بیش از نیم قرن صلابت نظریه نوین مالی با تکیه بر دو پارادایم اصلی رفتار عقلایی عامل های اقتصادی، فرضیه بازارهای کارا با وجود برخی شواهد تجربی غیرقابل تبیین توسط مدل های رایج این نظریه و تحت عنوان استثناها بازار در مقابل نظریه دیگری با نام مالی رفتاری با هدف ادغام روانشناسی با اقتصاد به چالش کشیده شده است. هدف این مقاله مرو ر مفاهیم، مطالعات انجام شده در هر دو حوزه، از تاریخ شکل گیری آن ها، بررسی...

آخرین دوره حکمرانی دولت ایران در مناطق بخارا و خیوه در دوره نادرشاه افشار صورت پذیرفت و پس از آن در مناطق مذکور حکومت‌هایی از ازبکان استقرار یافت که نسبت به دولت ایران سیاست و روشی در پیش گرفتند که جنبه خصمانه آن بر دوستانه‏اش بیشتر بود. در مرو شاخه‏ای از ایل قاجار از زمان صفویه تا اوایل قدرت یابی آقامحمدخان در ایران، حکومت می‌کردند که آن هم به دست حاکم بخارا ساقط شد. گر چه آقامحمدخان درصدد اقد...

صفویان نخستین سلسلهی حکومتی ایران بودند که توانستند ترکیبی پررنگ و نتیجهبخش بین تصوف و تشیع ایجاد نموده و شالودهی حکومت خود را بر آن قرار دهند. ایندو عنصر مهم نقش تعیین کنندهای در سیاستهای مختلف نظامی، اقتصادی، مذهبی و درمجموع رفتارهای حکومتی آنان داشت. تشیع به عنوان اصلیترین اندیشهی حکومتیصفویان دگرگونیهای گستردهای را در جامعهی ایران به وجود آورد. با این وجودرفتارهای مذهبی شاهان صفوی در برخورد...

زیج معتبر سنجری اثر ارزشمند اخترشناس پرآوازهء ایرانی عبدالرحمان خازنی (525-475 ق / 82 0 1- 130 ام) جایگاه ممتازی در سده های میانی نجوم دورهء اسلأمی دارد، خازنی که در مرو می زیست، در مقدمهء این زیج به این نکته اشاره می کند که این زیج حاصل رصدهای 35 سالهء او است. وی در مقدمه فهرستی از نوآوری هایش را در این زیج عرضه می کند که مهمترین آنها دربارهء رؤیت هلأل ماه، نظریهء گرفتگی هاست. همچنین وی موارد...

کتابی که ترجمه و تحقیق آن در ادامه می آید، یکی از کتابهای مستقل در زمینه استفهامات قرآن کریم است. مولف محترم، در باره ی نکات بلاغی و گاهی تفسیر موضوعی 1260 استفهام قرآنی، به ترتیب از اول مصحف تا پایان آن، تنها به نظرات علمای اهل سنت پرداخته و آن ها را مورد نقد و بررسی قرار داده است. ما در ترجمه و تحقیق این کتاب، سعی نموده ایم با رعایت امانت، به ترجمه آن بپردازیم و نقطه نظرات برخی از علمای متق...

با روی کار آمدن دولت صفوی برای اولین بار تشیع به عنوان مذهب رسمی در ایران شناخته شد. در نتیجه اداره کشور بر مبنای فقه شیعه سبب شد تا شاهان صفوی علما را شریک حکومت قرار دهند. ایجاد شغل هایی مانند شیخ الاسلامی، ملاباشی و امامت جماعت، روحانیت شیعه را به عنوان یک طبقه اجتماعی خاص با نقش های جدید مطرح کرد. از طرفی نیاز مبرم مردم تازه شیعه به فراگیری احکام بر مبنای فتوای مکتب اهل بیت (ع) نیز در رشد ک...

برخی برهه­های زمانی دربردارندۀ تحولاتی اساسی و مهم در عرصۀ اندیشه و عمل هستند؛ به گونه­ای که ساختار جامعه براساس آن تحولات، دچار تحول می­شود. عصر صفویه و سپس عصر انقلاب مشروطه را می­توان به عنوان درخشان­ترین ادوار تاریخ ایران نام برد. عصر صفویه به علت ارتقای شیعه دوازده امامی به دین رسمی و در واقع در آمیختن عملی ایران و تشیع در قالب مذهبی ـ ایرانی یکی از نقاط بارز در تاریخ سیاسی ـ مذهبی ایران ا...

استصحاب که یکی از موضوعات پٌر کاربرد در علوم فقه و اصول فقه و حقوق است، در تعریف آن آمده است: « اِبقَاءُ مَا کُانُ» یعنی حکم به بقاء آنچه در زمان گذشته بوده است. از آغاز پیدایش علم اصول فقه، تا زمان وحید بهبهانی، علمای اصولی بر این باور بودند، دلیل حجیّت استصحاب، روایات است و استصحاب، یک قاعده­ی تعبّدی و تأسیسی در هنگام شک و تردید است و در نتیجه استصحاب، یکی از اصول عملیه است. امّا اغلب علمای اصولی بعد ا...

آیه تطهیر یکی از پرمناقشه ترین آیات قرآن بین مفسران شیعه و اهل سنت، پیرامون مسئله عصمت «اهل بیت» است. شیعه «اهل بیت» را مختص خمسه طیبه(ع) می داند و در مقابل، برخی از علمای اهل سنت «اهل بیت» را مختص زنان پیامبر، برخی دیگر شامل زنان پیامبر و خمسه طیبه و برخی دیگر «اهل بیت» را اعمّ از خویشان و اقوام پیامبر و... می دانند. در این بین یکی از ادلّه مفسران شیعه بر این ادعا، «تغییر ضمیر» از جمع مؤنث به ج...

ابوحیان در نحو بیشتر به مکتب بصره تمایل دارد و روش سیبویه را الگوی خویش قرار می دهد اما به شکل تعبدی از علمای بصره پیروی نمی کند . او در اصول نحوی برخلاف کوفیان عمل می کند و از هیچ قبیله ای شاهد نمی آورد مگر اینکه لهجه آنها خالص بوده و با عجمه و لکنت نیامیخته باشد. ابوحیان همیشه موضع مخالف در برابر کوفیان ندارد بلکه در مواردی که آنان را بر حق می بیند با آن ها موافقت می نماید . نظر نحوی ابوحیان ...