در پژوهش حاضر، سعی بر تعیین میزان تطابق صورت مکتوب و ملفوظ نوشتار، از طریق بررسی تناظر نویسه- واج در زبان فارسی و مقایسة آن با زبان انگلیسی می­ باشد. برای نیل به این هدف، انواع روابط احتمالیِ ممکن میان واج و نویسه در شش گروه متمایز طبقه­ بندی و شماره­ گذاری می­ شوند. سپس، دو کتاب داستان کوتاه فارسی و انگلیسی را برگزیده و 5000 واژه از هر کتاب مورد بررسی قرار گرفته و هر نویسه در تناظر با واج معادل...

تذکره‌های ادبی، یکی از مهم‌ترین منابع تحقیقی در حوزه زبان و ادبیات فارسی و حتی مباحث اجتماعی و تاریخی‌اند که در سطح معمول خود، ساختی دستورمند و معیارین دارند. البته این معیارها بسیار ظریف و پنهان‌طورند و ساحات معنی تا صورت را شامل می‌شوند. در واقع تذکره‌نویس بر اساس قواعد نانوشته پنهان، باید اثری را فراهم ‌آورد که از حیث موضوع و مضمون، انشا و لحن و حتی تدوین و تبویب کتاب، اصولمند باشد، وگرنه آن...

پژوهش حاضر با هدف بررسی مقابله ای نشان داری آغازگر در متون پزشکی فارسی و انگلیسی به نگارش درآمده است. این مقاله برآن است تا وجوه افتراق و اشتراک زبان فارسی و انگلیسی را ازنظر نشان داری آغازگر مشخص کند. پژوهش برپایة دستور نقشگرای نظام مند هلیدی انجام شده و فقط فرانقش متنی در آن مورد نظر است. برای انجام آن، کتاب ها و مقاله هایی از متون پزشکی انتخاب شده  که پیکره ای شامل هزار بند از متون نوشتاری ف...

این مقاله درباره یک دستور ناشناخته زبان فارسی بحث می کند که در اواخر قرن سیزدهم ق/ نوزدهم در هند نوشته شده و مولف ان یک ایرانی ساکن هند به نام سنجر ایرانی است . این کتاب دستور سخن نام دارد و با دستور زبان دیگری که مقارن همین ایام توسط میرزا حبیب اصفهانی در ترکیه نوشته شده هم نام است.

در این نوشته، «تاریخ تحولات فرهنگ‌نویسی فارسی» در قلمروی زبان فارسی بررسی می‌شود. با مقایسۀ قدیمی‌ترین فرهنگ‌های فارسی با فرهنگ‌هایی که در سدۀ بیستم نوشته شده‌اند، می‌توان کل تاریخ فرهنگ‌نویسی فارسی را به دو دورۀ «سنتی» و «علمی» تقسیم کرد. منظور از فرهنگ‌نویسی سنتی دوره‌ای از فرهنگ‌نویسی فارسی است که از قرن چهارم و پنجم هجری آغاز شد و تا پایان قرن سیزدهم هجری ادامه یافت. فرهنگ‌های این دوره هم ا...

هدف از این مقاله تبیین فاصله بین کلمات نوشتاری و صورت واجی متناظر با آنها در خط و زبان فارسی در چارچوب مفهوم «عمق خط» است. برای این منظور رابطه بین صورت نوشتاری و واجی کلمات با استفاده از قواعد آزاد و وابسته به بافت نگاره- واج صورت­بندی می­شود. سپس مبانی واج­شناختی نگاره­های زیروزبری به عنوان ابزار نوشتاری برای کاهش عمق خط فارسی تبیین می­شود و در خاتمه شیوه محاسبه عمق خط فارسی، فارغ از اطلاعات ...

چکیده پژوهش حاضر نگاهی به مجموعه آموزشی کتاب های دستور آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان مرکز بین المللی زبان فارسی دهخدا، به عنوان جدید ترین کتاب های آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان است که در سال 1390 به چاپ رسیده است. روش تحقیق این پایان نامه توصیفی و تحلیلی است و چارچوب نظری آن دستور نقش گرای هلیدی است. هدف این پژوهش بررسی کتاب مذکور از دیدگاه انتقادی است. به این منظور ابتدا مباحث ای...

افعال قیدگون به دسته ای از افعال گفته می شود که همراه فعلی دیگر به کار رفته و مثل قید آن را توصیف می کنند. در این مقاله، ابتدا به دسته هایی از این گونه افعال اشاره کرده، سپس تلاش می کنیم تا این افعال را در ساختارهای فارسی بررسی کنیم. در ادامه، نشان خواهیم داد که ساختارهای موجود در زبان فارسی، با وجود نقض قواعد ناخود ایستا بودن و تفاوت با آن قواعد (تعریف هسپلمث و لانگاکر)، به صورت قیدی به کار می...

در تاریخ زبان فارسی نقاط ناشناخته‌ای وجود دارند که ادراک و شناخت آنها جز با بررسی متون فارسی در دوره‌های مختلف تاریخی امکان‌پذیر نیست. به همین جهت در پژوهش حاضر، به بررسی ویژگی‌های زبانی متن دانشنامه علایی ابن‌سینا به عنوان یکی از متون مهم نثر فارسی قرن پنجم پرداخته شده است تا علاوه بر آشنایی با آن، سبک و طریقة نوشتار زبان فارسی درآن زمان نیز بررسی شود. برای دستیابی به این هدف، پس از بررسی مطال...

چکیده اهمیت و کاربردی بودن علم زبان شناسی نیاز دانش پژوهان به این رشته به ویژه در حوزه های ترجمه و آموزش زبان عربی را بیش از پیش برای ما نمایان می سازد. توجه به دانش زبان شناسی عربی به عنوان یک دانش بومی که از دیر باز مورد توجه زبان شناسان و دستورنویسان سنتی بوده، بیانگر این حقیقت است که زبان شناسی پیشینه زیادی در زبان عربی داشته، یافته ها و دستاوردهای آن منطبق بر واقعیت های علمی و عملی است ک...