یکی از مسائل مهّم در دستگاه معرفت شناسی کهن، ابزار کسب معرفت است که از این میان ابزار عقل نقش مهمّی دارد. متکلّمان استدلال کردن از راه عقل به منظور کسب معرفت را نظر می نامد. تاکنون کتب متفاوتی به شرح مقوله ی نظر پرداخته اند که در این میان قاضی عبدالجبّار در جلد دوازدهم المغنی خود، بحثی درباره ی نظر و معرفت بیان کرده است. مسئله ی نظر از دیرباز در عرفان و شعر ما نیز وجود داشته است و این سیر از قرن شش...

در جریان رسیدگی قضایی علاوه بروجود اشتباه درحکم، ممکن است در مقام معنی واستنباط از مواد قانونی ویا کشف منظور قانون گذار بین قضات اختلاف استنباط بوجود بیاید، یا اینکه قاضی درتفسیر قانون، تحلیل واقعه وتطبیق حکم بر واقعه، ادله و تفسیری داشته باشد که با تحلیل و تفسیر قاضی دیگر مغایر یا احیاناً متناقض باشد. طبق اصل 167قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران قاضی نمی تواند به بهانه سکوت یا نقض یا اجمال یا تع...

چکیده ندارد.

قاضی عبدالجبار، کلام را منحصر در کلام لفظی می داند و معتقد است کلام خداوند، اصوات و حروفی است که او ایجاد می کند. این همان کلام لفظیِ مورد اتفاق همگان است. وی آیات قرآن را بهترین نشانه و دلیل بر تکلّم خداوند معرفی می کند؛ اما ملاصدرا با این تلقی که کلام، انشای چیزی است که بر نهان متکلم دلالت کند، معتقد است کلام الهی، شامل تمام موجودات و افعال خداوند بوده، خدا به این اعتبار متکلم است. وی در تبیین ...

به استناد آیات و روایات، تأویل راهی برای دستیابی به حقایق متن مقدس و عبور از ظواهر الفاظ برای نیل به حقایق آیات است. در این عرصه، هر یک از فرقه های اسلامی به بحث و تدقیق در این زمینه پرداخته و به گونه ای به ارائه تأویل صحیح همت گماشته اند. نوشتار حاضر به بررسی تأویل از دیدگاه دو دانشمند نام آور از فرقه های اسلامی عقل گرا (شیعه و معتزله)، یعنی ملاصدرا و قاضی عبدالجبار همدانی می پردازد. صدرالمتأل...

آیت‌الله میرزاصادق‌آقا تبریزی، یکی از علمای عصر مشروطه است که بنابر ظاهر متون به‌جای‌مانده از ایشان، نگرشی متفاوت از دو جریان فکری معروف آن دوره دارد. در اندیشه‌ی سیاسی میرزاصادق‌آقا تبریزی، حق حاکمیت و قانون‌گذاری منحصراً از آنِ خداوند است و به اذن او، اولیای معصوم علیهم‌السلام عهده‌دار این امور هستند؛ در عصر غیبت، فقهای جامع‌الشرایط منحصراً حق اعمال آن را دارند و تمام حکومت‌ها، غیر از...

چکیده ندارد.

چکیده: اجرای احکام کیفری از دیرباز و همواره به دلیل ارتباط تنگاتنگ آن با ( محکوم، بزه دیده و جامعه ) از اهمیت خاصی برخوردار بوده. از همین رو، با توجه به معضلات و مشکلات به وجود آمده در این زمینه، قانون گذار کیفری بر آن شد تا با عنایت به پیشرفت های حاصله در زمینه اجرای احکام جزایی در کشور های مترقی و پیشگام و با نگرشی ویژه به مقام دادرس اجرای کیفر در کشور فرانسه، سرانجام در قوانین جزایی اخیرالت...