«علم جدید» ویکو به­عنوان اولین صورت تمام­عیار شناخت تجددی که درضمن وظیفه علم، تجدد و تحولات آن را نیز بر عهده دارد، مقدم بر «علم جامعه­شناسی» و برخلاف آن دارای بنیان­های دینی قدرتمندی است. برجسته‌ترین نمود دینی این علم در بحث «مشیّت الهی» است. این مقاله به بررسی جهت­گیری­های تفسیری اصلی اختصاص دارد که پیرامون بحث «مشیّت الهی» ویکو می‌باشد و نشان می‌دهد که تاکنون سه سنت تفسیری قابل شناسایی است: نخ...

از جمله قواعد فلسفی در باب علیت، قاعده معروف «الواحد» است که با اصل سنخیت علت و معلول ارتباط تنگاتنگ دارد. در منظر بسیاری از حکیمان، این قاعده بدیهی تلقی شده، در عین این که از منظر برخی با اشکالها و پرسشهای جدی در خصوص قلمرو آن روبه رو شده است، از جمله اینکه: قاعده الواحد با فاعلیت و قدرت مطلقه الهی تعارض دارد، بهگونه ای که برخی علیت الهی را از شمول قاعده خارج کرده اند. این مقاله ضمن تبیین اصل ...

بر اساس نظریه امر الهی که پیشینه ای بس طولانی در تاریخ اندیشه بشری دارد تنها معیار در احکام اخلاقی، شرع مقدس و اوامر و نواهی خداوند است. این نظریه، در تاریخ اندیشه، تقریرهای مختلف معرفت شناختی، وجود شناختی، انگیزشی و ... را به خود گرفته است، به گونه ای که امروزه باید به جای نظریه امر الهی از نظریه های امر الهی سخن گفت. ویلیام اُکام از جمله کسانی است که به این نظریه توجه جدی داشته، بر اساس آن، من...

هدف دراین پژوهش این است که دیدگاههای این دوبزرگواردرباره صفت اراده باری تعالی موردبررسی قرارگیرد. روش تحقیق تحلیلی توصیفی است . اراده ازریشه«رود»به معنای طلب،قصدداشتن،وپسندیدن است.اراده درمعنای عام وخاص بکارمی رود. مقصودماازاراده دراین بررسی اراده درمعنای خاص است.«تصمیمی که ناشی ازیک ترجیح عقلانی باشد.»علامه محمدحسین طباطبایی ،اراده باری تعالی رادر زمره یکی از صفات فعلی خارج از ذات می داند، که...

چکیده: با توجه به اینکه انسان از سویی دارای جلوه هایی از فضیلت و کرامت و از سویی دیگر دارای خصلت های نکوهیده می باشد.اورا اساسا از سایر موجودات متمایز کرده است . آنچه به نظر می رسد این واقعیت است که اگر بخواهد به حد رشد و تعالی برسد، باید بتواند صفات ارزشمند و فضیلت های بالقوه خود را قدر دانسته وآنها را به بالفعل برساند. و در جهت رسیدن به سرمنزل مقصود (قرب الهی) از رذایل اخلاقی و صفاتی که بستر...

از آغاز تاکنون، تاریخ شاهد ظهور وجدان های پاک و بیدار انسان های برگزیده بوده که بیدار کردن وجدان های خفته از بستر جهل و نادانی را بر عهده داشته اند تا از این رهگذر آنان را به سوی خداوند یکتا رهنمون سازند. بدون تردید شناخت سبک زندگی و صفات برجست? این انسان های برگزیده، زمینه را برای رشد و تعالی انسانیت هموار می سازد. حضرت نوح، ابراهیم، موسی، عیسی و محمد علیهم السلام، از مصادیق بارز و آشکار بر...

از ملکوت که به نوعی از مصادیق عالم غیب به شمار می رود، در چهار آیه از قرآن به صراحت یاد شده است و در روایات اسلامی به صورت تأویلی توضیحات بیشتری پیرامون عالم ملکوت یافت می شود. دستیابی به معارفی پیرامون حقیقت ملکوت آسمان ها و زمین و توجه به آثار معرفتی و کرداری آن با تکیه بر قرآن و حدیث اساس این پژوهش قرار گرفته است. در این نوشتار نخست آیات قرآنی مربوط به ملکوت با تکیه به بیانات روش مند مفسرین،...

عقلاءالمجانین یا فرزانگان دیوانه نما به رغم رفتارهای عجیبشان، دارای شخصیت و نبوغ شگفت انگیزی هستند که بیانگر عمق نگرش آنها به انسان و جهان است. ابن عربی در فتوحات مکیّه عقلاءالمجانین را «بهالیل» نامیده است و منشأ جنون آنها را وارد غیبی ناگهانی می داند که موجب «حیرت ابدی» آنان گردیده است و ارتعاشی درونی در آنان پدید آورده است. از نظر ابن عربی تجلی ناگهانی الهی، عقل این طایفه را با خود برده است و ...