روابط عراق و اتحاد شوروی از دهۀ 1970 گسترش یافت و عراق به‌عنوان یکی از مهم‌ترین متحدان این ابرقدرت در خاورمیانه (غرب آسیا) محسوب می‌شد. فروپاشی نظام شوروی و پایان جنگ سرد، منجر به پایان اتحاد میان عراق دوران صدام حسین و روسیه نشد و این دو کشور در دهۀ 1990 با وجود فرازونشیب‌ها به همکاری ادامه دادند؛ اما حملۀ ایالات متحد آمریکا به عراق و سرنگونی رژیم بعث در سال 2003 نقطۀ پایانی بر اتحاد روسیه و ع...

عراق به عنوان یکی از واحدهای مهم منطقه ی خاورمیانه، از بازیگران اصلی عرصه ی نفت در جهان و زیر سیستم خلیج فارس است. سیاست خارجی این کشور در خاورمیانه و ایران، از گذشته ای دور در چارچوب دولت عثمانی بر مبنای ملاحظات ایدئولوژیک استوار بود و پس از شکل گیری دولت سکولار در عراق بر ملاحظات سرزمینی استوار شد و تعارضات ادامه یافت. اما به نظر می رسد سیاست خارجی آن در مقطع جدید تاریخ آن کشور با سرمایه گذار...

سیستم امنیت منطقه خلیج فارس مبتنی بر مهار دوجانبه با حمله نیروهای ایتلاف به رهبری آمریکا به عراق و سرنگونی صدام در مارس 2003 فروپاشید. رساله حاضر با تبیین نقش مداخله گرایی آمریکا در منطقه در راستای تاسیس ساختار جدید امنیت منطقه و نحوه تعامل و تقابل بازیگران منطقه با آمریکا می پردازد. نگارنده ضمن تبیین روندهای دوره گذار کنونی به ارزیابی مولفه ها و عوامل تاثیرگذار کنونی بر سیستم جدید در حال شکل گ...

با توجه به تحولات چند سال اخیر در عراق که منجر به منازعات قومی و مذهبی شده است، این پرسش مطرح می شود که آیا این وضعیت یکپارچگی سرزمینی عراق را با چالش های جدی مواجه خواهد کرد و احتمالاً باعث تجزیه سرزمینی عراق خواهد شد؟ بررسی مواضع گروه های داخلی عراق و منافع کشور امریکا و کشورهای همسایه عراق شامل ایران، عربستان و ترکیه نشانگر این امر است که در صورت تجزیه عراق نه تنها منافع کشورهای ذکرشده به خطر...

تحولات هزاره سوم اقتضاء می­کند، مناطق مختلف جهان از جمله خاورمیانه در پرتو تحولات جدید به بازخوانی روابط خود بپردازند. نگرش شبکه­ای و سازه­های درونی آن و الگوی سامانه­منطقه­ای این امکان را فراهم کرده تا بتوان مرزبندی های سنتی را در درون یک منطقه به هم ریخت و به تقسیم بندیهای نو در مناطق دست یافت. پرسش اصلی این است که در پرتو الگوی نظری شبکه و سامانه منطقه­ای چه سازه­ای  جدیدی می­توان در خاورمیا...

تحولات موسوم به بهار عربی و پیامدهای قابل توجه آن در ابعاد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، معادلات سیاسی در خاورمیانه را دستخوش تغییر کرده است. نقش بارز گروه های بنیادگرای اسلامی و تروریستی چون القاعده و داعش در تحولات اخیر بویژه در جنگ داخلی سوریه و بحران عراق سیمای سیاسی خاورمیانه را به کلی دگرگون کرده است. خشونت عریان داعش در مقابله با گروه ها و کنشگران دیگر در این کشورها و تقویت و رشد پایگاه سیاسی...

انقلاب اسلامی ایران با احیای دوباره مباحث اسلام، تحول فرهنگی عظیمی را در ابعاد منطقه ای موجب شد و زمینه های بیداری جنبش های اسلامی در منطقه خاورمیانه، شمال آفریقا، آسیای مرکزی و دیگر مناطق را فراهم کرد. در این خصوص، هدف اصلی این پژوهش بازخوانی تأثیرات انقلاب اسلامی ایران بر کشور عراق است. سؤال اصلی آن است که چه فرصت ها و چالش هایی برای ایجاد یک حکومت اسلامی در کشور عراق هم زمان با سال های آغازی...

این نوشتار کوشیده است بر اساس تلفیقی از نظریه فلیمز در معیارهای رهبری و نظریه میترانی در جبر کارکردی برای همکاری و نظریه سازه انگاران مبنی بر تأثیر هنجارها بر رفتار سیاسی کنشگران، کارکرد سفرهای زیارتی شیعیان ایرانی به عراق را برسیاست منطقه ای و روابط ایران و عراق نوین بررسی کند. این نوشتار به روش توصیفی و تحلیلی درصدد طرح این پرسش است که گردشگری مذهبی چه تأثیری بر سیاست منطقه ای و روابط خارجی ا...

سلاجقه عراق عجم به حاکمان سلسله ای محلی اطلاق می شود که در سال 511 هـ .ق پس از تقسیم حکومت سلجوقیان بزرگ به دو شاخه شرقی به مرکزیت خراسان و شاخه غربی به مرکزیت اصفهان و همدان بین مدعیان قدرت، در منطقه جبال یا عراق عجم پایه ریزی شد. سلاجقه عراق عجم در طول مدت زمامداری خود، در مقاطع مختلف از سویی با شاخه شرقی حکومت به رهبری سلطان سنجر و از سوی دیگر با خلفای عباسی و حاکمان محلی و امرای ناراضی همچو...