تأثیرپذیری احکام و موضوعات از حکومت و نوع حاکمیت، خصوصاً در زمانی که فقه و احکام بر مصدر حکومت نشسته‏اند، از جمله پرسش‏های بنیادین حوزه فقه و اجتهاد است. انحای گوناگونی از تأثیرپذیری احکام و موضوعات از حکومت قابل تصویر است. آنچه در این میان از اهمیت ویژه‏ای برخوردار است، تأثیر حکومت بر عناوین اولی احکام است. به نظر می‏رسد این مهم در قالب نظریه «تغییر احکام در پرتو تغییر نظام حاکم» که مهم‌ترین فر...

در قرون معاصر فدرالیسم به عنوان یکی از سه شکل اصلی حکومت، از پتانسیل‌های بالایی در تطبیق خود با نیازهای مختلف جوامعی برخوردار بوده است همچنین به عنوان عامل وحدت بخش اقوام و مذاهب موازنه ای مطلوب بین وحدت ملی و چندگانگی‌های ساختاری‌شان ایجاد کرده است. در این بین کشور عراق با توجه به آن که کشوری چند قومی و چند مذهبی است، در کنفرانس ها و نشست های اپوزیسیون عراق بر اساس اعلامیه شورای حکومتی موقت عر...

دوگانه ی عاملیت و ساختار یکی از مباحث پرچالش و بحث برانگیز در حوزه ی علوم اجتماعی است. از سویی بحث تقابل ساختار و ماهیت حکومت و تأثیرات متقابل این دو نیز موضوعی بسیار مهم و پیچیده در حقوق اساسی است که این نوشتار در پی بررسی یکی از وجوه آن یعنی تأثیر ساختارهای حکومتی بر ماهیت نظام سیاسی است. البته این دعواهای دوگانه در علوم دیگر نیز چندان بی سابقه نیست و شاید بتوان ادعا کرد که اساساً مبنای تمام ا...

کتاب جوامع العلوم، تألیف سده چهارم در ماوراءالنهر دربردارنده اطلاعات مفیدی در زمینه تشکیلات حکومتی و اقسام علوم است. این اثر در زمینه‌های مختلف پژوهشی مورد استفاده قرار گرفته و دیدگاه‌های مختلفی درباره هدف نگارش و موضوع آن مطرح شده است. در این پژوهش، ضمن بیان دیدگاه‌های مختلف و تطبیق آنها با مطالب و موضوعات جوامع العلوم، به نقد و ارزیابی این نظرات پرداخته شده و مشخص گردیده است که این اثر مجموعه...

انتخابات، بنیان واقعی اقتدار حکومتی است. با این رویکرد، انتخابات را می توان از یکسو، منشا صدور اوامر و نواهی حکومتی دانست، و از دیگر سوی، آن را چونان ابزاری برای توجیه فرمانبرداری قلمداد کرد. حقوق و نظام انتخاباتی شایسته باید بتواند میان شخصیت حقوقی فرد و حق رای بهترین رابطه را برقرار کند. برای نیل به این مقصود، باید تا حد امکان قلمرو حق ها و آزادی های شهروندان را افزایش داد تا شرایط لازم برای ...

در عصر ناصری، گسترش روابط با غرب نه تنها راهی برای ورود افکار و فنّاوری های تازه به ایران گشود، که فرایند چالش های سیاسی ـ اقتصادی این دوره در انقلاب مشروطه نمود یافت. در این میان، گذشته از تلاش روشن فکران غیر حکومتی در اصلاح ساختار سیاسی، در طیف حکومتی نیز ضرورت اصلاحات دل مشغولی گروهی از دولت مردان به شمار می رفت. بر این اساس، نقش مرتضی قلی  خان صنیع الدوله از دو رویکرد اهمیت داشت: وجاهت فرهنگ...

چکیده رساله ی حاضر با هدف بررسی اوامر، نواهی و علل آن، که حضرت علی (ع) در باره ی عرصه های مختلف حکومت اعم از فرهنگی، اقتصادی و سیاسی در نهج البلاغه بیان داشته، تدوین شده است، کنکاش در این زمینه کارکرد مهم و خطیری دارد که می تواند نتایج با ارزشی را در پی داشته باشد که بسیاری از مکاتب حکومتی از تحصیل آن ناتوان هستند؛ برای این که اهل بیت (ع) عموماً و امام علی (ع) خصوصاً معادن و گنجینه های علم اله...

حجاب به معنای پوشاندن بدن زن در برابر نامحرم از احکام ضروری اسلام و مورد توجّه ادیان دیگر از جمله یهود، مسیحیّت و آیین زرتشت است. صَرف نظر از مباحثی چون ضرورت حجاب، مفاسد بی حجابی، حدود حجاب اسلامی و غیره، بررسی فقهی الزام حکومتی بر حجاب به عنوان یکی از مباحث بسیار مهم مطرح است و با توجّه به اهمیّت بسیار این مسأله که امروزه به یک معضل مهم اجتماعی تبدیل شده، ضرورت تحقیق پیرامون آن کاملاً آشکار است. در...

"حکومت ملّتی" یا "ملّت پایه" (nation- state) یکی از مهمترین مباحث مورد مطالعه در جغرافیای سیاسی است. سابق? این نوع حکومت به اروپای اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم برمی گردد. در مورد شکل گیری حکومت ملّتی در ایران تا زمان حاضر کار چندانی انجام نگرفته است. این تحقیق با روش مطالع? کتابخانه ای و به شیو? توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است. در این پژوهش از طریق شاخص سازی برای حکومت ملّت پایه در اروپا، به ...