در این مقاله ابتدا مهم‌ترین ادله فلاسفه اسلامی برای اثبات حدوث نفس انسانی نقد و بررسی شده است. این ادله با دقت در مقدمات و لوازم، به وسیله اشکال‌هایی جدید و ابتکاری مورد خدشه قرار گرفته و این نتیجه به دست آمده است که هیچ یک از پنج دلیل مذکور قابل اعتماد و استوار نیست. سپس مهم‌ترین آراء مفسران درباره چگونگی و نحوه عالم ذر با تحلیل نقادانه بررسی شده است. به دو نظریه، علاوه بر اشکال‌های محمدحسین ط...

«کفر و ایمان»، از مفاهیم مورد بحث میان متکلمان، فلاسفه و عرفا بوده است. هریک از مشارب فکری- فلسفی با ملاحظه بخشی از معانی «کفر و ایمان» به تعریف آن دست یازیده اند. این رساله کوشیده است با تبیین نظرات قرآن و حدیث به تعاریف متکلمان، فلاسفه و عرفای گوناگون بپردازد. مولانا با نگاهی عرفانی به مقوله «کفر و ایمان» می نگرد. بررسی مصادیق کفر و ایمان از نگاه عرفانی مولانا در مثنوی، به نتایج خوبی انجامید...

موضوع بررسی پایان نامه بررسی معیارهای صفات ذات و فعل از دیدگاه مفسران و فیلسوفان می باشد. ابتدا به معانی لغوی و اصطلاحی صفت پرداخته شده و تفاوت آن با اسم بیان گردیده است تا براساس آن بتوان شناختی از اسماء و صفات حق تعالی و تفاوت بین آنها بدست آورد. سپس امهات صفات حق تعالی را که عبارتند از علم و قدرت و حیات و اراده و کلام و سمع و بصر از دیدگاه فلاسفه و متکلمین مورد بررسی قرار دادیم که نظریات همگ...

رساله حاضر دارای شش بخش است ، بخش اول به بیان عقل گرایی در فلسفه قدیم اختصاص دارد. بحث از زمینه های فکری فلسفه افلاطون آغاز گردیده و پس از بررسی فلسفه های این دوره، عقل گرایی نزد آنان تبیین شده است . در بخش دوم، ضمن بحث از فلسفه مسیحیت ، به نکته برجسته این دوره، یعنی ایمان گرایی پرداخته ایم و نحوه تقابل آنرا با عقل گرایی، روشن نموده ایم و همچنین تفکرات عقل گرایانه در این دوره، مدنظر قرار گرفته ...

آنچه این رساله در پی آن است، اثبات یکی از صفات مهم خداوند "قدرت مطلقه " و زدودن شبهات از آن می باشد. در این راستا برای اثبات قدرت الهی، از دیدگاه دو تن از فلاسفه ی اسلامی "ابن سین ا" و "ملاصدرا" استفاده کرده ایم، که هر کدام پس از مباحثی پیرامون صفات خداوند و بیان رابطه ی آنها با ذات الهی، این صفت را در ذات واجب الوجود به اثبات رسانده اند. اما در جهت دفع شبهات از این صفت مهم الهی، از دیدگاه ...

مسأله «هبوط» جزء یکی از مسائل مهم در حوزه انسان شناسی فلسفی و کلامی است. هبوط پاسخی است به پرسش «از کجا آمده ام؟» بشر یا همان پرسش از سرچشمه وجودی خویش که فطرتاً علاقمند به جست و جوی آن است. در این زمینه مفسران و فیلسوفان و عرفا در شرق و غرب عالم به بحث و بررسی پرداخته اند. ملاصدرا و فلاسفه پیرو وی نیز از جمله اندیشه ورزانی هستند که به ابعاد مختلف این مسأله توجه نشان داده اند. در این پژوهش سعی ش...

رساله حاضر در شش فصل تدوین گردیده و کوشش شده است در این مختصر موضوع وحدت وجود از تمام جوانب مورد بررسی و مداقه قرار گرفته و نظرات فلاسفه و عرفا از دیدگاههای مختلف تبیین گردد و استدلالهای ایشان به جریان تامل افتد. فصل اول: الوحده ماهی، مفهوم وحدت و تعاریفی که از آن توسط حکما بیان شده است . فصل دوم: اقسام وحدت و آرائی که در تقسیم وحدت در نزد عرفا و حکما ذکر گردیده است . فصل سوم: احکام وحدت ، در ا...

خیال از دو جنبه هستی شناسانه و معرفت شناسانه، حائز اهمیت است. مکتب فکری اهل مشاء، فاقد بررسی هستی شناسانه آن به معنای اعتقاد به عالم خیال به عنوان یکی از عوالم هستی است. پس از طرح نظریه عالم خیال توسط سهروردی بر اساس عقاید حکمای ایران باستان و نظریات فرزانگان یونان، در فلسفه اسلامی با مخالفت عده ای از فلاسفه و نقد آن و موافقت و پذیرش آن توسط عده ای دیگر از فلاسفه، مواجه شد و از حکمت اشراق وارد ...

در این جستار، اولاً به اختصار دیدگاه فلاسفه ی مشّاء و آخرین یافته های ایشان در اثبات وجود خدا با تکیه بر براهین وجوب و امکان و صدّیقین بررسی می شود. ثانیاً دیدگاه ویژه ی ملّاصدرا در باب برهان صدیقین بیان خواهد شد. نکته ی مهم آنکه نویسنده ی مقاله ریشه های فکری ملّاصدرا را بررسی کرده و نشان داده است که وی تحت تاثیر چه عواملی بدین دیدگاه دست یافته است.

به نظر می رسد امروزه کمتر ریاضیدانی را می توان یافت که تصویری بنیادگرایانه از ریاضیات نداشته باشد. با این همه، فیلسوفانی هستند که تحقق ریاضیات بدون بنیادها را ممکن می دانند. یکی از ایسان هیلاری پاتنم است که معتقد است ریاضیات نه بنیادی دارد و نه نیازی به آن. در این مقاله سعی داریم تا به شرح دیدگاههای پاتنم در این زمینه بپردازیم و تاثیر این دیدگاهها را بر دیگر فلاسفه ریاضیات شرح دهیم.