خلیفه المُعتَصم بالله (218 - 227 ق) به دست می‌دهد، اخبار الطِّوال ابوحنیفه احمد بن داود بن ونند دینوری است. پاره‌ای پژوهندگان هم‌داستان‌اند که دینوری با گرایش و چشم‌انداز ایرانی و ملی‌گرایانه اخبار الطِّوال را به نگارش درآورده است، چنان‌که می‌کوشد رخدادهای تاریخ...

شعر فارسی انواع و قوالب متعددی را آزموده است. یکی از انواع ادبی که در شعر فارسی از بسامد بالایی نیز برخوردار است نوع تعلیمی ست که در دو شاخه علمی و اخلاقی-عرفانی آثار زیادی را به خود اختصاص داده است. کتاب زینه الطب سروده حکیم کمنشانی به اسم میرزا کاظم بن محمد امین تبریزی متخلص به حاذق است که در حدود سیصد سال پیش فراهم شده و از معدود آثار پزشکی قدیم است که مانند دانشنامه میسری به نظم درآمده و ...

یکی از نکات بسیار مهم و اساسی که هویّت فرهنگی و اصالت شیعه را تشکیل می¬دهد، داشتن رهبرانی والا مقام و بزرگوار چون چهارده معصوم(ع) است. بحث و گفتگو درباره ی شخصیّت الهی و زندگی آن¬ها شیرین¬ترین بحث¬ها و آموزنده-ترین گفتگوها است. اعتقاد ما بر این است که سیره ی عملی رسول¬الله و اهل بیت(ع) در تمام زمینه¬ها بهترین تابلو و الگو برای ساختن مدینه ی فاضله و جامعه ی پاکیزه است. یکی از اندیشههای اساسی و مح...

این رساله در نظر دارد به نقد و بررسی روایات در تفسیر کشف الاسرار و عده الابرار، اثر «ابی الفضل احمد بن ابی سعد بن احمد بن مهریزد المیبدی» بپردازد. میبدی مسلمانی عقیده مند از اصحاب حدیث است که به براهین عقلی اعتمادی ندارد و در فروع شافعی است اما در کلام پیرو مکتب اشعریون می باشد هر چند خود صریحاً عنوان نمی دارد . در عقیده او، قرآن قدیم است و بین ذات و صفات خدا تفاوت وجود دارد ضمن اینکه معتقد به ...

این رساله پژوهشی ، پیرامون رویکرد اخلاقی مسکویه است . او از اندیشمندان قرن چهارم و اوائل قرن پنجم است و جایگاه او در حکمت عملی به آن پایه است که او را معلم ثالث لقب داده اند، خواجه نصیر الدین طوسی کتاب اخلاق ناصری خویش را ترجمه کتاب تهذیب الاخلاق او می داند. مسکویه بارویکردی فلسفی به اخلاق پرداخته است و در بسط و سامان بخشی به آن بسیار کوشیده است. او با توجه به قوای نفس و قانون حد وسط ارسطویی ب...

تحقیق حاضر مباحثی است با رویکرد کلامی در مورد تاثیر اندیشه های کلامی ابن تیمیه بر وهابیت، این نوشتار به زندگی ابن تیمیه و محمدبن عبدالوهاب پرداخته است. این دو شخص دارای اندیشه های افراطی بودند که باها با نقد و محکومیت علمای عامه روبرو شدند.نوشتار حاضر سپس به بیان دیدگاه کلامی ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب در محور توحید و شرک بحث کرده است. با تفسیر نادرستی که این دو عالم از توحید و شرک داشتند به...

سیر تاریخی غزل از زمان رودکی تا کنون بیانگر این معناست که در دیوان اکثر شعرا غزل وجود داشته و حتی شاعرانی که در سرودن دیگر انواع شعر استاد بوده اند نیز به غزل رغبتی نشان داده اند. عبدالرحمن جامی که خاتم الشعرای زبان فارسی و برترین سراینده ی سده نهم هجری است علاوه بر دارا بودن آثار گوناگون از نظم و نثر در قالب غزل هم طبع آزمایی کرده است و بخش عمده ای از دیوان های سه گانه ی او را غزل تشکیل می د...

رسالۀ نفایس الکلام و عرایس الاقلام از آثار منثور قرن هفتم است که به دست رضی الدّین خشّاب- احمد بن محمود سمرقندی- در سال 643 ق تألیف و تدوین شد. به شهادت دیباچۀ این رسالۀ منشآت گونه، رضی الدّین که در همان سال صدرنشین مسند انشا بود؛ به فرمان افتخار جهان -از سران آل برهان­- برای جلوگیری از تضییع و انهدامِ آثار باقیماندۀ این سلسله، نفایس را تدوین کرد. این رساله مجموعه­ای از مفاوضات و امثلۀ مربوط به آل ...

ابوالعلاء معری شاعر و اندیشمند نامدار عرب از بزرگان علم و ادب جهان به شمار می¬رود. او دارای شخصیتی بسیار اثرگذار بوده و جنبه¬های مختلف شخصیت وی به ویژه بدبینی¬اش شمار زیادی از متفکران را در شرق و غرب متأثر ساخته و افراد بسیاری از پس نگاه او به دنیا نگریسته، و مشی بدبینانه او را در زندگی پی¬گرفته-اند. در این جستار به نقد روانشناختی شخصیت او پرداخته شده است و سعی شده که با به کارگیری ملاکها و نظر...