تشبیه یکی از عناصر اصلی صور خیال در ادبیات هر ملتی است که سایر صورت‌ها از آن مایه می‌گیرند. زیرا پایه صور گوناگون خیال از استعاره گرفته تا مجاز، کنایه و حتی رمز بر رابطه "این‌همانی" استوار است. بنابر اهمیت تصویر و هم‌چنین تنوع، گستردگی و تازگی آن در شعر سپهری و اظهار نظرهای متعدد در باب کمّ و کیف تصاویر او، اعمّ از جدولی بودن یا نبودن و... این مقاله به تحلیل تشبیهات این شاعر معاصر پرداخته، تشبیها...

مقاله حاضر در صدد تبیین دیدگاه دو فیلسوف نامدار، شیخ الرئیس، ابن سینا و حکیم، صدرالمتألهین و بیان اختلاف نظر آن دو درباره علم الهی است. علم در حکمت صدرایی، امری وجودی و دارای مراتب و در نظام مشایی، کیف نفسانی است. در حکمت متعالیه علم خداوند به ذات و علم به موجودات قبل از ایجاد و بعد از ایجاد، علمی حضوری، ولی در حکمت مشاء علم ذات به ذات و علم به صور متقرره در ذات، حضوری و علم به موجودات خارجی، ق...

مقاله حاضر بررسی مکتب تانترا می باشد که روش اعتقادی بر مبنای پرستش زوجیت در جهان قرار گرفته است . این مکتب عالم مادی وناسوت را آینه ای میداند که تصاویر عالم بالا را در خود منعکس می کند ‘ لذا همانگونه که زوجیت در عالم بالا حکم فرماست ‘ در عالم پایین هم سایه های آنهاست که فاعل امورند . لذا با خواندن ادعیه و انجام مراسم ‘ سعی در تحقق درست انعکاس امور عالم بالا به پایین را دارند.

یکی از هنرنمایی­های شعرا در گذشته بیان علوم و دانشی بوده که در مدارس آموخته بودند و به گونه­ای با تصویر آفرینی و بیان آن علوم علاوه بر مفاخره، موجب پویایی شعر می­شدند و شعر عالمانه را در زمان خود به معرض نمایش می­گذاشتند. نظامی از جمله اندیشمندانی­ است که علم نجوم را به گونه­ای در شعر خود منعکس کرده است، که بی اغراق می­توان وی را یک منجم دانست. از جمله مطالبی که در مطالعۀ آثار نظامی به دست آمده...

التشبیه أسلوب من أسالیب العرب البیانیه وفیه تکون الفطنه والبراعه لهم فی البیان. ویرجع بعض محاسن الکلام إلیه. بما أنّ رسول الله (ص) کان رأس الفصاحه، ومجمع البلاغه، وذروه البیان بلا منازع، فکان(ص) یخاطب العرب بلغاتهم علی اختلاف قبائلهم بأفصح بیان وأبلغه، فتحاول هذه المقاله البحث عن فن التشبیه ومظاهره فی الکلام النبوی الشریف حتی یصوّر نبذه من بلاغه النّبی (ص) وفصاحته. وطریقنا هواختیار عدد من أحادیث ا...

سه گانه های عالم هستی که ملک و ملکوت و جبروت اند با تثلیث دیگری از ادراکات انسان یعنی حس و خیال و عقل متناظر است. بدین ترتیب حواس انسان روزنه دریافت عالم ماده، خیال او مسافر عالم ملکوت و عقل او سالک و پیمایندۀ عالم انوار قاهره است. شیخ شهاب الدین سهروردی که شیخ اشراق لقبش داده اند سخن از عالم مُثُل معلقه را به عنوان خیال منفصل وجهۀ همت خود قرار می دهد و خود را در این مسیر وارث حکمای ایران باستان ...

مقاله حاضر در صدد تبیین دیدگاه دو فیلسوف نامدار، شیخ‌الرئیس، ابن‌سینا و حکیم، صدرالمتألهین و بیان اختلاف نظر آن دو درباره علم الهی است. علم در حکمت صدرایی، امری وجودی و دارای مراتب و در نظام مشایی، کیف نفسانی است. در حکمت متعالیه علم خداوند به‌ذات و علم به موجودات قبل از ایجاد و بعد از ایجاد، علمی حضوری، ولی در حکمت مشاء علم ذات به‌ذات و علم به صور متقرره در ذات، حضوری و علم به موجودات خارجی، ق...

فقهای متقدم در بحث معاملات فضولی صرفاً به حکم آن پرداخته و بنا بر مبانی خود، حکم صحت یا بطلان (در صورت عدم تنفیذ) را بر آن بار نموده‏اند. شیخ انصاری علاوه بر پرداختن به حکم معاملات فضولی، برای اولین بار، اینگونه معاملات را از حیث موضوع بررسی نموده و در یک تقسیم‏بندی، صورتهای بیع فضولی را در سه محور بررسی نموده است که به تبع او، متاخرین به صور بیع فضولی اشاره نموده‏اند. در این تقسیم بندی، یا فضول...

با توّجه به اهمیّت افکار، اندیشه ها و آثار مرحوم دهخدا در بین طبقات مختلف اجتماعی از جمله آزادی خواهان، سیاسیون، ادیبان، فرهنگ نویسان، طنز پردازان، مصححین و ... در این اثر ظرایف و دقایق اندیشه های این مرد بزرگ در قالب صور خیال به کار رفته در اشعارش مورد بررسی قرار گرفته است. در مورد هر یک از صور خیال مقدمه ای نسبتاً جامع از آراء و افکار اندیشمندان به همراه شاهد مثالهای گوناگون از دیوان مرحوم دهخدا...