حضور مردم در فضاهای شهری موجب سرزندگی محیط‌های شهری می‌شود و در بهبود سلامتی افراد اثرگذار است. آسایش حرارتی از نخستین بایسته‌های حضور شهروندان در فضاهای بیرونی است که در شهرهایی با اقلیم گرم و خشک اهمیتی دوچندان می‌یابد. هدف پژوهش حاضر یافتن اصول طراحی یک واحد همسایگی در شهرک امام خمینی لار برای تأمین آسایش حرارتی در فضاهای باز است. بدین منظور، در این پژوهش از یک فرایند شبیه‌سازی گام‌به‌گام اس...

نیاز انسان به تعامل عاطفی با مکانی که در آن زندگی می‌کند و یا به‌عبارتی دلبستگی به مکان از جمله مهم‌ترین ابعاد رابطه انسان و مکان است که باید مورد توجه معماران، طراحان و برنامه‌ریزان شهری قرار گیرد. با ارزیابی به‌عمل‌آمده از دانشگاه‌ها ملاحظه می گردد که بخش اعظم آن را دانشکده‌ها و کلاس‌های درس و سایر فضاهای بسته تشکیل می‌دهند و تمام توجهات برنامه‌ریزان و طراحان معطوف به فضاهای درونی است. در این...

فضاهای باز واقع در محلات مرکزی شهرها می‌تواند از مهمترین فضاهای قابل برنامه‌ریزی از منظر پدافند غیر عامل باشد، زیرا، این فضاها به دلیل عدم مالکیت خصوصی و تعلق آن به عموم ساکنان و یا ارگان‏های عمومی می‌تواند در مواقع بحرانی به منظور اهدافی مانند امداد رسانی، اسکان موقت و مانند آن نقش بسیار مهمی در کاهش آسیب‌پذیری‏ها داشته باشد.بر این اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی و شناسایی محدودیت‏ها و توانایی فض...

«ساخت» از جمله مفاهیمی است که در سیستم بافت کالبد تاریخی شهر یزد جای پیگیری دارد. بافت، مقوله‌ای گسترده و بسیار پیچیده است. برای بحث درباره ساخت این سیستم لازم بود که بافت آن مطالعه شود. کثرت مطالب بافت سبب شد که در این مقاله صرفاً به برخی از موارد آن ـ که با ساخت سروکار می‌یابد ـ اشاره شود. این پژوهش با رویکردی نظام‌مند یا سیستماتیک، حاصل مشاهدات و برداشت‌های مکرر و فراوان از بافت کالبد تاریخی ...

یکی از عوامل تعیین کننده در توسعه مجتمع­های زیستی، بُعد اقتصادی است. سکونت­گاه‌های انسانی، به دنبال تغییر در شیوه کوچ­نشینی عموماً بر پایه کشاورزی و دامداری و فعالیت­های وابسته به آن، رشد و گسترش یافته‌اند. اقتصاد و نظام تولیدی، نه تنها گویای کارکرد این کانون‌های زیستی است، بلکه عامل مهم و تاثیرگذاری بر بافت، کالبد و شکل منازل مسکونی نیز هست. آنچه که در این بحث دنبال می‌شود، درک و فهم نقش عوامل ت...

سال‌هاست که تحقق آرمان پایداری یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های بسیاری از حوزه‌های دانش بشری به‌شمار می‌رود. در همین راستا چنانکه رویکردهای تخصصی برنامه‌ریزی و طراحی شهری به مفهوم پایداری و جنبه‌های آن بی‌توجه باشد، در زمان فشارهای فزاینده جمعیتی بر منابع طبیعی تجدیدپذیر یا تجدیدناپذیر و فرآیندهای بوم‌شناسی و روند گرم‌شدن محیط زمین از معنای چندانی برخوردار نخواهد بود. بر این اساس در این پژوهش، موضوع "...

مسکن امروز، به عنوان عرصه ی خصوصی زندگی بشر، نسبت به گذشته، دچار تغییر شده است. به طوری که اغلب واحد های مسکونی، به مجموعه ای از فضاهای بسته، تبدیل شده و فضاهای باز و نیمه باز آن، در فضاهای شهری، ادغام شده است. این مسئله، بسیاری از کارکردهای عرصه خصوصی را مختل کرده و موجب کاهش ارتباط ساکنین با طبیعت، کاهش تنوع فضایی و نزول کیفیت واحد مسکونی، شده است. در چنین حالتی، واحد مسکونی، کارائی لازم را ب...

فضاهای عمومی، مکانی برای ظهور و بروز زندگی شهری و فضاهایی برای انواع فعالیتها هستند. یکی از اهداف مهم طراحی فضاهای شهری، بهبود کیفیت استفاده از فضاها برای استفادهکنندگان از طریق تجهیز محیطهای شهری است که فضایی مناسبی برای تمام گروه‌های سنی، شغلی و گروه‌های جنسیتی فراهم میآورد. این مطالعه بر عدالت جنسیتی در حضور و استفاده از فضاها تحت عنوان رویکرد مشمولیت در استفاده از فضاهای شهری تأکید دارد. ای...

حسینیه­ها و تکایای ایرانی، مظهر پیوند زمان، مکان و مردم است و به دلیل ویژگی فضای شهری بودن آنها، نه­تنها در قیاس با مکان­های هم­­عملکرد خویش در سایر کشورها هویتی متمایز داشته، بلکه به عنوان تنها فضاهای باز شهری با عملکرد مذهبی در فرهنگ شهرسازی مسلمانان منحصر به فرد هستند. با توجه به ویژگی­های فرهنگی کشورمان و به ویژه نقش اسلام و باورهای دینی در هویت ملی و اجتماعی ایرانیان، بررسی چیستی و ویژگی­ه...

امروزه موضوع نابرابری و عدم تعادل­های فضایی میان سکونتگاههای شهری و روستایی از مباحث مهم اقتصاددانان و برنامه­ریزان منطقه­ای می­باشد. وجود دوگانگی اقتصادی، قطب­های رشد و پراکندگی نقاط روستایی از آثار این پدیده است. از این­رو به­منظور دستیابی به توسعه­ی متوازن و یکپارچه در فضای منطقه­ای، ایجاد سلسله مراتب متعادل و نظام­یافته­ی سکونتگاهها از نیازهای اساسی به شمار می آید که در این میان توجه به شهر...