پژوهشگران تاریخ اندیشه دورة اسلامی، حنین بن اسحاق (194-260ق) را به درستی، نماینده فرهنگ یونانی ـ رومی در عصر نخست عباسی دانسته اند. او مترجمی توانا و پزشکی حاذق به شمار می آمد و در فلسفه و کلام مسیحی دست داشت. بی تردید می توان حنین را بزرگ ترین مترجم نهضت ترجمه عصر عباسی خواند، چنان که منابع کهن نیز او را «شیخ المترجمین» نام داده اند. او در این عرصه شیوه گذار بود و مکتب دار. به اعتقاد حنین هر ت...

قرآن کریم، از ابتدای نزول، با نظم و سبک متمایزی که داشت، ادیبان بسیاری را به تأثیر پذیری از خود وادار نمود. شاعران و نویسندگانی که با فرهنگ و معارف اسلامی آشنا بودند، زیباییها و لطافتهای لفظی و معنوی قران کریم را دریافته و در زینت بخشیدن هنر خویش بوسیله ی آن اهتمام ورزیده اند. از صدر اسلام، اقتباس از آیات قرآن کریم، مورد توجه شاعران بزرگ قرار گرفته بود و در هر دوره شاعران، شعر خویش را با الفاظ...

یکی از حقایق پر معنا و سازنده ی ابعاد بشری دعا و نیایش با مقام ربوبی است. گرایش شدید به منفعت و لذت و خودکامگی ها همواره ، انسان های بسیاری را در همه ی دوران و در همه ی جوامع از برقرار ساختن ارتباط تکاملی انسان با کمال مطلق محروم نموده است .

همسر گزینی و ازدواج، یکی از مهمترین آیین های اجتماعی است که ضمن منجر شدن به شکل گیری نهاد خانواده،می تواند بر دیگر پدیده و نهادهای اجتماعی تأثیر گذارد. مظاهر این آیین، متأثر از طبقات اجتماعی،جغرافیا و فرهنگ عامه در در میان جوامع مختلف بسیار متنوع است. لیکن ازدواج های دربار خلفای عباسی به دلیل قرار گرفتن در پاره ای از مقررات و مقتضیات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی،تابع آیین خاص خود بوده است. نفوذ فرهن...

نیمه دوم سده سوم و چهارم هجری یکی از اعصار مهم در تاریخ خلافت عباسی است. در این دوران که به عصر دوم خلافت عباسی معروف است ، نقش ایرانیان در تشکیلات اداری و سیاسی حکومت کمرنگ شده و عنصر ترک نقش بارزتری پیدا می کند . با این وجود نمی توان حضور ایرانیان و فعالیتهای ایشان را در امور سیاسی و اقتصادی نادیده گرفت . برخی خاندانهای ایرانی در این دوران همچنان حضور فعال داشتند و در دربار خلفا به مناصب بالا...

با وجود آن‌که در منابع تاریخ‌نگاری دورة شاهعباس دوم صفوی، نظیر عباس‌نامه و قصصالخاقانی، از حاکم‌بودن شرایط مساعد و مناسب اجتماعی در نتیجة عدالت این پادشاه صفوی سخن بهمیان آمده است ولی بررسیاوضاع و شرایط اجتماعی این عصر، با بهر‌ه‌گیری از نظریة سوگیری بازماندگی،[1] نشان می‌دهد که تدابیر حکمروایی صورت‌گرفته از سوی پادشاه صف...

مدح پیامبر از جمله موضوعاتی است که از آغاز اسلام تاکنون مورد توجه شاعران بوده و در این باره اشعار زیادی سروده اند. آغاز آن با قصیدة شاعرانی چون کعب بن زهیر، کعب بن مالک و حسان و دیگر شاعران دورة اسلامی است. این نوع شعر با رکودی که در دوره های اموی و عباسی بر آن عارض شد، دوباره از عصر انحطاط اوج گرفت. برای مثال می توان قصیدة برده بوصیری را نام برد یا بدیعیات که در این دوره برای اولین بار ظهور کرد.

چکیده: وصیت از ریشه وَصَیَ و جمع آن وصایا به معنای عهد است و در اصطلاح خواستن انجام کاری از وصیّ، بعد از غیبت وصیت کننده و یا پس از مرگ او می باشد.وصیت نامه نویسی به عنوان فنی از فنون خطابه از پیش از اسلام در میان اعراب وجود داشته و پس از آن نیز با توجه به تأکید آیات و احادیث در این زمینه همچنان در میان مسلمانان رواج پیدا کرد و در دوره های اسلامی با توجه به شرایط مختلف سیاسی،اجتماعی،فرهنگی و اقتصا...