در دوران خلافت هارون الرشید (193-170ق)، قیام ها و شورش های گوناگونی روی داد و تشکیل حکومت هایی مستقل، قسمت هایی از قلمرو خلافت عباسی را از پیکرۀ آن جدا کرد. در این میان، قیام های پی در پی خوارج در نواحی مختلف قلمرو هارون را می توان در زمرۀ چشمگیرترین رویدادهای زمان او به شمار آورد. پرسش مطرح در مقالۀ حاضر، این است که چه عللی در وقوع جنبش های مسلحانۀ مکرر خوارج در عهد هارون تأثیر داشته است؟ در پ...

چکیده ادوار تمدن اسلامی، به صورت قابل تأملی تحت تأثیر رفتار حاکمانی است که هر یک به زعم خود، داعیه دفاع از اسلام و ارتقای شئون دولتی و حکومتی خود را در سر داشته اند. این اهمیت چنان است که گویی حاکم و عملکرد شخصی و سیاست حکومتی اوست که موجب صعود و یا رکود تمدن و شاخصه های تمدنی می گردد. در این میان، حاکمیت عضدالدوله(به عنوان سرآمدن امیران بویی) و شاه عباس صفوی (به عنوان مقتدرترین پادشاه صفوی) ...

در فایل اصل مقاله موجود است.

دوران حکومت قاجار مصادف با شکل­گیری اندیشه ملی­گرایی در جهان بهتأثیر از انقلاب فرانسه بود. وقوع انقلاب مشروطه، بازتاب ورود این اندیشه­ها به جامعه ایران بود و ایرانیان که در نظام استبدادی، بندگان پادشاه به شمار می­آمدند، خواستار حقوق ملی و شهروندی شدند. مفهوم ملت پس از ورود به ایران در تقابل با تفکرات مختلف، به اشکال متفاوتی تعبیر شد. این مقاله، گوناگونی برداشت از مفهوم ملت را در میان اقشار مختل...

با وجود جنگ جهانی دوم و آغاز هجوم نیروهای انگلیس و شوروی در سال 1320ش/ 1941م و پیوستن امریکا به آنها ایران اشغال شد و پایه های استبداد رضاشاه در شهریور 1320ش ازهم پاشید و فرزند جوان وکم تجربه او به نام محمدرضاه شاه بر اریکه قدرت تکیه زد، شرایط جهت فعالیتهای سیاسی، اجتماعی، برای احزاب و اقوام فراهم شد بعد از سقوط رضاشاه پهلوی در گوشه و کنار ایران شورش هایی شکل گرفت، تعدادی از خوانین بختیاری،قشقا...

نویسنده در این پژوهش، ابعاد سیاسی و اجتماعی نهضت امام حسین(ع) در فروپاشی حکومت بنی امیه و اصلاحاتی که آن حضرت با شهادت خویش در جامعه آن روز و پس از آن ایجاد نمود؛ و نیز ابعاد مختلف سیاسی، اجتماعی نهضت حسینی را در پنج فصل بررسی کرده و به برخی از شبهه ها در این زمینه پاسخ گفته است. وی در مقدمه به تبیین معنای ثوره (انقلاب)، اصلاح و اصلاح حسینی و نیز به معرفی اجمالی شخصیت امام حسین(ع) پرداخته است. ...

درباره امام عصر (عج) و قیام او برای برپایی یک نظام عدل جهانی در آیات قرآن و اخبار متواتر نبوی اشارات فراوانی است و دانشمندان اسلامی- شیعه و سنی- بر آن هم داستانند. در این نوشتار کوشش شده با استناد به آیات قرآن و اخبار معتبر اثبات شود که اعتقاد به وجود مهدی (عج) و قیام او به شیعه اختصاص ندارد بلکه چنین اعتقادی جز عقاید همه مسلمانان است. الف- اشارات قرآن کریم به امام مهدی (عج) و قیام او: 1- استخل...

فعالیت عبدالله‌بن‌حسن مثنی برای دست‌یابی فرزندانش به قدرت از اوایل قرن دوم هجری آغاز شد. باوجود افزایش این فعالیت­ها با آغاز خلافت عباسیان، سفاح روابطِ مبتنی بر تساهلِ آخرین خلفای مروانی با حسنیان را ادامه داد. اما با شروع خلافت منصور، این روابط به تیرگی گراییده و قیام و سرکوبی محمد‌بن‌عبدالله و برادرش ابراهیم را رقم زد. تاکنون درخصوص روند تغییر سیاست منصور و تأثیر آن در شکل­گیری نخستین قیام­های ...