رده­بندی انواع سروده­ها یکی از مباحث مهم در مطالعات ژانری است. غزلیات سنائی از معدود مواردی است که در نسخه­های خطی رده­بندی شده است­ و این رده بندی وارد نوشته­های مصححان و دیگر سنائی­پژوهان شده­است. مقاله حاضر ضمن بررسی انتقادی رده­بندی­های گذشته، سعی می­کند طرحی تازه را پیشنهاد کند که بر اساس آن غزلیات در دو سطح ساختاری و محتوایی رده­بندی می­شوند. در سطح نخست غزلیات به چهار گروه تقسیم شده است ...

شعر، فقط وسیله ابراز تخیل و احساسات شخصی محسوب نمی شود؛ بلکه این قابلیت را دارد که وظایف گوناگونی برعهده بگیرد. از جمله این وظایف، روایت کردن داستان است. غزل، در شکل سنتی خود، فرزند قصیده است؛ اما به مرور از قصیده جدا شده و ساختار ویژه خود را یافته است. غزل سنتی، به لحاظ صورت، گسسته نماست؛ یعنی پیوند مستحکمی میان ابیات ندارد؛ اما غزل روایی از هندسه خاص و مستحکمی پیروی می کند: مقدمه، تنه و نتیجه...

خراسان بزرگ و ادبیات فارسی پیوندی ناگسستنی با یکدیگر دارند. هرجا از ادبیات، شاعران، نویسندگان و آثار ادبی بزرگ، سخن باشد، بی­شک نام شهری از خراسان نیز با آن همراه می­شود. این قلمرو پهناور به دلیل ویژگی­های طبیعی و موقعیت­های خود بستر مناسبی برای رشد و شکوفایی و تکامل آثار و انواع ادبی بوده است. حماسه یکی از انواع ادبی است که زاییده و بالیده خراسان است و طوس مهد این نوع ادبی کهنسال بوده است. شیر...

تخیل هنری شاعر مهم‌ترین عامل شکل‌دهنده به شعر اوست، اما مکان و زمان بر گفتمان وی تأثیر چشمگیری دارد. در پیوند با این موضوع، شعر غنایی فارسی بویژه غزل، حاصل حساسیت و عاطفه شاعر در روزگاری پر تلاطم است. چنین روزگاری دو واکنش را از سوی شاعر در برداشته؛ فرو خزیدن به جهان درون یا برون‌رفت از مکان واقعی و جستجوی زمان ـ مکانی عاری از آشوب. در این میان دو شاعر از دو سبک ادبی فارسی یعنی «عراقی» و «هندی»...

بدرالدین هلالی جغتایی استرآبادی، یکی از شاعران معروف دور? تیموری و اوایل دور? صفوی است که در استرآباد متولّد شد ولی نشو و نمایش در هرات بود. وی در زمان پادشاهی«میرزا حسین بایقرا» می زیست و از تربیت یافتگان وزیر ادب دوست وی -امیر علیشیر نوایی- بود. زمان شاعری او برابر بود با آغاز انحطاط در شعر فارسی و هرچند که امرای تیموری شعر دوست بودند و تعداد شعرا در این دوره زیاد بود باز هم شعر فارسی از نظر ...

دوره بازگشت یکی از ادوار تاریخ ادبیات ایران است که از نیمه دوم قرن دوازدهم هـ.ق. تا اوایل قرن چهاردهم هـ.ق. را دربرمی گیرد. در این دروه که صد و پنجاه سال به طول انجامید شاعران از سبک هندی روی برتافتند و به شیوه شاعران سبک خراسانی و عراقی روی آوردند. شعر بازگشت را از دیدگاه تاریخی به دو دوره تقسیم کرده اند. در دوره اول شاعران بیشتر به سبک سخنوران قرنهای 6 تا 8 و در دوره دوم به سبک سخنوران قرنها...

      آن بخش از شعر جاهلی که از شائبة ساختگی بودن به دور باشد، آینه­ای شفاف و روشن از جامعة زنگار­گرفتة دوران پیش از اسلام و رفتار، اندیشه و آرمانهای نا­بخردانة مردمانش است. تصویر راستین این جامعه را تنها بایست در سروده­های گروه­های معترض و رانده­شدة آن زمان مانند شاعران سیاه، موالی، بردگان و صعالیک و البته در میان آیات قرآن جستجو کرد. سروده­های عنترﺓ بن شداد، شاعر سیه­چرده و ح...

چکیده: انوری و ظهیر فاریابی دو تن از نامدارترین و بزرگ ترین سخن وران تاریخ شعر فارسی هستند. این دو، تأثیری مهم و ارزشمند در اعتلای غزل فارسی داشته اند. بنابراین شناخت هر چه بیشتر اشعار این دو تن، می تواند ما را به اهمیت کار آن ها در شعر فارسی، به خصوص غزل، نزدیک تر کند. بنابراین آن چه این اهمیت را روشن تر می کند، بررسی موسیقی شعر هر دو شاعر است. با توجه به اهمیت ویژه ی موسیقی شعر درغزل و توجه ...

این پایان نامه به منظور بررسی جایگاه "حماسه" در "ادبیات معاصر فارسی" فراهم آمده و مطالب اصلی آن در پنج بخش تنظیم شده است : بخش اول و دوم، به ترتیب با عنوان "حماسه چیست ؟" و "تفکر ادبیات معاصر" مقدمه ای است برای ورود به مبحث اصلی و بخش سوم و چهارم به ترتیب با عناوین "حماسه در دوره مشروطیت و نیما" و "حماسه در ادبیات انقلاب اسلامی" به آن دسته از آثار ادبی دوران معاصر می پردازد که از جنبه یا جنبه ه...

چکیده هدف از تحقیق حاضر بررسی مهمترین دگرگونی های دستوری زبان فارسی بر اساس داده های مکتوب در روزنامه های دو دهه ی آغازین و دو دهه ی پایانی قرن اخیر است و روش ما در این پژوهش صرفاً توصیفی است. این پایان نامه با مقدمه ای بر دگرگونی های زبانی و بیان چارچوب کلی آغاز می شود. سپس در فصل دوم به پیشینه ی مطالعات انجام شده در تحول زبان فارسی اشاره می شود. فصل سوم به مبانی نظری مربوط به تغییرات زبانی...