فرایند انضمام اسم، یکی از زایاترین شیوه های واژه سازی در زبان ها، به ویژه در زبان فارسی است. این فرایند بر مبنای انضمام (پیوند) یک هستة اسمی (عمدتاً موضوع درونی فعل) به هستة فعل واژگانی شکل می گیرد و  برون داد آن یک فعل انضمامی عمدتاً لازم (و بعضاً متعدی) است که ساختار موضوعی اش در درون فعل مرکب ارضا شده است. این برون داد، خود می تواند پایه ای برای اشتقاق های دیگر باشد. معمولاً فرایند انضمام اسم را...

وجود ساخت مجهول همواره از موضوعات مباحثه برانگیز در نحو زبان فارسی بوده است. در سنت دستورنویسی و نیز اغلب تحلیل های زبان شناختی، توالی اسم مفعول فعل متعدی و فعل کمکی «شدن» ساخت مجهول فعلی به شمار رفته است. در این میان، مقالۀ حاضر می کوشد تا از منظر برنامۀ کمینه گرا و نیز برپایۀ تمایزی که اِموندز (2006) میان پسوند اسم مفعول[1] در مجهول های فعلی[2] و صفتی[3] قائل است، نشان دهد که آنچه در این زبان ...

به گواهی تاریخ، نهضت ترجمه آثار فلسفی یونان و اسکندریه در جهان اسلام، باعث رونق گرفتن روش عقلی در شناخت مسائل مختلف علمی شد. این روش در دو شاخه مختلف، یکی کلامی و دیگری فلسفی، در قرون دوم و سوم هجری رشد کرد و با حمایت دستگاه خلافت عباسی و ظهور اندیشمندان مختلف به حیات خود ادامه داد و به شکوفایی رسید. کندی نماینده روش فلسفی و معتزله نماینده روش کلامی در این دوره می باشند. از این رو برخی از محققی...

چکیده موضوع این پایان نامه بررسی فعل«????» با پیشوندهای مختلف و روشهای بیان آنها به زبان فارسی است. این فعل جزء افعال پرکاربرد روسی می باشد و از لحاظ بسامد کاربرد در میان افعال پرکاربرد روسی رتبه ششم را داراست. فعل «????» به معنای زندگی کردن است. این فعل از لحظه حیات با انسان همراه است. بعلاوه، فعل «????» تاکنون از منظر مقایسه با زبان فارسی بررسی نشده است. در زبان روسی وندها جایگاه مهمی دارند....

چکیده دستوری شدن یک فرایند تغییر زبان است که طی آن عناصر واژگانی در برخی بافت های زبانی به عناصر دستوری تبدیل می شوند و یا عناصر دستوری، دستوری تر می شوند. واژگانی شدن نیز یک فرایند تغییر زبان است و زمانی رخ می دهد که سخنگویان زبان در بافت های زبانی خاص، یک ساخت نحوی یا یک صورت واژگانی را به عنوان یک فرم معنادار جدید به کار برند به صورتیکه ویژگی های معنایی و صوری این فرم زبانی جدید کاملاً از رو...

در ابتدای مقاله این پرسش مطرح می‌شود که آیا نظریة تکامل با ایدة مداخلة خدا در طبیعت سازگار است؟ آیا ما می‌توانیم هم به مداخلة خداوند در طبیعت معتقد باشیم و هم به قوانین طبیعی و از جمله به قانون تکامل وفادار باقی بمانیم؟ پس از طرح سوال فوق، اشارة کوتاهی به پیامدهای کلامی نظریة تکامل شده است. سپس سیر تحول نظریة تکامل از زمان داروین تا پیدایش زیست‌شناسی مولکولی و تا نظریه‌‌های اخیر در خصوص پیچیدگی...

متکلمان و فلاسفه بر این عقیده اند که حیات صفتی است که به خاطر آن صفت، موجود می تواند ادراک و فعل داشته باشد. اما آنان تذکر می دهند که علم و قدرت از نظر مفهومی غیر از مفهوم حیات می باشد. قرآن هم این تشخیص را تأیید کرده و هم چنین در آیات و روایات، فلسفه و کلام، این صفت به خداوند نسبت داده شده است. فلاسفه و متکلمان شیعه صفت حیات را عین ذات خدا می دانند ولی اشاعره آن را زائد بر ذات خدا می دانند و م...

فعل سبک فارسی در طول زمان به لحاظ بسامد کاربرد و انواع آن دچار تطور شده است. مطالعه تغییرات بسامدی و انواع فعل سبک رایج در دوره‌های طولانی تاریخ تطور زبان فارسی امری معقول به نظر می‌رسد، اما مطالعه افعال سبک در دوره زمانی نسبتاً کوتاه حدوداً یک قرن برای تحولات نحوی امری جالب توجه می‌باشد که تحقیق حاضر به آن پرداخته است. بررسی در زمانی میزان کاربرد فعل سبک فارسی در دوره‌های مختلف می‌تواند ظهور و ش...

عنصر مادی جرایم، بیشتر از طریق فعل انجام می پذیرد و موضوع امکان ارتکاب جرم از طریق ترک فعل از مسائل مورد مناقشه میان فقها و حقوق‏دانان بوده است و نکته اصلی مورد مناقشه عدم انشای امر وجودی (فعل) از امر عدمی (ترک فعل) و آسان نبودن اثبات رابطه سببیت میان نتیجه مجرمانه و ترک فعل در این موارد است؛ این نوشته با بررسی نظرات مختلف در پی­یافتن نظر مختار در خصوص احکام وضعی و تکلیفی تارک فعل توسط فقها و ت...

فعل آینده در زبان‌های ایرانی از دورۀ باستان تاکنون با تحولاتی همراه بوده‌است. در فارسی باستان ساخت خاصی به نام آینده وجود نداشت و غالباً از وجه التزامی برای اشاره به آینده استفاده می‌شد. در اوستایی، علاوه‌بر وجه التزامی، فعل مستقل آینده نیز وجود داشت که از این ساخت تنها وجه اخباری و صفت فاعلی موجود است. در گروه غربی زبان‌های ایرانی میانه، خلأ کاربرد فعل آینده با وجه مضارع التزامی و مضارع اخباری ...